40 hafta süresince oldukça sakin duran rahim, doğum aşaması yaklaştığında çeşitli değişimlerle kasılmaya başlar. Doğum, ilk olarak kasılmalarla başlar. Bu kasılmalar adele kasılmalarıdır ve yukarıdan aşağı doğru yayılırlar. Bu kasılmalar sayesinde bebek rahim ağzına doğru gidebilir.Bebeğin içerisinde yüzdüğü amniyon yani su kesesi doğumun herhangi bir zamanında kendi kendine yırtılabilmektedir. Ya da doktor müdahalesi ile doğumu hızlandırmak ya da gerçekleştirmek için açılabilir. Bu kese, doğum ağrılarından hemen önce açıldığı taktirde doğum kısa bir sürede gerçekleşir. Bunun dışında bir diğer belirti de toplum arasında bilinen ”nişanın gelmesi” belirtisidir. Bu nişan, rahim ağzındaki tıkacın vajinadan dışarı çıkmasıdır. İşte bu nişanın gelmesi ve sıvı kesesinin açılması doğumun işaretlerindendir.

Hamileliğin başlaması ile beraber uterusta bir sessizlik evresi başlar, bu evrede yalnızca servikste yumuşama yaşanır. fakat rahimde herhangi bir olay meydana gelmez. Hamileliğin son aylarında hazırlık (aktivasyon) aşaması ismi verilen denilen döneme girilir. Bu dönemde rahim, doğum aşamasında yaşanacak olan kasılmalar için pratik yapar. Doğumun toplamda 3 aşaması vardır. Bu aşamalar:

1.EVRE:

Hamilelik süresince kapalı olarak dduran rahim ağzı bu evrede açılır. Kasılmalar ile rahim ağzı 10 cm’e kadar açılır. Bu evre, doğumun 3 evresi arasında en uzun süren evredir. Yaklaşık olaran 8-10 arası sürer. Annenin ikinci gebeliği ise bu süre azalır.

İlk evre pasif ve aktif dönem olarak ikiye ayrılır.

Pasif dönem: Birinci evrenin en uzun süren aşamasıdır. Pasif süreçte, ağrılar ve kasılmalar daha seyrek yaşanır. Gene kasılmalar daha hafiftir. İlerleyen saatlerde bu kasılmalar artacaktır.

Pasif Dönemde:

Rahim ağzında açılma: 3-4 cm’e kadar
Sancılar: Henüz düzene girmemiştir. 40ila 10 saniye arasında yaşanabilir.
Anne adayı hazırlıklarını yapabilir. Henüz hareketlerinde bir kısıtlanma olmaz.
İnsanlarla konuşabilir.
Sık sık tuvalet ihtiyacı duyabilir.
Duygusal olarak gelgitler yaşanır.
Bu dönemde yapılması gerekenler:
Anne adayı yürümeli, hareket etmeli.
Sancılar düzene girdiğinde ve 5 dakika aralıklarla yaşandığında doktora haber verilmeli.
Kendini çok yormamaya ve enerjisini muhafaza etmeye çalışmalı.
Sakinleşmek adına eşi ile sohbet edebilir, film izleyebilir.
Ilık bir duş alıp rahatlayabilir.

Aktif dönem: Bu dönemde rahim ağzı ortalama 3 cm açıklığa ulaştıktan sonra, başlanan dönemdir. Aktif dönemde annenin sancıları daha sık yaşanmaya başlar. Ağrıların şiddeti artar. Yaklaşık olarak 5 dakika bir yaşanır.

Aktif dönemde:

Süre: 4-12 saat süren bir dönemdir.
Rahim ağzında açılma:4-8/9 cm’e kadar ulaşır.
Sancılar: 45-60 saniye aralıklarında gelebilir.Anne adayı:
Gebe artık pek fazla konuşamaz.
Daha hassas bir ruh halindedir.
Sancılar arasında bağırmaya başlayabilir.
Aktif dönemde anne adayı kusabilir.
Artık yorulduğu için uzanmak isteyebilir.Yapılması gerekenler:
Yorucu olmayan serbest hareketler yapmalıdır.
Duş alması rahatlatabilir.
Saat başı idrara çıkması rahatlatacaktır.
Sıvı almaya özen göstermelidir.
Sancı arasında kesinlikle dinlenmelidir.
Anne adayının sakinlenştirilmesi sağlanmalıdır.
Bu iki evre sonunda dinlenme ve geçiş evreleri yaşanır. Rahim ağzı 10 cme ulaşacaktır ve ardından doğum evresine geçilecektir.

GEÇİŞ DÖNEMİ

Süre: Bir kaç dakika ve 1 saat olmak üzere yaşanır.
Rahim ağzında açılma: rahim ağzı artık 10 cm’e ulaşır.
Sancılar: 2 dakikada bir 90 saniye sürecek şekilde uzamıştır.Bu aşamada:
Bu dönemde rahim açılma eyleminden itme eylemine geçiş için kendini hazırlar.
Anne, rektumunda basınç hisseder. Kendiliğinden gelen bir itme isteği duyabilir.
Annenin bacakları titreyebilir. Mide bulantısı ve kusma yaşanabilir.
Bunların dışında anne üşüyebilir, öfkelenebilir.
Normal doğumdan vazgeçip sezaryen yaptırmak isteyebilir.
Bu aşamada yapılması gerekenler:
Baba adayı kontrolü eline almalı ve anne adayını sakinleştirmeli.
Anne adayı sürekli telkin edilmeli.
Bu süreçte anne adayı ıkınmaması konusunda uyarılır. Nefes alma teknikleri uygulanmalı ve ıkınılmamalıdır.
Bu aşamadan sonra anne doğum masasına yatırılır.
EVRE
Bu evrede rahim ağzı artık tamamen açılmıştır ve bebek artık doğacaktır. 2. evre, annenin ilk doğumu ise yaklaşık olarak 50 dakikada tamamlanır. Ancak ikinci ya da ücündü gebelik ise 20-30 dakikada da doğum gerçekleşebilir. Doğumun ikinci evresinde bebeğin çıkışını sağlamak ve doğumunun gerçekleşmesi için anne adayı ıkınır.

Ikınma Yöntemleri:

Ağrının en zorlayıcı olduğu aşamada anne adayı derin bir nefes alır. Bu havayı dışarıya vermeden ağzını kapatır ve ıkınır. Ikınma aşamasında kalça ve bel “C” şeklinde konumlanmıştır. Çene göğse dayanır ve bütün kuvvetle makata doğru ıkınır. Bebek böylece itilmiş olur. Ikınma ağrı süresince sürdürülmelidir. Ağrı durduğunda ise anne adayı dinlenmelidir, ıkınmamalıdır. Sakinleşmeye çalışmalıdır. Bebeğin başı çıkmaya başlarken anne, ıkınmaması üzerine uyarılır. Bu aşamada anne ıkınma isteği duyacaktır. Ikınmamak adına kısa kısa nefesler alınıp verilmelidir.

Bebeğinizin doğumunun ardından 2-3 cm’lik mesafeden göbek klempi takılır. Bebeğin kordonu kesilir. Şayet her şey yolundaysa, bebek emzirilmesi için anneye verilir.

İKİNCİ AŞAMA (DOĞUM)

Süre:20-50 dakika
Rahim ağzı açılma:Rahim 2. evrede artık tamamen açılmıştır ve 10 cm’dir.Anne adayı bu aşama:
Ikınma ihtiyacı duyacak
Rektumuna şiddetli bir baskı gelecek
Adrenalin ve enerjide oranında artış gözlemlenecekBu aşamada yapılması gerekenler:
Perineyi gevşetmeye çalışmak
Doğum ardından bebeğin ve annenin birbirine dokunmasını sağlamak
Doğru ıkınma ve nefes teknikleri ile doğuma yardımcı olmak.Doğumun 2. evresinin uzamasına yol açabilecek etkenler:
Nulliparite: Anne adayının ilk doğumu olması
Grand Multiparite: Anne adayının 5.den fazla doğumu olması
Anne adayının yaşının ilerlemiş olması
Epidural anestezi
Bebeğin normalden iri olması
Annenin aşırı kilolu olması
İndüksiyon

EVRE
Bebeğin dünyaya gelmesinin ardından plasentanın yani bebeğin eşinin ayrılmasına kadar geçen aşamadırı. Çoğunlukla bebek dünyaya geldikten yaklaşık 10 dakika sonra plasenta da ayrılır. Bu aşamada plasentanın çıkıp çıkmadığı kontrol edilir. Şayet plasenta tam olarak çıkmaz da rahim içinde kalırsa, kanama ya da enfeksiyonlara yol açabilir. Kesi uygulanmış ise dikiş işlemleri yapılır. Çoğunlukla 3. evrede anneler artık büyük bir rahatlama, sakinlik ve yorgunluk duyarlar. Son olarak da anne temizlenir. Kontrolleri yapılır ve odasına alınır. Doğum ardından bir süre daha kanama kontrolü yapılır. Tansiyon ölçülür. Bu odada artık bebeği ile beraberdir.

Bu evrede:

Süre: Doğum ardından 10 dakika içinde gerçekleşir.
Plesentanın kendiliğinden çıkışı için beklenir.
Bu evredeki kasılmalar oldukça hafiftir.
Şayet baba adayı doğuma katılmış ise, anneye dokunması ve konuşması önerilir.
Annenin son kontrolleri yapılır, rahim temizlenir ve anne odasına yollanır.