HAMİLELİKTE APANDİSİT AMELİYATI BEBEĞE ZARAR VERİR Mİ?

Akut apandisit (apandis),appendix vermiformis, adı verilen organın iltihaplanması sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Apandisit her yaş grubunda görülebildiği gibi genellikle 20-30 yaşları arasında daha sık görülür.Gebelikte apandisit (apandisit iltihabı), 1000- 1500 gebelikte görülen bir rahatsızlıktır. Apandisit görülme sıklığı hamile olmayanlara göre artmamıştır.

Fakat yanlış teşhis geciken cerrahi tedavi gebelerde daha sık görülür. Gebelikte akut apandisit şikayetleri ile kliniğe baş vuran hastalarda erken tanı ve tedavi hem anne hemde bebek için hayati öneme sahiptir. Bu durumda genel cerrahi uzmanı ve kadın doğum uzmanının uyum içerisinde çalışmalarının önemi büyüktür. Gebeliğin 1’inci trimesterinde ve erken 2’inci trimesterinde apandisit belirtileri ve bulguları, gebelik dönemi dışındaki apandisit belirtileri ve bulguları ile benzerlik gösterir. Fakat gebeliğin ileri ki dönemlerinde ağrı büyüyen uterus nedeni ile yer değiştirir ve sağ alt kadrandan, sağ üst kadrana doğru çıkar ve o bölgede yerleşir. Bu ağrı gebeliğin son aylarında yan ağrısı zannedilebilir.

HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) APANDİSİT BELİRTİLERİ

Apandisitin tipik bulguları olan yemek yeme istememe, bulantı, kusma gibi şikayetler birçok hamilede görülebileceği için apandisit teşhisi gecikmektedir. Apandisit ağrısı gebeliğin erken döneminde sağ alt karın bölgesinde (kadranda) hissedilir. Fakat ileri ki aylarda apandisit ağrısı sağ üst karın bölgesinde (kadranda) hissedilir. Apandisitin genel belirtileri karnın orta kısmında göbeğin üstünde geçmeyen künt ağrı, bu ağrı hareket etme, öksürme, gülme gibi ani hareketler ve elle dokunma ile artar. Bunların yanı sıra bulantı ve iştahsızlık gibi belirtiler de görülen belirtiler arasındadır.

HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) APANDİSİT TEŞHİSİ

Doktor muayenesinde ya da doktora giderken uyaran bir hareket ile veya elle yapılan muayene ile hissedilen ağrı kendini sıkan gebelerde daha seyrek görülür. Alevlenme göstermiş appendix hamilelik nedeni ile periton zarına temas etmeyebilir ve bu bulguların oluşmasını önleyebilir. Hamilelik dönemi apandisit belirtilerinde ateş yükselmesi her hamilede ve/veya her apandisit gelişmesinde görülmeyebilir. Eritrosit sedimantasyon hızı artışı ve lökositoz normalde de gebelerde görülebilir.

Hamilelerde akut apandisit teşhisi pyelonefrit (böbrek iltihabı), safra iltihabı, böbrek taşı, Akdeniz ateşi hastalığının atakları, pankreas iltihabı, tubovaryen apse, peptik ulkus, bağırsak tıkanması, preeklampsi, yumurtalık torsiyonu ve böbrek taşı düşürme gibi bazı hastalıklar ile de karışabilir. Bu nedenle ayırıcı tanı önemlidir. Gebe hastalarda akut apandisit tanısını koymada yardımcı tanı yöntemlerinden en sık kullanılan ve işlevsel yöntem karın ultrasonografisidir. Akut apandisitli hamilelerin idrar tahlillerinde hastaların % 12’sinde kanlı idrar, % 22’sinde de idrarda bakteri bulguları vardır. İdrar tahlillerinde bulunan bu bulgular apandisit olmadığı anlamına gelmez. Gebe hastalarda karın tomografisi radyasyon içerdiği için çok fazla tercih edilmez.

APANDİSİT PATLAMASI BEBEĞE ZARAR VERİR Mİ?

Hamilelikte gelişen apandisit vakalarında anne adaylarında görülen ölüm oranlarının düşük olmasına rağmen, özellikle apandisit delinmesi (patlaması) sonucu anne karnındaki bebek ölüm oranları daha yüksektir. Patlama olmamış apandisit varlığında anne karnındaki bebek ölüm oranı (fetal mortalite) % 1.5’den az iken, apandisitin patlaması sonucu bu oran % 30’a kadar yükselmektedir.

Hamilelik dönemi apandisit varlığında, apandisitin patlama riski genellikle 3’üncü trimesterde görülür ki bu dönemde teşhisin konulması daha da zordur. Apandisit patlaması oranı gebe olmayan kadınlara oranla gebe olan kadınlarda daha fazladır. Bu nedenle hamilelik döneminde görülen apandisit belirtileri mutlaka dikkate alınmalı ve doğru teşhis konulup acil tedavi edilmelidir.

HAMİLELİKTE APANDİSİT TEDAVİSİ VE AMELİYATI NASIL YAPILIR?

Apandisit teşhisi konulduğunda hamile ve görülen bulgular hızlı bir şekilde değerlendirilmeli ve hızlı bir şekilde operasyon aşamasına geçilmelidir. Günümüzde doğru kabul görmüş olan görüş, bekleyerek daha kötü sonuçların ortaya çıkmasını fırsat vermek değil, apandisit şüphesi ile ameliyat edilen gebelerin 1/3’ünde ameliyat sırasında teşhisin kesinleşmesinin çok daha doğru olduğu yönündedir.

Apandisit şüphesi olduğunda hızla gerçekleştirilecek bir apendektomi ameliyatı anne adayının ve bebeğin yaşamını kurtaracak en doğru karardır. Gebelik, apendektomi cerrahisini geciktirmek için engel değildir. Apandisit ameliyatı esnasında genel cerrahi uzmanı, rahim bölgesine mümkün olduğunca az temas ederek ameliyatı bitirmeye çalışır. Cerrahi sırasında hastanın pozisyonu oldukça önemlidir. Hastayı yaklaşık 30 derece sola çevirmek büyümüş uterus tarafından vena cava inferiorun basısını önlemek için yardımcıdır ve cerrahi yaklaşımı kolaylaştırır.

Son yıllarda gebelerde de kapalı cerrahi olan (laparoskopik cerrahi) ile başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Ameliyat sonrası rahim kasılmalarını önlemek ve erken doğum ve düşük riskini engellemek amacı ile ilaç tedavisi verebilir. Hamilenin bu tip bir ilaç kullanıp kullanmaması gerektiğine hamileyi takip eden kadın doğum uzmanı karar verir.