Kadınlarda normal adet dönemi; 21 ile 35 günler arasında ve ortalama 28 günde bir olmakta, 2-7 gün sürmekte ve yaklaşık 20-60 mililitre kanama olmaktadır. Yedi günden uzun, 80 ml’den fazla kan kaybı olan, 21 günden kısa aralıklarla ya da 35 günden daha uzun aralıklarla kanama olduğunda nedenlerinin araştırılması gereklidir.

Normal adet düzeninde problemler ortaya çıktığında; sık adet görme (20 günden kısa sürelerde), seyrek adet görme ( 35 günden uzun: 2-3 ayda bir. Adet dışı dönemlerde kanamalar), fazla miktarda adet görülmesi, kanama süresinin uzaması, miktarının çok fazla olması, 8-10 gün devam etmesi, günde 6-12 ped kullanılması gibi belirtiler ortaya çıkar. Adet miktarının az olması doğum kontrol hapı ve benzeri ilaç kullanan kadınlarda, bazı özel hormonlu rahim içi araç kullananlarda normaldir.

Adetlerin 35 günden daha uzun sürede görülmesine “oligomenore”; adet görememeye ya da en az altı ay adet olmamasına ise “amenore” denilir. Belli dönemler dışında bu bulgular normal olarak kabul edilmez. Ergenlik öncesinde, hamilelik, emzirme ve menopoz dönemlerinde adet olunmamasına “fizyolojik amenore” denilir ve normaldir.

Eğer bir genç kız 15-16 yaşına gelmiş ve hala adet görememişse, mutlaka sebepleri araştırılmalıdır.
Adet gecikmesinde ilk ne düşünülmelidir?
Normal adet gören bir kadında adet kanamasının gecikmesi durumunda ilk önce gebelik akla gelebilir. Kadının hamile olmadığı ispatlandıktan sonra adet gecikmesinin diğer nedenleri araştırılır. İkinci muhtemel neden herhangi bir şekilde o döngüde yumurtlama olmamasıdır.

Düzenli adet kanaması gören bir kadında beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan gecikmenin nedeni stres, mevsimsel değişiklikler, mekan değişiklikleri de olabilir.

Ağır fiziksel egzersizler yapan kadınlarda da adet gecikmesi sıklıkla izlenir. Bu duruma en iyi örnek sporcular ve balerinlerdir.
Always
Adet döngüsünün gecikmeli olduğu hastalıkları incelersek;
Hormon bozuklukları: Adet gecikmelerinin hormona bağlı nedenlerini anlayabilmek için kanda bazı hormonlar bakılır. İlk planda genç kadınlarda gebelik olasılığını elemek için kanda beta HCG testi yapılmalıdır. Yumurtalıkları uyaran hormon (FSH) , özellikle yumurtalıklardan salgılanan ve kıllanma sivilcelenme gibi sıkıntılara yol açan testesteron, böbrek üstü bezi ile ilgili hormonlar ( DHEAS04), süt salgılatan hormon (prolaktin), yumurtalık kapasitesini belirlemede günümüzde en belirleyici hormon olarak tanımlanan antimülleryan hormon (AMH) ölçülerek adet gecikmesine neden olan değişimler saptanmalıdır. Troid hormonunun az çalışması (hipotroidizm) ya da çok çalışması da (hipertroidizm) adet düzenini oldukça etkiler, bazen ara kanamalara da neden olabilir.

Hipotalamik amenore: Beyinde hormon salgılamayı düzenleyen Hipotalamus bölgesinde herhangi bir patoloji olmaksızın, aşırı egzersiz, aşırı kilo kaybı, fiziksel ve psikolojik stress, aneroksiya nervoza gibi yemek yememe hastalığı diyebileceğimiz durumlarda hipotalamustan salgılanan GnRH sekresyonu bozulur, bu hormonun bozulması ise hipofiz bezi ve yumurtalıkları etkileyerek adet gecikmesine neden olur. Yine beyinde bu bölgeyi tutan tümör, başın travmaya uğraması, beyin bölgesine radyasyon verilmesi adet düzenini olumsuz etkiler.

Hipofiz hastalıkları: Hormon salgılayan organların çalışmasını düzenleyen hormonların salgılandığı, beynin hipofiz bölgesinde oluşan, özellikle prolaktinoma, hipofiz adenomları gibi salgı bozukluğu yapan kitleler veya hipofiz nekrozu gibi çeşitli hastalıklar adet gecikmesine neden olabilir.

Hiperprolaktinemi: Hipofiz bezinde prolaktin adı verilen süt salgılatan hormonun artması sonucu adet gecikmesi olabilir. Prolaktin hormonunun normalden daha fazla salgılanmasına hiperprolaktinemi adı verilir. Hiperprolaktinemi durumunda memelerden süt salgısıyla (galaktore) birlikte adet gecikmesi (amenore) görülebilir. Hiperprolaktinemi kullanılan psikiyatrik ilaçlara bağlı ya da prolaktinoma denilen hipofizin iyi huylu tümörlerine bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Yaygın kullanılan antidepresan ilaçlar, antipsikotik ilaçlar, mide ilaçları, metildopa gibi ilaçlar prolaktin seviyesini artırır. Hipofizde patolojik bir olaydan ileri gelen prolaktin yükselmelerini araştırmak için MRI ile hipofiz bezi görüntülenmelidir. Kadınların %40’ında hipofizde adenom nedeniyle prolaktin yüksekliği tespit edilebilir. Doğum sonunda aşırı kanama ve takip eden tansiyon düşüklüğü sonucunda hipofiz bezinin nekrozuna bağlı olarak hastalar adet göremez, memelerden süt gelmez (Sheean sendromu)

Erken over yetersizliği: 40 yaşından önce yumurtalıkta yumurtaların tükenmesi sonucu adet olamama durumudur.”Erken menopoz” olarak değerlendirmekle birlikte nadiren aradan aylar geçtikten sonra tekrar bir süre adetler devam edebilir, hatta bu sırada gebelik de oluşabilir.

Rahim içi tabakanın etkilendiği hastalıklar: Önceden adet olduğu halde daha sonra adet gecikmesinin bir sebebi de Asherman sendromu adı verilen rahim iç duvarının yapışıklığıdır. Bu duruma özellikle doğum yaptıktan sonra (postpartum) kürtaj olan kişilerde sık rastlanır. Ayrıca myom operasyonu, rahim içinden septum alınması, sezaryen doğum gibi rahim içi tabakayı etkileyen operasyonlardan sonra da bu durum ortaya çıkabilir. Bunlardan başka rahim içi araç, tüberküloz gibi bir takım enfeksiyonlar, rahim içinde yapışıklığa; bunun sonucunda adet miktarının azalması ve tamamen kesilmesine neden olabilir. Endometrial kavitede yapışıklık (adezyon) durumu histeroskopi ya da ilaçlı rahim filmi (histerosalpingografi) ile doğrulanmalıdır.

Kullanılan ilaçlar ve radyasyon: Yumurtalık bölgesini içine alan kanser tedavi amaçlı ışın uygulaması (radyasyon) veya sistemik uygulanan kemoterapi yumurtalıklarda follikül azalmasına veya tamamen tükenmesine yol açarak adet gecikmesine ya da tamamen kesilmesine yol açabilir.
Günümüzde kanser hastalarının tedavilerinde başarı artmış, hastaların ömürleri uzamıştır. Bu hastalara tedavileri öncesinde üreme potansiyellerini koruyucu önlemler hakkında mutlaka bilgi verilmeli ve istekleri doğrultusunda uygun yöntem uygulanmalıdır.

Polikistik over sendromu: Adet gecikmelerinin yaklaşık %25-30’unun nedeni polikistik over sendromu (PCOS)’dur. PCOS, yumurtalama bozukluğu ve kıllanma ile seyreder. Yumurtlama olduktan sonra salgılanan progesteron hormonu, yumurtlama öncesinde rahim iç tabakasını kalınlaştıran östrojen hormonunun burada yarattığı kalınlaştırıcı etkiyi karşılar ve gebelik oluşması durumunda bebek için elverişli bir ortam hazırlar. Progesteron hormonu yaklaşık 14 gün salgılandıktan sonra gebelik oluşmamışsa salgılanma durur ve bu, kadının beklediği zamanda, düzenli bir adet kanaması görmesini sağlar. Yumurtlama olmadığında östrojen hormonu rahim iç tabakasını sürekli kalınlaştırır ve genellikle gecikmeli bir süre sonunda, beklenmedik bir şekilde ve genellikle normalden fazla miktarda bir “adet kanaması” olur. PKO’da yumurtlamanın devre dışı kalması ve progesteron hormonu salgısının olmaması kadının adet göreceği zamanı algılayamamasına neden olur. Kıllanma aşırı olduğunda bu sendromu böbrek üstü bezi ve diğer androjen üreten tümörlerden ayırt etmek gerekir. Bu hastalığın en önemli tedavisi kadının ideal kiloya inmesidir. PCOS’ da adetler çok gecikirse ileri yaşlarda rahim iç duvar kanserine engel olmak için üç ayda bir ilaçlarla hastanın adet olması sağlanmalıdır.

Fazla kilolu olmak, fazla zayıf olmak, menopoz geçiş yaşlarında olmak da adetin gecikmesine yol açabilir. Ve tabii ki yumurtalıklarda yumurtaların bitmesi ile ortaya çıkan menopozda adet görülmez.

Adet gecikmesi olduğunda hekime başvurulmalıdır. Eğer gebelik var ise ona göre takibi yapılır. Gebelik yok ise hekiminiz sizi ayrıntılı olarak anamnezini alarak muayene edecek, gerekli tetkikleri isteyecek ve soruna göre tedavinizi düzenleyecektir.

The post Adet Gecikmesi first appeared on Cool Kadın | Magazin Moda ve Kadına Dair Her Şey Öncü Kadın Portalı.

Adet Gecikmesinin Hesaplanması
Düzenli adet gören bir kadının adet döneminin 21 ile 35 gün arasında olması beklenir. Adet görülen ilk gün adet döneminin 1. günü olarak hesaplanır.
Örneğin 1 Mart’ta adet gören bir kadın normal şartlar altında, 22 Mart ile 05 Nisan arasında bir günde yeniden adet görmeyi bekleyecektir. Beklenen adet dönemi tarihi üzerinden 1 hafta geçmesine rağmen adet görülmemişse, adet gecikmesinden söz edilebilir.
Genel olarak çoğu kadın 28 günde bir adet olmaktadır. Ancak pek çok kadının adet dönemi bu süreden birkaç gün daha kısa ya da uzundur. Dolayısıyla adet gecikmesi hesaplarken her kadının 28 günü temel alması doğru olmaz. Tam olarak bir gecikme söz konusu olup olmadığını bilmek için adet döneminizin süresinden de emin olmalısınız.
Bazı kadınlarda ise farkında olmadıkları, pek göze batmayan bir adet düzensizliği vardır. Herhangi bir ayda birkaç gün erken adet olmanıza rağmen bir sonraki ay tam tersine, adet dönemi birkaç gün gecikebilir. Bu durumda da doğru bir hesaplama yapılamayacaktır.
Yeni adet görmeye başlamış genç kızlarda ise, vücut adet dönemlerini düzene sokuncaya dek adet gecikmesi olması veya birkaç ay hiç adet görememe gibi durumlar normaldir. Vücudun kendini ayarlaması, hormonların adet dönemlerini bir düzene sokması aylar ve hatta 1-2 yıl alabilir. Dolayısıyla yeni adet görmeye başlamış olan genç kızlar birkaç yıl boyunca adet gecikmesi konusunda endişelenmemelidir.

Dolayısıyla ilk olarak adet döneminiz kaç günde bir tam olarak bilmeli, ardından adet düzensizliğiniz olup olmadığını da hesaba katmalısınız. Bu şekilde ayın kaçında adet olmayı beklediğinizi ortaya çıkardıktan sonra adetinizin gecikip gecikmediğinden emin olabilirsiniz. Aksi takdirde sadece yanlış hesap yaptığınız için boş yere endişelenebilirsiniz.
Adet Gecikmesi Nedenleri
Kadınların çoğu bir yıl içerisinde 11 ila 13 kere adet dönemi yaşar. Sizin durumunuz farklı olabilir. Yıl içerisinde bu rakamdan daha az ya da çok adet döneminiz oluyor olabilir. Adet gecikmesinden veya adet düzensizliğinden söz ederken sizin kendi adet düzeninizin özelliklerine göre düşünmeniz gerekir.
Bebek sahibi olmayı düşünmeyen bir kadın için adet gecikmesi paniğe neden olabilir. Çünkü adet gecikmesinin başlıca nedeni hamileliktir. Oysa hemen gebeliğin söz konusu olduğu fikrine kapılmadan önce gözden geçirilmesi gereken, adet gecikmesine yol açabilecek farklı sebepler vardır.
Hamilelik dışında adet gecikmesine neden olan diğer sebeplere yakından bakalım.
Fazla Kilo Kaybetmek ya da Yoğun Egzersiz Yapmak
Egzersiz ya da diyet sonucu hızlı bir şekilde kilo vermek adet gecikmesine ve adet düzensizliğine yol açabilir. Vücutta östrojen hormonu üretimi ile kilo arasında yakın bir ilişki vardır. Östrojen seviyelerinin düşmesi adet gecikmesine sebep oluyor olabilir.
Vücuttaki yağ oranı çok düşükse adet gecikmesi ihtimali de fazlalaşır. Bu gibi durumlarda sağlıklı kiloya dönmek adet düzensizliğini ortadan kaldırabilir.
Vücut kitle indeksinin aniden değişmesi, anoreksiya ya da bulimia gibi yeme bozuklukları adet gecikmesi nedenleri arasındadır.
Yeme bozuklukları dışında bir maraton ya da fizik gücü isteyen başka bir spor etkinliğine hazırlanma süreci de adet gecikmesine yol açabilir. Doğanın vücudu koruma şeklidir bu. Yoğun fiziksel stres altında vücut yumurtlamayı keser, östrojen üretimini azaltır ve adet görülmemesini sağlar.
Yetersiz Beslenmek
Diyet yapan, diyet hapı kullanan ya da koşulları gereği yeterince iyi beslenemeyen kadınlarda düşük kalorili beslenme, vücutta düşük yağ oranı ve yüksek enerji ihtiyacı ile birlikte adet gecikmesi görülebilir.
İştahı bastıran diyet hapları yemek yemeyi engellerken aynı zamanda kalori alımını da engelleyerek adet gecikmesinde rol oynayabilir.
Fazla Kilolar
Adet gecikmesinde sık rastlanan nedenlerden biri ani kilo kaybıdır ancak tıpkı kilo kaybı gibi fazla kiloların da adet gecikmesinde etkili olduğu durumlar vardır. Vücuda pek çok zararı olan fazla kilolar hormonları etkiler ve hormonal değişimler adet gecikmesine ve adet düzensizliğine neden olabilir. Kilo vermek ve ideal kiloya inmek adetlerin düzene girmesini sağlayabilir.
Stres
Stresin adet gecikmesine yol açabileceği sadece bir söylenti değildir. Beynin hormonları düzenleyen bölgesi stresten etkilendiğinde bu durum adeti düzenleyen hormonları da etkileyebilir. Sevilen bir kişiden ayrılma, bir yakının vefatı, taşınma, boşanma gibi sarsıcı olaylar adet gecikmesine de sebep olabilir.
Taşınma, tatile çıkma, iş değiştirme ya da okul sınavları da yine adet düzenini etkileyebilecek yaşam biçimi değişiklikleri veya stres nedenleri arasındadır.
Tiroid Bezi İle İlgili Sorunlar
Tiroid bezi vücutta boyun kısmında yer alır ve metabolizmayı düzenler. Tiroid bezi ayrıca, işlerin yolunda gitmesini sağlamak üzere vücuttaki pek çok sistemle etkileşim halindedir. Tiroid hormonlarında herhangi bir şekilde dengesizlik olduğunda uyku bozuklukları, kilo değişimi, kas problemleri, kolesterol sorunu gibi farklı belirtilerin yanı sıra adet gecikmesi de görülebilir.
Polikistik Over Sendromu
PKOS bir hormon dengesizliğidir ve yumurtlamayı engeller. Östrojen, progesteron ve testeron seviyelerinde değişiklikler olur. Polikistik over sendromu adet görülmemesine, adet gecikmelerine ve adet düzensizliğine neden olabilir. Yüz ve göğüste kıllanma, kilo vermede zorlanma ya da gebe kalmakta güçlük çekme gibi başka belirtileri de vardır.
Doğum Kontrol Yöntemlerinin Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları vücutta hormonal değişikliklere yol açarak adet gecikmesine neden olabilir. Özellikle hap kullanmaya yeni başlayan kadınlarda bu şikayet görülebilir.
Tıpkı başlarken olduğu gibi doğum kontrol hapı kullanmayı bırakırken de bu tip şikayetlerin ortaya çıkması beklenebilir çünkü vücudun hormonları yeniden düzenlemesi gerekir. Hap bırakıldıktan sonraki birkaç ay içerisinde adetler yeniden düzene girecektir.
Sadece doğum kontrol hapı değil, doğum kontrol iğneleri veya implantları da adet gecikmesi gibi bir yan etkiye yol açabilir.
Çölyak Benzeri Kronik Hastalıklar
Glüten intoleransı ile karakterize olan Çölyak hastalığı gibi kronik hastalıklar, eğer kontrol altında değilse ve herhangi bir tedavi uygulanmıyorsa, vücudun genel sistemi üzerinde bir stres oluşturacaktır. Bunun sonucu olarak adet gecikmeleri yaşanabilir. Eğer kronik bir rahatsızlığınız varsa, rahatsızlığın kontrol altına alınması adetlerin düzene girmesinde etkili olabilir.
Menopoz
Menopoza giren kadınlar, hayatlarının artık yumurtlamayacakları dönemine erişmişler demektir. Genellikle 40’lı yaşlarda, son adetin görülmesinden itibaren 1 yıl geçmesiyle menopoz tanısı koyulabilir. Ancak menopoz birdenbire başlamaz. Menopoz öncesi dönemde (perimenopoz) adet düzeninde değişiklikler başlar. Adet gecikmeleri de görülebilir.
Adet Gecikmesinin Tedavisi
Cinsel olarak aktif bir kadın adet gecikmesi yaşıyorsa ilk olarak bir gebelik testi yaptırması gerekir. Eczaneden temin edilecek gebelik testleri evde kolayca uygulanabilir. Eğer hamilelik ihtimali yoksa adet gecikmesine neyin sebep olduğu araştırılmalıdır.
Gerekli muayene veya hormon ya da kan testleri yapılmadan, bir kadında neden adet düzensizliği olduğu veya kişinin adetinin neden geciktiği doğru şekilde belirlenemez. Dolayısıyla kendi kendinize endişelenmek yerine en iyisi doktor kontrollerini aksatmamak olacaktır.

Her ne kadar burada sıralanan nedenler adet gecikmesini açıklar gibi görünse de, en doğru teşhis ancak bir jinekolog tarafından koyulabilir. Örneğin, siz ani kilo verdiğiniz için adetinizin geciktiğini düşünebilirsiniz ancak kilo kaybına rağmen farklı bir sebepten dolayı da adetiniz gecikiyor olabilir.
Adet gecikmesi söz konusu olan kadınlarda, eğer altta yatan farklı bir rahatsızlığa rastlanmamışsa, çoğu kez doktorun önerdiği çeşitli hormon takviyeleriyle adetin yeniden düzene girmesi sağlanır.
– See more at: http://nedenolur.net/adet-gecikmesi-kac-gunde-olur/#sthash.QXjS8K8D.dpuf

The post Adet Gecikmesi first appeared on Cool Kadın | Magazin Moda ve Kadına Dair Her Şey Öncü Kadın Portalı.