Kadınların yumurta gelişiminde oluşan bir sendromdur. Tüp bebek tedavisinde yumurta gelişimi için folikül uyarıcı hormon ( FSH ) kullanmakta olan kadınlarda görülebilen bir rahatsızlıktır hiperstimulasyon sendromu. Tüp bebek tedavisi sırasında bazı hastalar kullandıkları ilaçlara karşı tepki verebilmektedirler. Çok sayıda yumurta gelişimi sağlanırsa, yumurtalıkların boyutu artar, aşırı uyarılmış olan bu yumurtalıklardan salgılanan yüksek hormon seviyesi nedeniyle iki hafta içerisinde bazı yan etkiler görülebilmektedir. Bu yan etkilere ise yumurtalık hiperstimulasyon sendromu denir.

OHSS, çoğunlukla yumurta oluşumunu arttırmak için yumurtalıkların ilaçlarla uyarıldığı tüp bebek tedavisi gören hastalarda görülmektedir. Aynı zamanda ovulasyon induksiyonu işlemini geçirmiş olan ve yumurta oluşumu gerçekleştikten sonra yapay döllenme uygulaması yapılmış olan kişilerde de bu sendrom görülebilmektedir. Ancak hiperstimulasyon sendromu çoğunlukla tüp bebek tedavisi gören kişilerde meydana gelmektedir.

Tüp bebek tedavisi görmekte olan her kadında ufak tefek belirtilerle OHSS görülmektedir. Bu hastaların büyük bir kısmında meydana gelen belirtiler günlük yaşamı etkilemeyecek şekilde kontrol altında tutulabilmektedir. OHSS’nin belirtileri şu şekilde gözlemlenmektedir:

Yumurtalıkların büyümesi sebebiyle alt batın bölgesinde ağrı
Bulantı, kusma ve ishal
Çok ağır vakalarda akciğerlerde su birikmesi sonucunda nefes darlığı
Yine çok ağır vakalarda kan pıhtılaşmasında artış olması sebebiyle pıhtı oluşma potansiyeli
Vücuttaki sıvı ve elektrolit dengesinde yaşanan değişimler
Dehidrasyon yani susuz kalma
Hiperstimulasyon Nasıl Meydana Gelir?
Yumurta sayısı çok düşük olan ya da çok yüksek olan kadınlarda meydana gelmekte olan hiperstimulasyon sendromu nedenleri tam olarak hala anlaşılamamaktadır. Ancak genelde bu sendromun etkilerinin ağır bir şekilde yaşanması için çok yüksek sayıda yumurta oluşumunun gerçekleşmiş olması gerekli olmaktadır. Gelişen yumurta sayısı artış gösterdikçe, sendromun oluşma riski de o kadar artmaktadır.

Kadın vücudunda yumurtalık ve diğer organlar tarafından salgılanmakta olan hormonlar, küçük kan hücrelerinin geçirgenliğini etkilemektedir. Bu nedenle olmaması gereken yerlerde sıvı birikmesi meydana gelebilir. Sıvı birikmesi ise şişkinlik ve rahatsızlığa sebep olmaktadır. Aynı zamanda böbreklere giden su azaldığı için daha az idrar oluşur ve vücudun sodyum – potasyum dengesi bozulabilir.

ohss

Hiperstimulasyon sendromu günlük hayatınızı etkileyecek ve size rahatsızlık verecek bir noktaya geldiyse mutlaka hekiminize danışarak tedavinize başlamalısınız. Bu sendromda,

Alt karı bölgesinde sürekli olan bir ağrı sebebiyle uykusuz kalıyorsanız ve sıklıkla ağrı kesici kullanmak zorunda kalıyorsanız
Sürekli olarak bulantı, kusma ve ishal şikayetleriniz varsa
Karın bölgenizde meydana gelen şişkinlik sebebiyle nefes almakta sıkıntı çekiyorsanız ve rahatsızlık hissediyorsanız
Bacağınızın birinde şişme olduysa, göğüs ağrınız varsa veya baldırlarınızda hassasiyet hissediyorsanız mutlaka bir doktora başvurarak gerekli önlemlerin alınmasını sağlamalısınız.
OHSS Tedavisi
Hiperstimulasyon sendromu kaynaklı olan şikayetleriniz sebebiyle hekiminize başvurduktan sonra, hekiminiz rahatsızlığın seyrine göre bir tedavi yöntemi belirleyecektir. Eğer rahatsızlığınız hafif şiddette seyrediyorsa,

Karın bölgesinde şiddetli bir şekilde hissedilmeyen, gerginlik ve ağrı olmaktadır. Bu ağrılar ise yatak istirahatı ve ağrı kesicilerle tedavi edilebilmektedir.
Ağızdan sıklıkla sıvı alımı sayesinde vücudun sıvı dengesi korunur.
Sık aralıklarla ve az bir şekilde yemek yenmesi gerekmektedir.
Genellikle hafif şiddetli olan OHSS tedavisinde hastanın hastaneye yatırılması gerekmemektedir.
Orta ve yüksek şiddetli olan hiperstimulasyon sendromu belirtileri ise günlük yaşam kalitesini büyük bir oranda düşürmektedir. Bu nedenle hekiminiz sizi yakından gözlemlemek ve vücut değerlerinizi kontrol altında tutabilmek amacıyla hastaneye yatırmak isteyecektir. Orta ve yüksek şiddette belirtilerle kendisini gösteren OHSS tedavisinde,

Vücuda sıvı ve protein takviyesi yapabilmek amacıyla damar yolu açılır.
Enjeksiyon yapılarak bulantı ve kusma hissini gideren ilaçlar verilir.
Kanın aşırı bir şekilde pıhtılaşmasını engellemek için enjeksiyon yoluyla heparin verilir.
Elektrolit ve sıvı dengesini kontrol edebilmek amcacıyla günlük olarak kan testleri yapılmaktadır.
Eğer ileri derecede hiperstimulasyon sendromu varsa hastaya parasentez adı verilen bir işlem yapılır. Parasentez uygulamasında teflon bir katater vasıtasıyla karın boşluğunda birikmiş olan sıvı alınır. İleri derece OHSS’nin en faydalı tedavi yöntemlerinden birisidir. Nispeten acısız olan bu işlem ultrason ile görüntüleme yapılarak gerçekleştirilmektedir.
Yüksek şiddetli belirtilerle kendisini göstermekte olan OHSS uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması ile genellikle birkaç gün içerisinde hastada belirgin bir iyileşme gözlemlenmektedir.

Hiperstimulasyon sendromu tedavisinde en şiddetli belirtilere sahip olan hastalar bile çoğunlukla 7 – 10 gün içerisinde iyileşmektedir. Bu sendromun gelişmesi, IVF programlarında düşük dozlu protokollerinin uygulanması sayesinde azaltılabilmekte, belirtilerin daha da şiddetlenmesinin önüne geçilebilmektedir. IVF tedavisi görmekte olan Polikistik Over Sendromu hastaları normal IVF hastalarına göre daha büyük bir risk altında oldukları için tedaviye başlamadan önce mutlaka hekimleri ile konuşmalı ve gereken önlemlerin alınmasını sağlamalıdırlar.

Hiperstimulasyon sendromu çocuk sahibi olmak için tedavi görmekte olan hastaların hamile kalmasını hiçbir şekilde engellememektedir. Tersine bu sendrom yumurta sayısının artması sebebiyle ortaya çıkmaktadır ve yumurta sayısında artış meydana gelmesi tüp bebek tedavisinde son derece olumlu bir durum olmaktadır. Bu nedenle tüp bebek tedaviniz sırasında hiperstimulasyon sendromu sebebiyle herhangi bir endişe duymanız gerekmemektedir. Belirtilerinizin şiddetine göre hekiminiz sizin için en uygun olan tedavi yöntemini belirleyecek ve kısa süre içerisinde iyileşme gösterebileceksiniz.