Bebeğin kalp atışlarının seyrini ve kalp atışlarının bebek hareketleriyle ve varsa kasılmalarla olan ilişkisini gözlemlememize yarar.

Fetusun kalp atışlarının seyrini ve bebek hareketleriyle olan ilişkisini temel alarak “fetal distres”, yani bebeğin oksijensiz kalma olasılığının taramasında kullanılan bir testtir (“nonstres”: doğum eylemi “stresi” yok anlamında kullanılan bir kelimedir). Bu nedenle nonstres test her zaman doğum başlamadan önce yapılan bir test olma özelliğine sahiptir. Bu amaçla kullanılan alete NST veya kardiyotokografi cihazı adı verilir. Anne adayının karnına biri bebeğin kalp atışlarını, diğeri kasılmaları algılayan iki adet ayrı prob yerleştirilir.

Hangi durumlarda uygulanır
NST, fetal distres (bebekte sıkıntı) gelişme olasılığı yüksek olan fetusların değerlendirilmesinde ve fetal distres varlığından şüphelenilen her durumda (bebek hareketlerinin azalması gibi) birinci basamak test olarak uygulanır. Bazı doktorlar sadece riskli durumlarda NST uygularken, bazı doktorlar belli bir gebelik haftasından itibaren her muayenede rutin olarak NST incelemesi yapar.

Genellikle haftalık uygulanmakla birlikte miyad (gün) geçmesi, rahimiçi gelişme geriliği (İUGG) ve preeklampsi (“gebelik zehirlenmesi”) gibi bebeğin oksijensiz kalma riskinin söz konusu olabildiği durumlarda üç günde bir, ve EMR (Erken membran rüptürü-suların erken gelmesi) gibi fetusun durumunun hızla değişmesinin mümkün olduğu durumlarda günlük uygulanır ve bu durumlarda incelemeye sıklıkla amniyos sıvısı volümü değerlendirilmesi eklenir. EMR’de günlük NST yerine günlük biofizik profil (BFP) adı verilen test tercih edilebilir (sağ yan menüden BFP ile ilgili bilgiyi alabilirsiniz).

NST nasıl uygulanır?
NST çekilmesi Anne adayı bir yatağa yatırılır. Karnına fetus kalp atışlarının en kuvvetli duyulduğu yerde kardiyotokografi cihazının kalp atışlarını algılayan “kardiyo” yani “kalp” probu bağlanır (resimde karnın alt kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir). Ek olarak rahim kasılmaları da araştırılmak istenirse bu durumda karnın en tepe noktasına kasılmaları algılayan prob (“ağrı probu” veya diğer adıyla “toko” yani “rahim kasılması” probu) yerleştirilir (resimde karnın üst kısmına bağlanmış şekilde görülmektedir).
Anne adayının eline üzerinde bir düğme olan bir çubuk verilir. Test esnasında bebek oynadığında bu düğmeye basması istenir. Yaklaşık 20 dakika boyunca cihaz bebeğin kalp atışlarında meydana gelen değişiklikleri kağıda aktarır. Bu kağıda NST trasesi adı verilir.

NST nasıl yorumlanır?
Fetal distres olmayan, yani “iyi durumda” olan, sağlıklı bir fetusun NST trasesinde çok tipik bulgular vardır (sayfanın altındaki resme bakınız): Kalp dakikada 120-160 arası atar. Kalp atışları dalgalanmalar gösterir. Değişkenlik adı verilen bu dalgalanma bebeğin sağlıklı olduğunun en önemli göstergelerinden biridir. Bunlara ek olarak sağlıklı fetusun vücut hareketleri esnasında kalp atımı hızlanır belli bir süre sonra yine normal hızına döner. Trasede bu esnada kalp atım hızında yükselmeler oluşur. Bu yükselmelere akselerasyon adı verilir.
NST yorumlanmasında kalp atım hızı, değişkenliğin derecesi ve akselerasyonların büyüklüğü ve süresi (yükselmenin derecesi) temel alınır.

20-30 dakikalık inceleme sonucunda bazı kriterler yerine gelirse bebek sağlıklı demektir. Bu durumda reaktif (reaktif=uyarana cevap veren-burada uyaran bebeğin kendi hareketidir) NST’den bahsedilir. NST 20 dakika boyunca reaktif olmamışsa bebeğin uykuda olduğundan şüphelenilir. Bu durumda belli bir süre bebeğin uyanması beklenir ya da bazen fetal akustik stimulasyon cihazı denen ve bebeğe ses uyarısı vermek için özel tasarlanmış bir cihaz karna yerleştirilerek bebek uyandırılmaya çalışılır. Bir süre sonra tekrar NST yapılır. Reaktiflik kriterleri yine oluşmamışsa nonreaktif NST’den bahsedilir.
Alttaki resimde reaktif olarak değerlendirilen bir NST trasesi görülmektedir. Oklar kalp atım hızındaki yükselmelere (akselerasyonlar) işaret etmektedir. Akselerasyonlar arasında kalan bölge ise ortalama kalp atım hızıdır ve bu trasede dakikada 145 civarındadır. Trasede kalp atım hızının dalgalanmaları (değişkenlik) gözlenmektedir.

NST reaktif çıktığında bebek çok yüksek bir ihtimalle iyi durumda demektir ve ileri incelemeye gerek kalmaz. Ancak burada hatırda tutulması gereken nokta NST incelemesinin kordon sarkması ya da ablatio placenta (plasentanın erken ayrılması) gibi ani ve beklenmedik şekilde gelişen olayları ve doğum sonrası gelişmesi muhtemel olumsuz durumları tahmin etmesinin mümkün olmadığıdır.
Test nonreaktif çıktığında bebekte bir problem olma olasılığı çok yüksek değildir. Bu test nonreaktif çıktığında yanlış olma olasılığı oldukça yüksek (%50’lere varır) bir testtir. Bu yüzden nonreaktif NST çıkması durumunda ileri inceleme testlerinden biri uygulanarak yapılarak durum açıklığa kavuşturulmalıdır.