Anal atrezi (anorektal atrezi) barsakların son kısmı olan anüs ve rektumun gelişme bozukluğu nedeniyle kapalı olmasına denir.

ANOREKTAL ATREZİ (ANÜS İMPERFORATUS ) (İMPERFORE ANÜS)

1 ) Anal atrezi nedir?

Anal atrezi, bebeğin anne karnında ki gelişimi sırasında, anüs açıklığının tam anlamı ile oluşamaması veya yerleşim yeri itibari ile olması gerektiği kas kompleksi (sfinkter) içinden geçememesi durumudur. Anüste açıklık bulunmadığından dolayı, bebek dışkısını yapamaz. Bu çok az rastlanan anomalinin, doğum gerçekleşmeden önce yapılan ultrason muayeneleri esnasında fark edilmesi de oldukça zordur. Anal atrezi, yaklaşık olarak 5000 doğumda 1 görülür. Doğumun gerçekleşmesinin ardından, bebeğin makatının kapalı görülmesi ile tanı konur. Aynı zamanda bebeğin kakasını yapamaması ve karnının şişmesi de doktorların kafasında şüphe uyandırır. Doğumun tamamlanmasının ardından geçen dönem içerisinde gerçekleştirilen genel muayene esnasında rahatlıkla fark edilir. Yerleşim yeri anomalisi olanlar ise, ilerleyen dönem içerisinde kronik dışkılama güçlüğü problemleri ile anneler tarafından hastanelere getirilmektedirler.

2 ) Ameliyata ihtiyaç dulur mu? Nasıl bir ameliyat yapılır?

Anüs açıklığının bulunup bulunmaması veya gerçekleştirilen incelemeler sonucunda gelişmemiş olan bağırsak bölgesinin, anüs olması gereken yere olan uzaklığına göre yapılması gereken işlem değişmektedir. Anüs açıklığı olması gereken kas kompleksi içinde değil de daha önde yerleşik olması durumunda, ameliyat genel olarak tek seanslı bir şekilde, yalnızca makat bölgesinden uygulanarak gerçekleştirilmektedir. Anüs açıklığının hiçbir şekilde gelişmemesi halinde, o zaman kalın bağırsağın karın duvarına ağızlaştırılması (Kolostomi) yapılır. Çocuk, uygun yaş ve kiloya geldiği zaman ise, tamamlayıcı ameliyatın yapılmasına da ihtiyaç duyulur.

Bu ameliyatların gerçekleştirilmediği durumlarda, anüs yokluğunda bebeğin ölümü, yerleşim anomalisi olgularda ise kronik kabızlık kaçınılmaz bir durum olur.

Ameliyat yapılacak işlem göre farklılık gösterir. Yerleşim anomalisi olgularında makat bölgesinden gerçekleştirilecek olan işlem ile ameliyat tamamlanırken, anüsün hiç olmadığı durumlarda ise, kalın bağırsağın bir bölümü sol kasık bölgesinin üst kesimine ağızlaştırılmakta, bebek gaitasını buraya yerleştirilen torbaya yapmaktadır. Yapılacak olan ameliyatın süresi, gerçekleştirilecek olan işleme göre değişiklik göstermesi ile beraber, yaklaşık 1 ile 2 saat arasında değişmektedir.

3 ) Anal atrezi ameliyatı sonrası

Operasyonun tamamlanmasının ardından, hasta yaşına göre yeni doğan yoğun bakım servisi veya çocuk cerrahisi servisinde kontrol ve takip altına alınır. Hasta, yapılan ameliyatın durumuna bağlı olarak, yaklaşık 2 veya 3 gün civarında hastane de yatırılır. Kolostomi yapılan hastalar bağırsak hareketlerinin başlaması ile beslenme gerçekleştirilirken, makat bölgesinde tek seanslı ameliyatı yapılan hastalar 4 ile 5 gün süre ile ağızdan beslenmemekte, gerekli beslenme yardımı damar yolundan verilmektedir.

4) Anal atrezi ameliyatından sonra, görülebilecek riskler nelerdir?

Yara yeri enfeksiyonu:

Tek seans şeklinde gerçekleştirilen ameliyat yapılan hastalarda, ameliyat yerinde dikişlerin açılması veya zorlama ile alakalı olarak dikişlerin atmasından kaynaklanna makat yerinde enfeksiyon gelişebilmektedir.

Anal darlık:

Ameliyatın tamamlanmasının ardından geçen dönem içerisinde, ameliyat yerinde darlık gelişebilmekte, bu da yapılan dilatasyonlar ile düzeltilebilmektedir.

Deri problemleri:

Derinin etrafında kızarıklık, nemlilik, deri yüzeyinin sıyrılması, döküntü ve renk değişikliği ile karakterize olan deri problemleri görülebilmektedir.

Stoma iskemisi ve nekrozu:

Stomanın açıldığı bağırsak bölgesinin, kan dolaşımının engellenmesi ile alakalı olarak gelişir. Stomaiskemisi, genel olarak ameliyat sonrası erken dönem içerisinde görülür

Stomaretraksiyonu:

Stomanın geriye, karın bölgesine doğru kaçmasıdır. Daha çok, kolostominin erken dönemi içerisinde meydana gelen komplikasyonlarının en önemli olanlarından biridir. Ortalama olarak karşılaşma olasılığı, % 1 ile % 8 arasındadır.

Kanama:

Stomanın temizlenmesi esnasında, bir miktar kanamanın görülmesi normal olarak kabul edilir. Ancak aşırı kanama kontrol altına alınması gereken bir durumdur.

Stomaprolapsusu:

Prolapsus, bağırsağın stoma yolu ile dışarı doğru aşırı derecede sarkması halidir. Bud urum daha çok ameliyatın gerçekleşmesinden aylarca sonra meydana çıkar ve görülme ihtimali ise yaklaşık % 5 ile % 14 arasındadır.

Parastomalherni:

Parastomalhernilerstomanın etrafında meydana gelen fıtıklardır. Parastomalherni önemli bir geç komplikasyondur. Karşılaşma sıklığı, yaklaşık %1 ile % 20 olarak ifade edilmektedir. Parastomalherni bağırsak tıkanıklığı ve strangülayon (bağırsak düğümlenmesi) riski taşıdığından dolayı oldukça önemlidir.

Atelektazi ve pnömoni:

Gerçekleştirilen her ameliyat sonrası dönemde olduğu gibi, tedavi ile düzelebilmesinin yanı sıra ölümle de sonuçlanabilen akciğer enfeksiyonu gelişebilmektedir.