\u0130nsan ili\u015fkilerinde sorunlar ya\u015fayan, enerjisi d\u00fc\u015f\u00fck ve negatif yakla\u015f\u0131mlarla \u00e7evresinden tepki toplayan insanlara kimse yak\u0131n olmak istemez. Zaman zaman hepimiz buna benzer duygulara kap\u0131lsak da \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc kendi i\u00e7imizde \u00fcretmek de m\u00fcmk\u00fcn. Klinik Psikolog Nurdan G\u00fcndo\u011fdu, ili\u015fkilerimizi olumsuz etkileyen uyumsuz d\u00fc\u015f\u00fcnce sistematikleri hakk\u0131nda bilgiler veriyor.<\/p>\n

Bili\u015fsel \u00e7arp\u0131tmalar, ili\u015fkilere zarar veriyor<\/strong>
\n\u0130nsan, bazen sa\u011fl\u0131kl\u0131 olmayan d\u00fc\u015f\u00fcncelere kap\u0131larak, kendisini ve ili\u015fkilerini zehirleme e\u011filiminde olabiliyor. Farkl\u0131 bi\u00e7imlerde ortaya \u00e7\u0131kan bu d\u00fc\u015f\u00fcnceler aras\u0131ndan, 4 zehirli \u201cbili\u015fsel \u00e7arp\u0131tma\u201d t\u00fcr\u00fc en s\u0131k g\u00f6r\u00fclenler. Bunlar\u0131n pen\u00e7esine d\u00fc\u015fen birey, insan ili\u015fkileri bozulmu\u015f, motivasyonu d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f ve kendini g\u00fc\u00e7s\u00fcz hisseder hale gelebilir. Bu zehirlerin neler oldu\u011funun fark\u0131nda olmak ve panzehirleri bilmek gerekir.
\nKi\u015filer fark\u0131nda olmadan adaptif (uyumlu, uyarlay\u0131c\u0131) olmayan d\u00fc\u015f\u00fcncelerle \u00f6nce kendilerini zehirleyebilirler. Bu zehir kendilerine ac\u0131 \u00e7ektirdi\u011fi gibi, bireyin sosyal \u00e7evresini de etkileyebilir ve sorunlara yol a\u00e7abilir. \u201cBili\u015fsel \u00c7arp\u0131tma\u201d t\u00fcrleri aras\u0131nda en s\u0131k g\u00f6r\u00fclenleri, \u201cHemen sonuca varmak, ki\u015fili\u011fe atfetmek, felaketle\u015ftirmek ve siyah-beyaz d\u00fc\u015f\u00fcnmek\u201d olarak s\u0131ralan\u0131r.<\/p>\n

Hemen sonuca varmaya \u00e7al\u0131\u015fma\u00a0<\/strong>
\nEtraf\u0131m\u0131zda olan olaylar ve durumlar \u00fczerine, hen\u00fcz yeteri kadar bilgimiz olmadan, kar\u015f\u0131m\u0131zdakinin a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131 bitirmesini beklemeden, konu, ki\u015fi veya durumlarla ilgili yeteri kadar kan\u0131t\u0131m\u0131z olmadan, hemen sonuca varmak ve karar vermek, ili\u015fkilerin zehridir. Bunu \u00f6nlemek i\u00e7in durmak, panik olmadan ve a\u015f\u0131r\u0131 reaksiyon g\u00f6stermeden \u00f6nce nefes almak ve d\u00fc\u015f\u00fcnmek \u00f6nemlidir. Burada sorulacak do\u011fru soru \u015fudur: De\u011ferlendirme yapmadan \u00f6nce, yeteri kadar bilgim var m\u0131? \u00d6rne\u011fin bir konu\u015fmac\u0131, konu\u015fma yaparken birinin esnemesi durumunda hemen \u00e7ok s\u0131k\u0131c\u0131 oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnebilir. Oysa esneyen ki\u015finin uyku problemi olabilir, zor g\u00fcn ge\u00e7irmi\u015ftir ya da herkesin yan\u0131nda zaten esniyordur.<\/p>\n

Ki\u015fili\u011fe atfetmek<\/strong>
\nBirey, olumsuz bir olay ya da deneyim ya\u015fand\u0131\u011f\u0131nda, ge\u00e7erli bir kan\u0131t\u0131 olmadan direkt olarak kendisini su\u00e7lama e\u011filimi i\u00e7inde olabilir. Bazen bireyler, kendisini sorunun as\u0131l kayna\u011f\u0131 olarak g\u00f6sterir ve bunu besleyecek hipotezleri otomatik olarak geli\u015ftirir. \u00d6rne\u011fin, arkada\u015f edinmekte beceriksizim gibi. Bu durumda kendimize soraca\u011f\u0131m\u0131z \u015fu olmal\u0131d\u0131r: Ka\u00e7 kere arkada\u015f edinmeye \u00e7al\u0131\u015ft\u0131n ve ba\u015far\u0131s\u0131z oldun, bu hep b\u00f6yle miydi?<\/p>\n

Felaketle\u015ftirme<\/strong>
\nBir durum kar\u015f\u0131s\u0131nda, olabilecek en k\u00f6t\u00fc sonucu \u00e7\u0131karmak \u015feklinde ger\u00e7ekle\u015fir. Birey sonu\u00e7 hakk\u0131nda d\u00fc\u015f\u00fcnmeden ve di\u011fer olas\u0131l\u0131klar\u0131 hesaba katmadan, de\u011ferlendirmede bulunur. Umutlu olman\u0131n tam kar\u015f\u0131tl\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Felaketle\u015ftirici d\u00fc\u015f\u00fcnceyi azaltmak ve umudu artt\u0131rmak \u00f6nemlidir. \u00c7\u00fcnk\u00fc ger\u00e7ek\u00e7i umut, bireyi daha iyi hissettirecektir. Umutlu olmak enerjimizi art\u0131racak, hareket etmemizi kolayla\u015ft\u0131racak ve ama\u00e7lar\u0131m\u0131z\u0131 ba\u015farmam\u0131za yard\u0131mc\u0131 olacakt\u0131r. Durumu felaketle\u015ftirdi\u011fimizde ise, o durumun dayan\u0131lmaz oldu\u011fu inanc\u0131 i\u00e7ine d\u00fc\u015feriz. \u00d6rne\u011fin buna dayanamayaca\u011f\u0131m yerine, ger\u00e7ek\u00e7i bir umutla kendimize \u015funu sorabiliriz: \u015eu an en k\u00f6t\u00fcs\u00fcn\u00fc m\u00fc d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum? \u015eayet en k\u00f6t\u00fcs\u00fc olursa, bu ho\u015fuma gitmez ancak bunun \u00fcstesinden gelebilirim.<\/p>\n

Siyah – Beyaz d\u00fc\u015f\u00fcnme<\/strong>
\nBirey, siyah beyaz d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcnde, sadece iki se\u00e7enek baz\u0131nda sonuca varacakt\u0131r. Bu se\u00e7enek ya iyi ya da k\u00f6t\u00fcd\u00fcr; s\u0131kl\u0131kla da kendimiz ve di\u011fer ki\u015filer hakk\u0131nda yarg\u0131 i\u00e7ermektedir. Kendimizi yarg\u0131l\u0131yor olmak enerjimizi d\u00fc\u015f\u00fcrecek, motivasyonumuzu azaltacakt\u0131r. Sevdi\u011fimiz insanlar\u0131n ho\u015fumuza gitmeyen baz\u0131 \u00f6zellikleri olabilece\u011fi gibi, sevmedi\u011fimiz insanlar\u0131n ho\u015fumuza giden \u00f6zellikleri olabilir. Ben her \u015feyde beceriksizin tekiyim yerine, yemek yapabilirim, kar\u015f\u0131mdakini dinleyebilirim gibi c\u00fcmleler kurmak faydal\u0131 olacakt\u0131r. Birey, se\u00e7im yaparken sadece bir do\u011fru yol oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcnebilir; ancak siyah ve beyaz aras\u0131nda binlerce farkl\u0131 ton vard\u0131r ve bir\u00e7ok \u00e7\u00f6z\u00fcm yollar\u0131 bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

\u0130nsan…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":92209,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1469],"tags":[37032,37034,37033],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/81567"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=81567"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/81567\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/92209"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=81567"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=81567"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=81567"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}