Polikistik over sendromu gen\u00e7 ve orta ya\u015f kad\u0131nlarda g\u00f6r\u00fclmekte olup ilk olarak \u00a01935 y\u0131l\u0131nda Irving Freiler Stein ve Michael Leo Leventhal taraf\u0131ndan incelenmi\u015f ve tan\u0131m\u0131 yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Polikistik over sendromu (PKOS) kad\u0131n\u0131n adet d\u00fczenini, \u00e7ocuk sahibi olma yetene\u011fini, hormonlar\u0131n\u0131, kalbini, damarlar\u0131n\u0131 ve g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fcn\u00fc etkileleyebilen, \u00fcreme \u00e7a\u011f\u0131ndaki kad\u0131nlarda en s\u0131k g\u00f6r\u00fclen bir endokrin bozukluktur.<\/p>\n

PKOS lu bir kad\u0131nda adetler d\u00fczensiz ya da hi\u00e7 olmayabilir. Ultrasonografide \u00e7ok s\u0131k rastlanan polikistik over (PKO) g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc, b\u00fcy\u00fckl\u00fckleri 8-10 mm yi ge\u00e7meyen, yumurtal\u0131klar\u0131n \u00e7evresinde yerle\u015fim g\u00f6steren \u00e7ok say\u0131da k\u00fc\u00e7\u00fck kistleri i\u00e7eren yumurtal\u0131klar olup % 15-20 kad\u0131nda g\u00f6r\u00fclmektedir.<\/p>\n

pkos<\/p>\n

PKOS ise ( %5-10) ultrasonografik PKO g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fc, yumurtlaman\u0131n olmamas\u0131 ( anovulasyon) ve kronik hiperandrojenizm bulgular\u0131ndan en az iki tanesinin olmas\u0131 ile tan\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r. Ayr\u0131ca PKOS\u2019lu kad\u0131nlar\u0131n hepsinde PKO g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fc yoktur.
\nPKOS\u2019un nedeni bilinmemektedir. Bir\u00e7ok ara\u015ft\u0131rmac\u0131 birden fazla fakt\u00f6r\u00fcn rol ald\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmektedir . Genetik bozukluk bu olas\u0131 fakt\u00f6rlerden biridir. PKOS g\u00f6r\u00fclen kad\u0131nlarda anne yada k\u0131z karde\u015fte de PKOS g\u00f6r\u00fclme e\u011filimi bulunmaktad\u0131r. PKOS\u2019un kal\u0131t\u0131msal oldu\u011funa dair bir kan\u0131t ise bulunmamaktad\u0131r.<\/p>\n

PKOS semptomlar\u0131 adet siklusunu kontrol eden hormonlardaki dengesizlikler taraf\u0131ndan tetiklenmektedir. Temel androjen (erkeklik hormonu) testesterondur. Bu hormon t\u00fcm kad\u0131nlarda yumurtal\u0131klar taraf\u0131ndan \u00fcretilir ve temel di\u015fi hormonu olan estrojene d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcr. PKOS lu kad\u0131nlarda, testesteron normalden fazla \u00fcretilir ve semptomlar bunun sonucu olarak ortaya \u00e7\u0131kar. Ayr\u0131ca ins\u00fclin hormonunun da bu olayda rol oynad\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmektedir.<\/p>\n

\u0130ns\u00fclin pankreas taraf\u0131ndan \u00fcretilen ve kandaki glukoz seviyesini d\u00fczenleyen bir hormondur. PKOS g\u00f6r\u00fclen bir\u00e7ok kad\u0131nda ins\u00fclin rezistans\u0131 olarak adland\u0131r\u0131lan durum g\u00f6r\u00fclmektedir; v\u00fccudun dokular\u0131 ins\u00fclinin etkisine direnir ve bunun sonucunda v\u00fccut daha fazla ins\u00fclin \u00fcretmek zorunda kal\u0131r. Y\u00fcksek seviyedeki bu ins\u00fclin yumurtal\u0131klar\u0131 da etkileyerek hormonal dengesizlik olu\u015fmas\u0131na neden olur. Fazla ins\u00fclin androjen \u00fcretimini artt\u0131rmaktad\u0131r. Normalin \u00fczerinde androjen seviyeleri ise akne, k\u0131llanma, kilo al\u0131m\u0131 ve yumurtlama problemlerine neden olabilmektedir. PKOS lu kad\u0131nlar\u0131n kilo almaya e\u011fimli olmalar\u0131 ve zor kilo vermelerinin nedeni de yine bu ins\u00fclin metabolizmas\u0131ndaki bozukluktur.<\/p>\n

SIK G\u00d6R\u00dcLEN BEL\u0130RT\u0130 VE \u015e\u0130KAYETLER<\/p>\n

D\u00fczensiz yumurtlama veya yumurtlama olmamas\u0131 sonucunda adet olamama yada gecikmeli adet.
\n\u0130nfertilite, tekrarlayan d\u00fc\u015f\u00fckler.
\n\u0130stenmeyen t\u00fcylerde art\u0131\u015f; kollarda, bacaklarda, kar\u0131n ve s\u0131rt b\u00f6lgesinde t\u00fcylenme art\u0131\u015f\u0131, renk koyula\u015fmas\u0131 ve kal\u0131nla\u015fma, erkek tipi sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi
\nY\u00fcz g\u00f6\u011f\u00fcs ve s\u0131rt b\u00f6lgesinde ciltte ya\u011flanma ve sivilce
\nKilo problemleri; a\u015f\u0131r\u0131 kilo, h\u0131zl\u0131 kilo al\u0131p kilo vermede zorluk
\nDepresyon ve ruh hali de\u011fi\u015fiklikleri
\nUyku apnesi, horlama
\nY\u00fcksek kan bas\u0131nc\u0131
\nPKOS kad\u0131nlar\u0131 \u00e7e\u015fitli \u015fekillerde etkiler. Baz\u0131 kad\u0131nlarda bu \u015fikayetlerin hi\u00e7birisi g\u00f6r\u00fclmezken kimilerinde \u00e7o\u011fu g\u00f6r\u00fclebilir. Baz\u0131lar\u0131nda ise bunlara ilaveten ba\u015fka bulgular da g\u00f6r\u00fclebilir.<\/p>\n

PKOS lu kad\u0131nlarda, bir yumurtan\u0131n tam olarak olgunla\u015fmas\u0131 i\u00e7in gerekli t\u00fcm hormonlar \u00fcretilememektedir. Yumurtalar\u0131n hi\u00e7biri olgunla\u015f\u0131p sal\u0131namad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in yumurtlama ger\u00e7ekle\u015femez ve progesteron hormonu \u00fcretilemez. Progesteron olmad\u0131\u011f\u0131nda adetler d\u00fczensiz olur ya da olmaz.<\/p>\n

Polikistik overlerdeki kistler zararl\u0131 de\u011fildir, cerrahi m\u00fcdahale gerekmez ve yumurtal\u0131k kanserine neden olmaz. Ancak, PKOS da g\u00f6r\u00fclen hormonal d\u00fczensizlikler hayat\u0131n ileri d\u00f6nemlerinde kalp hastal\u0131klar\u0131, diyabet ve rahim kanseri riskini artt\u0131rmaktad\u0131r. PKOS\u2019lu kad\u0131nlar\u0131n % 50 sinden daha fazlas\u0131nda 40 ya\u015f\u0131ndan \u00f6nce diyabet ya da bozulmu\u015f glukoz tolerans\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir. Bu durum kilolu kad\u0131nlarda daha s\u0131k g\u00f6r\u00fclmekteyken normal kilolularda da g\u00f6r\u00fclebilir.<\/p>\n

PKOS\u2019lu kad\u0131nlar\u0131n, LDL ( k\u00f6t\u00fc kolesterol) seviyeleri y\u00fcksek, HDL ( iyi kolesterol) seviyeleri d\u00fc\u015f\u00fck, y\u00fcksek kan bas\u0131nc\u0131 riski daha fazlad\u0131r ve ayn\u0131 ya\u015fta di\u011fer kad\u0131nlardan 4-7 kat daha fazla kalp krizi riski ta\u015f\u0131maktad\u0131rlar.<\/p>\n

D\u00fczensiz menstruel siklus ve yumurtlaman\u0131n olmay\u0131\u015f\u0131 kad\u0131nda estrojen \u00fcretimini artt\u0131r\u0131rken progesteron \u00fcretimi olmaz. Progesteron, her ay periyodik olarak rahim i\u00e7 tabakas\u0131n\u0131n (endometrium) d\u00f6k\u00fclmesine neden olur, progesteron olmad\u0131\u011f\u0131nda, rahim i\u00e7i kal\u0131nla\u015f\u0131r ve yo\u011fun kanama ya da d\u00fczensiz kanama olarak sonu\u00e7lanabilir. Zamanla bu durum hiperplazi ve kansere yol a\u00e7abilir.<\/p>\n

PKOS TANISI NASIL KONUR<\/p>\n

PKOS\u2019u tan\u0131mlamak i\u00e7in tek bir test yoktur. PKOS tan\u0131s\u0131 hastan\u0131n hikayesi ( ilk adet ya\u015f\u0131, adet d\u00fczeni, kanama s\u00fcresi vb ), \u015fikayetleri, fizik muayene, ultrason ve kan testleri ile konabilir. Ayn\u0131 zamanda tansiyon ve kan \u015feker seviyesi de kontrol edilmelidir.<\/p>\n

PKOS TEDAV\u0130 ED\u0130LEB\u0130L\u0130R M\u0130?<\/p>\n

PKOS i\u00e7in kesin bir tedavi olmad\u0131\u011f\u0131ndan, tedavi y\u00f6ntemi semptomlara g\u00f6re de\u011fi\u015fecektir.<\/p>\n

YA\u015eAM TARZI DE\u011e\u0130\u015e\u0130KL\u0130\u011e\u0130: K\u0130LO VERME, BESLENME VE EGZERS\u0130Z<\/p>\n

Semptomlar\u0131n bir\u00e7o\u011fu ve sa\u011fl\u0131k riskleri hi\u00e7bir medikal tedavi y\u00f6ntemi kullan\u0131lmadan iyi beslenme, egzersiz ve sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir ya\u015fam tarz\u0131 ile ortadan kald\u0131r\u0131labilmektedir.<\/p>\n

Koruyucu \u00f6nlemler \u00f6zellikle a\u015f\u0131r\u0131 kilolu bayanlarda, ailesinde diyabet ya da kalp hastal\u0131\u011f\u0131 hikayesi olan ki\u015filerde daha da \u00f6nemlidir.<\/p>\n

Sa\u011fl\u0131kl\u0131 beslenme ve egzersiz ile ideal kiloda kalmak PKOS tedavisinde ilk basama\u011f\u0131 te\u015fkil etmektedir. PKOS g\u00f6r\u00fclen bir\u00e7ok kad\u0131n fazla kilolu ya da obezdir. Bu durumda kilo verme ilk \u00f6nerilen tedavidir. G\u00fcnl\u00fck egzersiz ins\u00fclin kullan\u0131m\u0131n\u0131 d\u00fczenlemekte ve PKOS un bir \u00e7ok semptomunu d\u00fczeltmektedir. \u0130\u015flenmi\u015f yiyecekler ve \u015feker ilaveli besinlerden uzak durulmas\u0131, tah\u0131ll\u0131 \u00fcr\u00fcnler, meyve, sebze ve ya\u011fs\u0131z et yiyerek kan \u015fekerinin al\u00e7ak seviyelerde tutulmas\u0131 ile v\u00fccudun ins\u00fclin kullan\u0131m\u0131 ve hormon seviyeleri d\u00fczelecektir.<\/p>\n

Kilo verme diyabet ve kalp hastal\u0131\u011f\u0131 riskini azalt\u0131r ve genellikle adet siklusunu d\u00fczenleyerek medikal tedaviye gerek duyulmadan fertiliteyi art\u0131r\u0131r. Yap\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmalar, % 5-10 luk kilo azalmas\u0131n\u0131n bile, semptomlar da anlaml\u0131 d\u00fczelmeyi sa\u011flad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6stermi\u015ftir. Kilo verme, hormonal dengesizliklerden dolay\u0131 PKOS g\u00f6r\u00fclen kad\u0131nlarda di\u011fer kad\u0131nlara g\u00f6re daha zordur. Hastaya sadece kilo vermesini s\u00f6ylemek yeterli de\u011fildir. Her ki\u015finin besin gereksinimleri farkl\u0131 olaca\u011f\u0131ndan bir diyetisyen en uygun yakla\u015f\u0131m\u0131 \u00f6nerecektir.<\/p>\n

Sigara i\u00e7memek de \u00f6nemlidir \u00e7\u00fcnk\u00fc sigara uzun d\u00f6nem sa\u011fl\u0131k risklerini artt\u0131rmakta ve fertiliteyi olumsuz etkilemektedir.<\/p>\n

\u0130NSUL\u0130N DUYARLILI\u011eINI ARTTIRAN \u0130LA\u00c7LAR
\nYap\u0131lan son \u00e7al\u0131\u015fmalar, tip II diyabet tedavisinde kullan\u0131lan ila\u00e7lar\u0131n PKOS tedavisinde de etkili olabildi\u011fini g\u00f6stermektedir. Metformin bu ama\u00e7la kullan\u0131lan ila\u00e7lardan en umut vericisidir. Metformin, ins\u00fclinin kan \u015feker seviye kontrol\u00fcn\u00fc etkiler ve testesteron \u00fcretimini azalt\u0131r. Anormal k\u0131llanmay\u0131 yava\u015flat\u0131r, kullan\u0131mdan birka\u00e7 ay sonra yumurtlamay\u0131 d\u00fczeltebilir. Yeni yap\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmalar, metformin in v\u00fccut k\u00fctlesinde azalma ve kolesterol seviyelerinde d\u00fczelme gibi ba\u015fka pozitif etkileri oldu\u011funu da g\u00f6stermektedir.<\/p>\n

D\u00dcZENS\u0130Z PER\u0130YODLARI D\u00dcZENLEMEK<\/p>\n

Do\u011fum kontrol haplar\u0131 PKOS da d\u00fczenli periyod sa\u011flamakta ve akne, hirsutizm gibi semptomlar\u0131 d\u00fczeltebilmektedir. Fakat altta yatan hormonal dengesizlik ortadan kalkmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in ila\u00e7 b\u0131rak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda semptomlar devam edecektir.<\/p>\n

C\u0130LT VE SA\u00c7 PROBLEMLER\u0130YLE BA\u015eA \u00c7IKMAK<\/p>\n

Cilt ve sa\u00e7 problemlerini \u00e7\u00f6z\u00fcmleyebilmek i\u00e7in bir\u00e7ok kozmetik yakla\u015f\u0131m bulunmaktad\u0131r. Ciddi akne ve k\u0131llanma problemi olan kad\u0131nlarda kombine d\u00fc\u015f\u00fck dozlu antiandrojen i\u00e7eren oral kontraseptifler \u00f6nerilebilir. Diren\u00e7li vakalarda daha y\u00fcksek dozlarda anti-androjen kullan\u0131labilir. Anti androjenler hirsutizmi ve erkek tipi kelli\u011fi d\u00fczeltir ancak fertilite \u00fczerine herhangi bir etkisi yoktur.<\/p>\n

\u0130la\u00e7larla semptomlar\u0131n azalmas\u0131 genellikle birka\u00e7 ay i\u00e7inde olur. Bu ila\u00e7lar kesin tedavi de\u011fildirler bu y\u00fczden semptomlar ila\u00e7lar\u0131 almay\u0131 kesince tekrar ortaya \u00e7\u0131kabilmektedir.<\/p>\n

FERT\u0130L\u0130TEY\u0130 ARTTIRMAK<\/p>\n

\u00dcremeye yard\u0131mc\u0131 tedavilere ba\u015flamadan \u00f6nce kad\u0131nda ve erkekte olas\u0131 di\u011fer infertilite sebepleri de ara\u015ft\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. PKOS da problem genellikle yumurtlama olmamas\u0131d\u0131r. Yumurtlamay\u0131 sa\u011flayan tedavi y\u00f6ntemleri ile bu sorun \u00e7\u00f6z\u00fcmlenebilmektedir.<\/p>\n

Yumurtlama tedavisinde klomifen sitrat en s\u0131k kullan\u0131lan ila\u00e7 olup vakalar\u0131n % 80 inde yumurtlamay\u0131 ve bunlar\u0131nda % 60-70 inde gebelik elde etmeyi sa\u011flamaktad\u0131r. Klomifene cevap vermeyen kad\u0131nlarda, gonadotropin olarak adland\u0131r\u0131lan enjekte edilebilir ila\u00e7lar kullan\u0131lmaktad\u0131r. Gebelik oranlar\u0131 % 50-70 aras\u0131nda de\u011fi\u015firken birka\u00e7 tedavi siklusu gerekebilmektedir.<\/p>\n

Yumurtlamay\u0131 sa\u011flayabilmenin di\u011fer bir yolu laparoskopik ovaryan drilling ad\u0131 verilen cerrahi bir y\u00f6ntemdir. \u0130la\u00e7 tedavisine diren\u00e7li olgularda ba\u015fvurulan bu y\u00f6ntem erkek hormonlar\u0131n\u0131 azaltarak yumurtlamay\u0131 sa\u011flayabilir. Gebelik oranlar\u0131 gonadotropin ile ovulasyon ind\u00fcksiyonu yap\u0131lanlara benzer, ilave prosed\u00fcr gerektirmez, maliyeti daha az ve minimal takip gerektirmektedir.<\/p>\n

Di\u011fer tedavi y\u00f6ntemleri ile gebelik elde edilemezse t\u00fcp bebek y\u00f6ntemi kullan\u0131labilir. T\u00fcp bebek , gebe kalmak i\u00e7in en iyi oranlara sahip olmas\u0131na kar\u015f\u0131n maliyetli bir y\u00f6ntemdir.<\/p>\n

Fertilite tedavisi, t\u00fcm bu y\u00f6ntemleri de\u011ferlendirebilecek ve \u00e7o\u011ful gebelik ve hiperstimulasyon gibi risklere kar\u015f\u0131 \u00f6nlem alabilecek uzman bir merkez taraf\u0131ndan uygulanmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Polikistik…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":7880,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1576],"tags":[310,5327,5430,5429,5186,2715],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7878"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7878"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7878\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7880"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7878"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7878"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7878"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}