Hidrosel bebeğin testislerinin etrafında sıvı birikmesine denir.

1 ) Hidrosel (su fıtığı) Nedir?

Toplum içerisinde “torbaların şişmesi” ve “su toplaması” olarak da ifade edilmektedir. Erkek çocuklarda testisleri çevreleyen kılıfların arasında, normalden daha çok sıvı bulunmasına hidrosel (hydrocele) denir. Fizik muayenede hastanın öksürtülmesi, ıkındırılması ile kasıkta kabaran bir şişlik görülebilir. Kasıkta şişlik şikâyeti ile doktora gelen çeşitli hastalarda, muayene esnasında fıtık fark edilmeyebilir. Doktor tarafından gerçekleştirilen ultrasonografig muayene sonucunda, var olan bir fıtığı kolay bir şekilde tespit etmek mümkündür. Toplum arasında “su fıtığı” olarak da bahsedilen hidrosel, testisleri saran zarlar içinde normalden daha fazla sıvı birikimi sonucu testis torbasının (skrotum) şişmesi durumudur. Hidrosel terimi, Yunanca hydro; su ve cele; tümör kelimelerinden gelir. Normalde testis ile bu zarlar arasında, testisin kayganlığını sağlamak için 0,5 -1 ml. sıvı bulunurken hidroselde bu sıvı çok daha fazladır.

2) Hidrosel tipleri nelerdir?

Konjenital (Doğumsal)

Hidrosel anne karnında testis, karın içi yerleşimlidir ve hamilelik döneminin 14. haftasından itibaren karnın alt bölgelerine doğru ilerlemeye başlar ve daha sonra skrotum olarak ifade edilen testis torbasına iner. Bu iniş esnasında, beraber sürüklenen karın zarı (periton) bir eldiven parmağı şeklinde skrotuma kadar testis ile beraber iner. Doğumun gerçekleşmesinden bir müddet sonra, bu kesecik kapanarak ipliksi bir yapı şeklini alır. Bu keseciğin kapanmaması halinde, karın içi sıvısı bu açıklıktan geçerek testisin çevresinde skrotumda birikir ve şişliğe sebep olur. Meydana gelen bu durum, hidrosel olarak adlandırılır. Bu açıklığın büyük olması halinde, karın içi organlar buradan sarkarak, fıtığı meydana getirebilir. Hidrosel, testisi saran zarlar ile sınırlı kalmış ise, buna testiküler hidrosel, testis kordu boyunca kistik bir yapı şeklinde sınırlı ise, kord hidroseli veya kordon kisti olarak ifade edilir. Doğumsal hidrosel, yeni doğan erkeklerin ortalama % 6′sında görülür. Yeni doğan hidrosellerinin büyük bir kısmı doğumsaldır. Ancak tümör, enfeksiyon veya dolaşım bozukluklarının bu dönem içerisinde hidrosele sebebiyet vereceği de unutulmamalıdır.

2-Komünikan hidrosel (ilişkili hidrosel)

Skrotuma inen karın zarının, tamamı ile açık olmasını ifade ederken, Komünikan olmayan tip hidrosellerde, bu zarın karın bölgesinde olan kısmının, anormal bir şekilde kapanması ve peritoneal sıvının skrotum içerisinde hapsolması anlamına gelir.

3-Edinsel-Erişkin hidrosel

Erişkin erkeklerin ortalama % 1 civarında ve genel olarak 40 yaşından büyük olan erkeklerde görülür. Erişkin erkeklerde ve daha yaşlılarda skrotumun maruz kaldığı travma, testis ve eklerinin iltihabi hastalıkları, testis tümörleri, varikosel ameliyatları ve radyoterapi sonrası gibi sebeplerden dolayı hidrosel meydana gelebilir. Böbrek nakli yapılan hastaların yaklaşık %70 civarında, tek taraflı hidrosel meydana gelir. Testis torsiyonu (testisin kendi çevresinde bir anda dönmesi), % 20 hastada reaktif hidrosele sebep olabilir ve acil müdahaleye ihtiyaç duyulan testis torsiyonunu örtebilir. Normal dölütsel gelişim ile ilişkili olarak, değişik hidrosel tipleri de ortaya çıkabilir.

3 ) Belirtileri Nelerdir?

Hidroselin tanısı, hikaye ve fizik muayene ile beraber rahat bir şekilde konulabilir. Pek çok hidrosel, herhangi bir şikayete sebep olmaz. Hastaların doktora başvurma sebebi, daha çok testis torbasında ağrısız şişlik sebebi ile olmaktadır. Baskı sebebinden dolayı, testiste belli bir beslenme bozukluğu görülebilir. Hidroselin gelişimi yavaş ve sinsi bir şekilde olur. Hasta erbezi torbasında ağrısız, ama bir ağırlık duygusu veren, ilerleyici nitelikte bir büyüme fark eder. Erbezi torbasında meydana gelen bu şişliğin, bir tarafından cep feneri tutularak bakıldığı zaman, içerisinde bulunan sıvının saydam olması sebebindne dolayı, testis ve epididime ait karaltılara rastlanır. Bu tipik bir belirtidir ve Transilüminasyon Testi olarak ifade edilir.

4 ) Tedavi yöntemi nedir?

Hidrosel, genel olarak herhangi bir tehlike teşkil etmez. Çeşitli durumlarda kendi kendine ortadan kaybolabilir. Tedavi esnasında, iğne yardımı ile sıvının boşaltılması veya ameliyat seçenekleri uygulanır.

İğne ile sıvının boşaltılması, daha sonra hastalığın yeniden tekrar etmesini engellemez.

Ameliyat seçeneğinde ise, hem sıvı boşaltılır, hem de fıtık ameliyatında olduğu gibi torbalar ile karın arasında bulunan açıklık onarılır. Çocuklarda kendi kendine ortadan kaybolma ihtimali yüksek olduğu için, genellikle 1 yaşından küçük olan çocuklarda ameliyatın gerçekleştirilmesi pek tavsiye edilmez.

Hidrosel ile beraber fıtığın bulunması halinde, ağrı çok ise, acil ameliyat edilmesi gerekebilir.

Ameliyat, uzman doktorlar tarafından gerçekleştirildiği müddetçe, kolay bir operasyondur. Ameliyattan sonraki 1 günlük sürede torbalara buz koyulmasına ihtiyaç duyulabilir.