\u015eimdiki \u00e7ocuklar\u0131n hepsi \u00e7ok ak\u0131ll\u0131, bu durum beraberinde ebeveynlerin \u00e7ocuklar\u0131na \u201czeki, dahi, yetenekli\u201d gibi s\u0131fatlar\u0131 yak\u0131\u015ft\u0131rmalar\u0131na sebep oluyor. Peki, bu ne kadar do\u011fru? Yani her \u00e7ocuk bu kadar ak\u0131ll\u0131ysa ayn\u0131 zamanda da zeki mi? T\u00dcZYEV (T\u00fcrkiye \u00dcst\u00fcn Zekal\u0131lar Y\u00fcksel E\u011fitim Vakf\u0131) Okullar\u0131 Kurucusu Mehpare K\u0131n\u0131k Ustomar: \u201cTeknolojiyi iyi kullanan her \u00e7ocuk \u00fcst\u00fcn zekal\u0131 de\u011fildir.\u201d diyor. Peki \u00fcst\u00fcn zekal\u0131 oldu\u011funu nas\u0131l anlar\u0131z? Bunun i\u00e7in size ba\u015fl\u0131\u011f\u0131m\u0131zda birka\u00e7 soru y\u00f6nelttim, evet dedikleriniz varsa bu yaz\u0131 tam da sizin i\u00e7in. Unutmay\u0131n, \u00fcst\u00fcn yetenekliler kapasitelerine uygun e\u011fitim almad\u0131klar\u0131 takdirde hem yetenekleri k\u00f6relebilir hem de psikolojik olarak s\u0131k\u0131nt\u0131ya d\u00fc\u015febilir.
\n
\n\u00dcst\u00fcn zekal\u0131\/yetenekli \u00e7ocuklar i\u00e7in uygun olan okulda e\u011fitim nas\u0131l ilerliyor?<\/strong>
\n\u00dcst\u00fcn yetenekli \u00e7ocuklar bilgiye a\u00e7 olurlar. Ayn\u0131 anda pek \u00e7ok alanda yetenekleri vard\u0131r. Hem bilgi a\u00e7l\u0131klar\u0131n\u0131n doyurulmas\u0131na hem de kabiliyetlerinin geli\u015ftirilmesine ihtiya\u00e7 duyarlar. Bu \u00e7ocuklar \u00fclkenin en \u00f6nemli kaynaklar\u0131ndan birisidir, heba edilmemeleri gerekir. \u00dclkeye faydal\u0131 birer birey olarak yeti\u015febilmeleri i\u00e7in yeteneklerine g\u00f6re y\u00f6nlendirilmeleri \u00f6nemlidir. Onlar i\u00e7in en uygun okul proje tabanl\u0131 \u00e7al\u0131\u015fan, problem \u00e7\u00f6zmeye dayal\u0131 farkl\u0131 y\u00f6ntem ve stratejilerin kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ders i\u00e7erik ve \u00e7e\u015fitlili\u011fini geni\u015f bir yelpazede haz\u0131rlayan okuldur. Ayr\u0131ca b\u00fct\u00fcnc\u00fcl bir bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131na sahip \u00e7ocuklar olduklar\u0131 i\u00e7in de dersler disiplinleraras\u0131 ili\u015fkilerle belli bir temaya g\u00f6re i\u015flenmelidir. Okulun \u00f6\u011fretmen modeli de \u00f6\u011freten de\u011fil, rehber olan, ders konular\u0131n\u0131 zengin, derinle\u015ftirerek materyallerle, gezilerle destekleyerek \u00f6\u011frenciye sunan, g\u00fcler y\u00fczl\u00fc, anlay\u0131\u015fl\u0131, esprili adil \u00f6\u011fretmenler olmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

\u015eimdi her anne \u00e7ocu\u011fu i\u00e7in \u201c\u00e7ok ak\u0131ll\u0131 ya da dahi\u201d diyor, asl\u0131nda t\u00fcm Z ku\u015fa\u011f\u0131 \u00e7ocuklar i\u00e7in bu ve benzer c\u00fcmleler ge\u00e7erli, ger\u00e7ekten dahi oldu\u011funu nas\u0131l anlayabiliriz?
\n\u00dcst\u00fcn yetenekli \u00e7ocuklar\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fc gerek anne-babalar\u0131 gerekse \u00f6\u011fretmenleri taraf\u0131ndan kolayca fark edilemezler. Hatta bazen yanl\u0131\u015f yorumlanabilirler de. Bu \u00e7ocuklar\u0131n baz\u0131lar\u0131 arkada\u015flar\u0131 ya da \u00f6\u011fretmenleri taraf\u0131ndan farkl\u0131 davran\u0131\u015flar\u0131 olan, de\u011fi\u015fik fikirlere sahip acayip \u00e7ocuklar olarak da tan\u0131mlanabilirler. \u00dcst\u00fcn zekal\u0131 \u00e7ocuklar\u0131n bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fcn tan\u0131lamas\u0131, te\u015fhis konmas\u0131 zor olmas\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k bu \u00e7ocuklar belirgin baz\u0131 \u00f6zellikleri ile akranlar\u0131ndan ayr\u0131l\u0131rlar.
\n
\nBu \u00f6zellikler nelerdir?<\/strong>
\n\u00dcst\u00fcn yetenekli \u00e7ocuklar\u0131n \u00e7o\u011funlu\u011funun g\u00f6sterdi\u011fi en belirgin \u00f6zellik k\u00fc\u00e7\u00fck ya\u015flarda \u00e7ok geni\u015f s\u00f6zc\u00fck da\u011farc\u0131\u011f\u0131na sahip olmalar\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca olduk\u00e7a dikkatli g\u00f6zlem yaparlar. Her \u015feye kar\u015f\u0131 merakl\u0131 davran\u0131\u015flar sergilerler. Fotografik haf\u0131zalar\u0131 vard\u0131r bu \u00e7ocuklar\u0131n. \u00d6rne\u011fin g\u00f6rd\u00fckleri bir objeyi en ince ayr\u0131nt\u0131s\u0131na kadar hat\u0131rlar sonra da \u00e7iziverirler. Dikkatlerini odaklama s\u00fcreleri di\u011fer ya\u015f\u0131tlar\u0131na g\u00f6re daha fazlad\u0131r.
\nSosyal ak\u0131l y\u00fcr\u00fctme ve soyut d\u00fc\u015f\u00fcnme yetenekleri \u00e7ok daha erken ya\u015fta geli\u015fmeye ba\u015flar. \u00d6rne\u011fin, 4 ya\u015f\u0131ndaki bir \u00e7ocuk hikaye kitaplar\u0131n\u0131 merakla resimlerine bakarak dinler. Bu ya\u015ftaki \u00fcst\u00fcn zekal\u0131 bir \u00e7ocuk ise resimdeki kahramanlar aras\u0131ndaki ili\u015fkiler, kimler birbirine daha fazla benziyor, kim kimin yavrusu gibi konular ile ilgilenir.<\/p>\n

\u00dcst\u00fcn zekal\u0131 \u00e7ocuklar\u0131n ilgi alanlar\u0131 da di\u011fer ya\u015f\u0131tlar\u0131na g\u00f6re \u00e7ok daha \u00e7e\u015fitli ve geni\u015ftir. Bir yandan do\u011fadaki canl\u0131lar ile ilgilenirlerken ayn\u0131 zamanda d\u00fcnyadaki diller konusuna da ilgi duyabilirler. Bu \u00e7ocuklar \u00e7evrelerine kar\u015f\u0131 \u00e7ok iyi g\u00f6zlemcidirler. Adalet duygular\u0131 \u00e7ok geli\u015fmi\u015ftir. S\u0131k s\u0131k \u201cAma haks\u0131zl\u0131k bu!\u201d derler. Onlar i\u00e7in her \u015fey adil olmal\u0131d\u0131r. Lider ruhludurlar. Hep kazanma ve birinci olma ate\u015fiyle yanarlar. Bir grup \u00e7ocuk i\u00e7inde oyun kurallar\u0131n\u0131 belirleyip, rolleri da\u011f\u0131tan, herkesi y\u00f6nlendiren s\u0131k\u0131l\u0131nca da yeni bir oyuna ge\u00e7iveren \u00e7ocuklardan bahsediyoruz.<\/p>\n

Bir di\u011fer konu da fiziksel farkl\u0131l\u0131klar\u0131d\u0131r. Tenleri \u00e7ok hassat\u0131r. Pamuklu rahat giysiler severler. Kokuya kar\u015f\u0131 duyarl\u0131d\u0131rlar, koklayarak her \u015feye iyi ya da k\u00f6t\u00fc diyebilirler. Ritim duygular\u0131 geli\u015fmi\u015f, m\u00fczik kulaklar\u0131 iyidir. \u00c7ok farkl\u0131 bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131lar\u0131yla resim \u00e7izebilirler, hatta resmini u\u00e7aktan bakarak \u00e7izdi\u011fi hissini verir bizlere. Ayn\u0131 zamanda \u00e7ok detayc\u0131d\u0131rlar. Unutkanl\u0131klar\u0131 yok gibidir, bir kere s\u00f6z verdiniz mi mutlaka yerine getirmelisiniz s\u00f6z\u00fcn\u00fcz\u00fc, yoksa g\u00fcvenleri derinden sars\u0131l\u0131r, kalpleri \u00e7ok k\u0131r\u0131l\u0131r. (Onlar\u0131n deyimiyle.)<\/p>\n

\u00dcst\u00fcn yetenekli \u00e7ocuklar\u0131n y\u00f6nlendirilmemeleri halinde ne gibi riskler s\u00f6z konusudur?<\/strong>
\n\u00dcst\u00fcn yetenekliler kapasitelerine uygun e\u011fitim almad\u0131klar\u0131 takdirde hem yetenekleri k\u00f6relebilir hem de psikolojik olarak s\u0131k\u0131nt\u0131ya d\u00fc\u015febilirler. Bir\u00e7ok \u00fcst\u00fcn zekal\u0131 \u00e7ocuk, hi\u00e7 ders \u00e7al\u0131\u015fmadan normal bir s\u0131n\u0131fta okutulan konular\u0131 rahat\u00e7a anlayabildi\u011finden ders \u00e7al\u0131\u015fma al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 edinemez. Bu da ilerideki akademik ba\u015far\u0131lar\u0131n\u0131 olumsuz etkiler. Okul ve \u00f6\u011frenmeyle ilgili alg\u0131lar\u0131 bozulabilir. Okulu, basit g\u00f6rme, sevmeme hi\u00e7bir \u015fey \u00f6\u011frenememe ile yarg\u0131layabilirler. Sonunda da \u201c\u00e7ok s\u0131k\u0131c\u0131\u201d olarak tan\u0131mlay\u0131p okulu b\u0131rakabilirler. Hayatla ba\u015fa \u00e7\u0131kamay\u0131p madde ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar\u0131 olabilir, \u00f6\u011fretmenlerine ve arkada\u015flar\u0131na \u015fiddet g\u00f6sterebilirler. \u00d6zellikle de k\u0131z \u00e7ocuklar\u0131 potansiyellerini erken ya\u015fta s\u00fcsl\u00fc elbiseler makyaj yapma gibi konulara y\u00f6nelerek gizlerler. Bu \u00e7ocuklar fark edilmedikleri ya da yeterince destek g\u00f6rmedikleri zaman olumsuz davran\u0131\u015flar\u0131yla dikkat \u00e7ekmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar. Toplum i\u00e7in risk grubu olu\u015fturabilirler. \u00dcst\u00fcn yetenekli \u00e7ocuk tespit edildi\u011fi takdirde \u00f6\u011fretmeni ona daha zengin bir \u00f6\u011fretim imkan\u0131 sunmal\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca ebeveyn, \u00e7ocu\u011fun di\u011fer yeteneklerini ortaya \u00e7\u0131kar\u0131c\u0131 spor, resim, m\u00fczik, tiyatro gibi faaliyetlerde bulunmas\u0131 i\u00e7in zemin haz\u0131rlamal\u0131d\u0131r. B\u00f6ylece \u00e7ocu\u011fun daha sa\u011fl\u0131kl\u0131 b\u00fcy\u00fcmesi sa\u011flanm\u0131\u015f olur.<\/p>\n

Bu durumda s\u0131k kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan ebeveyn hatalar\u0131 nelerdir?<\/strong>
\nBir \u00e7ocu\u011fun \u00fcst\u00fcn zekal\u0131 olmas\u0131 hem aile hem okul hem de di\u011fer \u00e7evresel deste\u011fin sa\u011flanmas\u0131yla herhangi bir sorun yaratmaz. Fakat ailesinden ve\/veya okuldan e\u011fitimi ve sosyal ortama uyumu i\u00e7in gerekli deste\u011fin verilmemesi durumunda \u00e7ocukta bir tak\u0131m psikolojik sorunlar meydana gelebilmektedir. Aileleri taraf\u0131ndan beklentinin \u00e7ok y\u00fcksek olmas\u0131 da \u00e7ocuklarda m\u00fckemmeliyet\u00e7ili\u011fi art\u0131rabilir. Onun daha \u00e7ok egosal davran\u0131p sosyal yan\u0131n\u0131 zedelemesine sebep verebilir. En \u00f6nemlileri, sosyal uyum sorunlar\u0131, davran\u0131\u015f problemleri, depresyon, \u00f6zg\u00fcven eksikli\u011fidir. Bu durumda hem \u00e7ocuk hem de ailesi i\u00e7in bir uzman yard\u0131m\u0131 gerekli olmaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u015eimdiki…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":81786,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1526],"tags":[34655,34657,34656,34654],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/81785"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=81785"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/81785\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/81786"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=81785"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=81785"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=81785"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}