A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme hormonal bozukluktur. T\u00fcylenme (hirsutizm) kad\u0131nlarda a\u015f\u0131r\u0131 miktarda erkeksi siyah k\u0131llar\u0131n olmamas\u0131 gereken yerlerde (b\u0131y\u0131k, \u00e7ene, g\u00f6\u011f\u00fcs, kar\u0131n) b\u00fcy\u00fcmesidir. \u00dcreme \u00e7a\u011f\u0131ndaki kad\u0131nlar\u0131n ortalama %8\u2019inde g\u00f6r\u00fclebilir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme genellikle testosteron gibi erkeklik hormonlar\u0131n\u0131n fazla \u00fcretimi nedeniyle olur. Baz\u0131 hastalar\u0131n kandaki hormon d\u00fczeyleri normal de \u00e7\u0131kabilir. Belirtileri genellikle barizdir ve basit tetkiklerle kolayca tan\u0131 konabilir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmenin tedavisi genellikle altta yatan nedene y\u00f6neliktir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmeye kar\u015f\u0131 Tra\u015f \u00f6nerilmez ama A\u011fda uygulanabilir. Kozmetik uygulamalar aras\u0131nda en iyisi laser epilasyondur ama maliyeti y\u00fcksektir.<\/p>\n

K\u0131llar\u0131 art\u0131ran hormonlar (testosteron) kad\u0131nlarda ya yumurtal\u0131ktan ya da b\u00f6brek\u00fcst\u00fc bezinden gelir. E\u011fer k\u0131llanma h\u0131zl\u0131 olu\u015fuyor ve ilerliyor ise nedenini ara\u015ft\u0131rmak gerekir.<\/p>\n

A\u015f\u0131r\u0131 k\u0131llanma \u2013 Hiperandrojenizmin sebepleri
\nPolikistik over sendromu (PCOS) a\u015f\u0131r\u0131 androjen \u00fcretiminin en yayg\u0131n sebebidir.
\nDo\u011fu\u015ftan gelen adrenal t\u00fcm\u00f6rler ve di\u011fer androjen \u00fcreten t\u00fcm\u00f6rler enderdir ve genellikle ortaya \u00e7\u0131kt\u0131klar\u0131nda farkl\u0131 semptomlar g\u00f6sterirler.
\nCushing sendromu, hiperprolaktinemi, akromegali, tiroid bozukluklar\u0131
\nCushing sendromu 2hipertrikoz ve hirsutizmin her ikisi ile de ba\u011flant\u0131l\u0131d\u0131r.
\nAndrojenik ve anabolik steroidlerin kullan\u0131m\u0131;
\nA\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme \u2013 hirsutizm belirtileri ve tan\u0131s\u0131
\nT\u00fcylenmesi artan kad\u0131nlar\u0131n \u00e7o\u011funda bazen hormon art\u0131\u015f\u0131 yoktur buna idiopatik hirs\u00fctizm denir veya polikistik over sendromundan vard\u0131r. Prolaktin hormonunun fazla olmas\u0131, adrenal (b\u00f6brek\u00fcst\u00fc) bezin fazla \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 ve kullan\u0131lan baz\u0131 ila\u00e7lar da t\u00fcylenme yapabilir. Kimi zaman yumurtal\u0131k ve adrenal bezdeki t\u00fcm\u00f6rler de a\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme yapabilir.<\/p>\n

T\u00fcm\u00f6r olan hastalarda k\u0131llanma ani ve h\u0131zl\u0131 ba\u015flar. Sa\u00e7lar d\u00f6k\u00fcl\u00fcr, ses kal\u0131nla\u015f\u0131r ve erkek tipi bir yap\u0131 olu\u015fur. DHEAS a\u015f\u0131r\u0131 y\u00fckselir. Te\u015fhis i\u00e7in over ve adrenal bez tomografi yap\u0131l\u0131r. Hirsutizmin tan\u0131s\u0131nda testosteron, androstenedion, DHEAS, 17 alfa hidroksi progesteron ve prolaktin hormonlar\u0131na bak\u0131lmal\u0131d\u0131r. T\u00fcylenmesi olan kad\u0131nlar\u0131n kan testosteronu y\u00fcksekse bunlar\u0131n % 65-85 kadar\u0131nda polikistik over vard\u0131r.<\/p>\n

Kad\u0131nlar\u0131n hayat\u0131n\u0131 kabusa \u00e7eviren 5 sorun
\nAdrenal bezlerin b\u00fcy\u00fcmesi varsa 17 hidroksi progesteron (OHP) d\u00fczeyi y\u00fcksek \u00e7\u0131kar. ACTH i\u011fnesi (Synacten) sonras\u0131 17-OHP konsantrasyonu >30 nmol\/L olmas\u0131 21-hidroksilaz enzim eksikli\u011fi i\u00e7in tan\u0131 kriteri olarak kabul edilmektedir. \u0130diopatik hirsutizminin nedeni bilinmemektedir. K\u0131l k\u00f6klerinde kandaki testosterona kar\u015f\u0131 bir hassasiyet artmas\u0131 vard\u0131r. Polikistik over sendromu olan kad\u0131nlarda t\u00fcylenme yan\u0131nda sa\u00e7larda d\u00f6k\u00fclme, akne, adet d\u00fczensizlikleri olabilir. Bu kad\u0131nlarda kilo alma ve \u015feker hastal\u0131\u011f\u0131 riski vard\u0131r.<\/p>\n

A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme i\u00e7in gereken tetkikler
\nHirsutizmin geli\u015fimi: ya\u015f, kilo al\u0131m\u0131, oral kontraseptiflerin b\u0131rak\u0131lmas\u0131
\nAni ba\u015flang\u0131\u00e7 ve ilerleme bir t\u00fcm\u00f6re i\u015faret eder ancak yava\u015f ilerleme bir t\u00fcm\u00f6r olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 elimine etmez.
\nHirsutizmin lokalizasyonu ve hipertrikozdan ay\u0131rt edilmesi
\nE\u011fer t\u00fcylenme a\u015fa\u011f\u0131daki b\u00f6lgelerde meydana gelmi\u015fse kad\u0131n hiperandrojenizminden \u015f\u00fcphe edilmelidir:
\ny\u00fcz: b\u0131y\u0131k, sakal, yanaklar
\ng\u00f6\u011f\u00fcs duvar\u0131: scapular b\u00f6lge ve g\u00f6\u011f\u00fcslerin aras\u0131
\nabdomen: g\u00f6bekten yukar\u0131 orta \u00e7izgide ya da kas\u0131k t\u00fcy\u00fc ile g\u00f6bek aras\u0131nda
\nkollar ve bacaklar: uyluklar\u0131n i\u00e7 k\u0131sm\u0131nda t\u00fcylenme anormaldir.
\nHipertrikoz, a\u015f\u0131r\u0131 miktarda v\u00fccut k\u0131l\u0131 b\u00fcy\u00fcmesinin genel bir durumu anlam\u0131na gelir.
\nHipertrikoz androjenler ile ba\u011flant\u0131l\u0131 de\u011fildir.
\nGenetik ve etnik fakt\u00f6rler
\nErgenlik d\u00f6nemi sonras\u0131nda ba\u015flar, oral kontraseptiflerin b\u0131rak\u0131lmas\u0131 ve kilo al\u0131m\u0131 ile \u015fiddetlenir
\nGlukokortikoidler, fenitoin, siklosporin ve minoksidil hipertrikoza sebep olabilir.
\nMiyom nedir, belirtileri nedenleri ve tedavisi
\nVirilizmin klinik belirtileri
\nSeste derinle\u015fme
\nKlitoromegali
\nSa\u00e7 \u00e7izgisinde ge\u00e7ici gerileme
\nMenstr\u00fcasyon ve do\u011furganl\u0131k
\nMenstr\u00fcal bozukluklar;
\nDi\u011fer muhtemel endokrin anomaliler
\nAra\u015ft\u0131rma ve tedavi stratejisi
\nAndrojen arac\u0131l\u0131 olmayan t\u00fcylenme
\nT\u00fcylenmenin oldu\u011fu b\u00f6lge, androjen nedenli hirsutizmi i\u015faret etmez, yani a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 olarak bacaklar ve kollar, normal menstr\u00fcal siklus ve virilizm belirtilerinin yoklu\u011fu.
\nDaha ileri tetkiklere gerek yoktur.
\nA\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme \/ hirsutizm tedavi
\nA\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenme \u2013 hirsutizm tedavinde genellikle altta yatan nedene y\u00f6nelik olarak i\u015flem yap\u0131l\u0131r. Tedaviye kozmetik uygulamalar ve ila\u00e7 tedavisi ile ayn\u0131 anda yada farkl\u0131 zamanlarda ba\u015flanabilir. Hekimler genellikle her iki yakla\u015f\u0131mdan da yararlanabilir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmeye kar\u015f\u0131 k\u0131l uzakla\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 etkin uygulamalara ra\u011fmen hen\u00fcz ideal bir tedavi metodu geli\u015ftirilememi\u015ftir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmeye kar\u015f\u0131 kesinlikle Tra\u015f \u00f6nerilmez ama A\u011fda uygulanabilir. Kozmetik uygulamalar aras\u0131nda en iyisi laser epilasyondur. Bu y\u00f6ntemlerin ila\u00e7 tedavisi ile birlikte yap\u0131lmas\u0131 daha yararl\u0131 olmaktad\u0131r.<\/p>\n

A\u015f\u0131r\u0131 adet kanamas\u0131 nedenleri ve tedavisi
\nHirs\u00fctizm tedavisi sab\u0131r gerektirir, ila\u00e7 tedavilerinin etkisinin g\u00f6r\u00fclebilmesi i\u00e7in ortalama 3-6 ay ge\u00e7mesi gerekebilir. \u0130la\u00e7 tedavisi ile genellikle 6-18 ayda azal\u0131r ve daha sonra yeni bir durgunluk i\u00e7ine girer. \u0130la\u00e7 olarak oral kontraseptifler, spironolakton, siproteron asetat, finasterid ve flutamid en s\u0131k kullan\u0131lan ajanlard\u0131r. Polikistik over varsa metformin de faydal\u0131 olabilir. A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcyl\u00fc ki\u015filer ayr\u0131ca kilolu ise kilo vermesi \u00e7ok faydal\u0131 olur.<\/p>\n

A\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmeye kar\u015f\u0131 tedavi se\u00e7enekleri
\nTedavi etmeme, b\u00f6lgesel tedavi ya da \u00f6strojen + antiandrojen
\nHafif \u015fiddetli androjen arac\u0131l\u0131 t\u00fcylenme ve d\u00fczenli menstr\u00fcasyon idiyopatik hirsutizme i\u015faret eder. Daha ileri tetkiklere gerek yoktur.
\nTedavi denemesi: b\u00f6lgesel tedavi ya da \u00f6strojen + antiandrojen
\nDaha kuvvetli androjen arac\u0131l\u0131 t\u00fcylenme<\/p>\n

E\u011fer menstr\u00fcal siklus d\u00fczensiz ise serum prolaktin yan\u0131nda serum testosteron tespit edilmelidir. Cushing sendromu 2Elimine edilmelidir (k\u0131sa 1,5 mg deksametazon testi).
\nPratikte, serum testosteron < 5 nmol\/l ve dehidroepiandrosteron s\u00fclfat < 20 \u00b5mol\/l androjen \u00fcreten bir t\u00fcm\u00f6r olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 ortadan kald\u0131r\u0131r.
\nE\u011fer t\u00fcylenme ilerlerse, virilizm belirtileri ya da belirgin \u015fekilde anormal laboratuar sonu\u00e7lar\u0131 mevcutsa daha ileri tetkikler yap\u0131lmal\u0131d\u0131r.
\nE\u011fer Cushing sendromu ya da ender bir t\u00fcm\u00f6rden \u015f\u00fcphe ediliyorsa i\u00e7 hastal\u0131klar\u0131ndan bir uzmana sevk edilmelidir.
\nArtm\u0131\u015f bir serum testosteron de\u011feri, d\u00fczensiz menstr\u00fcal siklus ve k\u0131s\u0131rl\u0131k bir jinekolo\u011fa sevki gerekli k\u0131lar.
\nTedavi se\u00e7enekleri \u00e7o\u011fu zaman s\u0131n\u0131rl\u0131d\u0131r: kilo verme risk fakt\u00f6rlerini azalt\u0131r. \u0130la\u00e7 tedavisi \u00e7o\u011fu zaman tatmin edici de\u011fildir.
\nB\u00f6lgesel tedavi T\u0131ra\u015f etme (t\u00fcylenmeyi h\u0131zland\u0131rmaz)
\nLazer ve fotoepilasyon: \u0131s\u0131 ile yok edilen koyu renk k\u0131l k\u00f6k\u00fcne odaklanm\u0131\u015f \u0131\u015f\u0131k enerjisi ve b\u00f6ylece k\u0131l b\u00fcy\u00fcmesinin engellenmesi. 3-4 tedavi seans\u0131ndan sonra k\u0131l b\u00fcy\u00fcmesi kal\u0131c\u0131 olarak %30 azal\u0131r. Genellikle iyi tolere edilir ancak pahal\u0131d\u0131r.
\nHassas ciltler ve cilt k\u0131zar\u0131kl\u0131klar\u0131 i\u00e7in bak\u0131m\u0131 \u00f6nerileri
\nA\u015f\u0131r\u0131 t\u00fcylenmeye kar\u015f\u0131 ila\u00e7 tedavisi
\nT\u00fcylenme belirli bir zaman gerektirdi\u011finden, tedavinin maksimal etkisi 9-12 aydan \u00f6nce g\u00f6r\u00fclemez.
\n\u00d6strojen + bir antiandrojen (siproteron asetat). E\u011fer hastada d\u00fczensiz menstr\u00fcal siklus varsa hastada ayr\u0131ca do\u011furganl\u0131k sorunlar\u0131 da olabilir. Bu gibi vakalarda bir uzman kons\u00fcltasyonu gereklidir.
\nK\u00fc\u00e7\u00fck bir siproteron asetat dozu (2 mg) ile b\u00fcy\u00fck bir doz (25-100 mg) aras\u0131nda fark yoktur.
\nDi\u011fer t\u0131bbi tedaviler ile k\u0131yasland\u0131\u011f\u0131nda yan etkiler bak\u0131m\u0131ndan fark yoktur.
\n\u00d6zel vakalarda (uzman doktor)
\nDeksametazon (do\u011fu\u015ftan gelen adrenokortikal hiperplazi)
\nSpironolakton B
\nKetokonazol
\nMetformin
\nE\u011fer hirsutizm olmadan, ayr\u0131ca d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilirse PCOS olan hastalar i\u00e7in Antiandrojenler
\nFlutamid (karaci\u011fer hasar\u0131na sebep olabilen androjen bir resept\u00f6r blokeri) ve finasterid (5-alfa reduktaz inhibit\u00f6r\u00fc). Her iki ila\u00e7 da pahal\u0131d\u0131r ve siproteron asetattan daha etkili de\u011fildir.
\nEflornitin: y\u00fczde kad\u0131n hirsutizmi tedavisi i\u00e7in kullan\u0131lan merhem (re\u00e7ete d\u00fczenlemesi \u00fclkeden \u00fclkeye de\u011fi\u015fiklik g\u00f6sterebilir)<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

A\u015f\u0131r\u0131…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":7344,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1576],"tags":[4641,1373,4598,404,4642],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7342"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7342"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7342\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7344"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7342"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7342"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7342"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}