Tüp bebek tedavisinde son yıllarda fazlasıyla artış olmuştur. Tüp bebek yapılması planlanan çiftlerde tedavi süreci kadının adetinin 2. Veya 3. Günü başlar. Başlangıç günü ultrason yapılır. Ultrasonda yumurtalıklarda ve rahimde başlamaya engel olacak herhangi bir sıkıntı tesbit edilmezse, kadının kanında FSH ve östrojen seviyelerine bakılır. Tedaviye başlamak için uygun olduğuna karar verilirse kadının yaşı, kısırlık nedeni, kan sonuçları ve yumurtalık kapasitesine göre uygun tedavi yöntemi seçilerek tüp bebek tedavisi için yumurta oluşumunu sağlamak için hormon tedavisi başlanır. Kontrollü over sitimulasyonu denilen bu dönemde tedaviye yanıtı ve yumurta gelişimini değerlendirmek için belli aralıklarla ultrason ve kanda hormon kontrolü yapılır.

Yumurta gelişimi

Yumurta gelişimi ve ilaçlara yumurtalığın yanıtına göre ilaçlarda gerekirse doz ayarlaması yapılır. Foliküllerin belli büyüklüğe ulaşması ve kan östrojen seviyesinin belli değerlere ulaşması yumurtanın olgunlaşma konusunda bilgi verir ve aynı zamanda çatlatma iğnesinin ve ardından yumurta toplama zamanının belirlenmesini sağlar. Bu süreç yaklaşık 12-16 gün sürecektir fakat süre kişiye göre değişiklik gösterebilir. Çatlatma iğnesinden 32-36 saat sonra diğer bir aşama olanyumurta toplama aşamasına (OPU- oocyte pick-up) geçilir.

Yumurta toplama

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi hastanın ağrı hissetmemesi açısından sedasyon anestezisi (uyku hali) altında, transvajinal ultrasonografi eşliğinde yapılır. Bu işlem sırasında foliküllerin içindeki sıvı toplanarak, sıvı içinde yumurta olup olmadığına bakılarak varolan yumurtalar alınır. İlk seferinde folikül sıvısında yumurta buluamazsa özel sıvı ile folikül içi yıkanarak, folikül içinde kalmış olabilecek yumurtalara ulaşılmaya çalışılır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 20-30 dakika sürer. 10 mm’ nin üzerindeki tüm foliküllerde bulunan folikül sıvıları işlem sırasında toplanır ve ardından işleme son verilir. İşlem sonrası hasta 1-2 saat takip edildikten sonra eve gönderilebilir. Bundan sonraki kısım ise toplanan yumurtalar içerisinde olgun olanların seçilmesi ve döllenmesi ardından rahim içine transfer edilmesidir.

Döllenme işlemi

MII oosit denilen olgun ve döllenebilecek yumurtalar seçildikten sonra yumurta toplama günü hastanın eşinden alınan spermlerle labaratuar koşullarında döllenme işlemi gerçekleştirilir. Döllenme işi sperm ve yumurtanın bir araya bırakılarak döllenmenin olmasının beklenildiği klasik yöntemle yapılabileceği gibi, özellikle bazı durumlarda döllenme şansını arttırabilmek için mikroenjeksiyon (ICSI- intracytoplasmic sperm injection) yöntemi ile yumurtanın içine direk spermin verilmesi ile de yapılabilir. Döllenmiş yumurta transfer edilebilecek hale gelene kadar özel kültür ortamında takip edilir. Gelişimi olan ve kaliteli embriyo seçilerek rahim içine transfer edilir.

Embriyo transferi

Embriyo transferi anestezi gerektirmeyen ağrısız bir işlemdir. Genellikle abdominal ultrason eşliğinde ince bir kateter ile yapılır. İşlem öncesi rahim ağzı özel sıvılar ile temizlenir. Transferden 1-2 saat sonra hasta evine gidebilir. Eğer hastanın kalan döllenmiş iyi kalite embriyosu varsa, dondurularak saklanabilir.

Bekleme süreci

Embiryo transferinden iki hafta sonra gebelik esti yapılır.Bu iki haftalık süreç çok sıkıntılı ve zorlu geçebilir.Kendinizi bu zor döneme önceden hazırlamanızda her zaman fayda var.Çünkü böylesine uzun ve yorucu bir tedavinin ardından her zaman başarılı sonuç çıkmayacağını önceden bilmelisiniz.Yapılan bir çok araştırma en iyi başarı oranı 2.ve 3 denemelerde gerçekleştiğini göstermektedir.Bu bekleme sürecinde kendinizi meşgul edecek herhangi bir hobi bulmalı ve rahat davranmalısınız.Zira yoğun stres altında gebelik olasılığınız büyük oranda riske girer.