Sürekli çalışıyor ya da işinizi mi düşünüyorsunuz? Yaptığınız işe olan bağlılığınız, bağımlılığa dönüşüp sağlığınızın önüne mi geçti?”Merhaba. Adım J.C. Ben bir işkoliğim.”

ABD’nin Florida eyaletinde yaşayan J.C., tanımadığı bir grup insanın önünde kalkıp bunları söyleyebilmenin büyük cesaret gerektirdiğini belirtiyor.

Tam adını paylaşmak istemeyen J.C., “Anonim İşkolikler”in toplantılarına katılmaya başladığında, artık hiçbir şeyle baş edemez haldeymiş.

49 yaşındaki sağlık çalışanı hem alkol bağımlılığı hem de yeme bozukluğunu alt edebilmiş ama bu defa işine olan bağımlılığı, hayal ettiği huzurlu hayata kavuşmasına engel olmuş.

J.C., sağlığının bir anda nasıl çöktüğünü şu sözlerle anlatıyor:

“Sürekli işimle ilgili takıntılıydım. Anladım ki işimi, kendimden, duygularımdan ve korkularımdan kaçmak için kullanıyordum.

“Saçlarım yönetici pozisyona gelmemden sadece 3 ay sonra erkenden beyazladı. Adrenal yorgunluk (stres sonucu böbrek üstü bezlerinin çalışamaz hale gelmesi) ve kalp rahatsızlığı yaşıyordum.”

İşkolik olup olmadığınızı nasıl anlarsınız?

ABD’de 1980’li yıllarda kurulan Anonim İşkolikler, Anonim Alkolikler gibi, 12 adımdan oluşan bir tedavi planı izliyor. İngiltere ‘den Japonya’ya ve Arjantin’e kadar çok sayıda ülkede 100’den fazla çalışma grubu bulunuyor.

Bu kişiler Skype ya da telefon aracılığıyla da toplantılara katılabiliyor.

Peki işkolik olup olmadığınızı nasıl anlarsınız? Eğer işkolikseniz, kimden nasıl yardım isteyebilirsiniz?

Hollanda Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Profesör Wilmar Schaufeli’nin işkolikler için yaptığı tanım şu:

“Dürtüsel olarak kendini takıntılı bir şekilde çalışmaya veren kişi. Aşırı çalışma ile takıntılı çalışmanın birleşimi.”

Schaufeli’ye göre, Anonim Alkolikler’in grup toplantıları birçok insana iyi geliyor çünkü yalnız olmadıklarını hissediyorlar. Hollandalı psikolog, “Bu tür davranış bozuklukları ve bağımlılıklarda böyle hissetmek önemli” diyor.

İşkolikler için bir alternatif de, profesyonel bir uzmandan terapi almak.

Biri nasıl işkolik hale gelir? Oxford Gelişim Merkezi’nden Klinik Psikolog Dr. Claudia Herbert, sık sık işkoliklerle çalışıyor ve müşterilerinin çoğunda başka zihinsel rahatsızlıklar da olduğunu söylüyor ve bunlardan bazılarını “depresyon, hayatın amaçsız olduğunu hissetme, anksiyete ve bağımlılıklar” olarak sıralıyor.

Herbert, hayatının erken dönemlerinde iki ya da üç kişinin işini tek başına üstlenmek zorunda kalanların, bunu işkolikliğe dönüştürebildiğini söylüyor.

Bir başka neden ise erken yaşlarda ailelerinin “daha fazlasını yapmaları” için onlara sürekli baskı yapmış olması:

“Çocukken kim olduklarından çok neyi başardıklarının önemli olduğuna ikna edilmiş olan kişilerde, iş bağımlılığı ihtimali daha yüksek.”

‘Çok iş eşittir çok terfi’ düşüncesi

Uzmanlara göre, kişinin işkoliğe dönüşme ihtimali, yaptığı işe göre değişiyor. Üst pozisyonlarda olanlar ve kendi işini yapanlar için bu risk daha fazla.

Schaufeli, daha fazla iş yapmanın daha çok para ya da terfi getireceğine inanan bu kişilerin, davranış bozukluğu yaşadığını çoğu zaman fark etmediğini söylüyor.

İş kolikler için artık bir rehabilitasyon merkezi de var.2012’de ilk kez Anonim İş kolikler’in dünyasına adım atan J.C., şimdi bu kuruluşun gönüllü çalışanlarından biri:

“İnsanlarla zaman geçirmek ve eğlenmek için daha fazla zamanım var artık. Aslında aynı işi yapıyorum ama düşünce tarzımı ve davranışlarımı değiştirdiğimde, bir şeyleri idare etmek çok daha kolay oldu.

“Artık günlük çalışma saatlerime sınırlar koyuyorum.”