Plasentan\u0131n bebe\u011fin do\u011fum yolu \u00fczerine rahim a\u011fz\u0131na yerle\u015fmesine plasenta previa ad\u0131 verilir.<\/p>\n

PLASENTA PREV\u0130A<\/strong><\/p>\n

TANIM<\/strong>
\nPlasenta previa, anne rahmindeki bebek (fetus) ile gebe aras\u0131nda ili\u015fkiyi sa\u011flayan ve \u201cbebe\u011fin e\u015f k\u0131sm\u0131\u201d olan plasentan\u0131n, bebek ile do\u011fum kanal\u0131n\u0131n aras\u0131nda olmas\u0131 (yani do\u011fum kanal\u0131n\u0131 kapamas\u0131) durumudur.
\nBu durumda plasenta, bebe\u011fin \u00f6nde gelen k\u0131sm\u0131ndan daha a\u015fa\u011f\u0131da yani serviks\u2019in (rahim a\u011fz\u0131n\u0131n) kom\u015fulu\u011fundad\u0131r.<\/p>\n

Plasenta previa (Pl.previa); hamileli\u011fin son d\u00f6nemlerinde kanamaya neden olabilen, hem anne hem de bebe\u011fin hayat\u0131n\u0131 tehlikeye atabilen riskli bir gebelik durumdur.<\/p>\n

OLU\u015eUM MEKAN\u0130ZMASI<\/strong>
\nKesin olarak plasenta previaya yol a\u00e7an nedenler bilinmese de baz\u0131 risk fakt\u00f6rleri tan\u0131mlanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

Pl. Previa olu\u015fum mekanizmas\u0131nda en s\u0131kl\u0131kla \u201cendometrium\u201d denilen rahim i\u00e7 zar\u0131ndaki hasarlar ve buradaki kan ak\u0131m\u0131ndaki problemler su\u00e7lanmaktad\u0131r.<\/p>\n

PL. PREV\u0130A R\u0130SK FAKT\u00d6RLER\u0130:<\/strong>
\nDaha \u00f6nceden rahim i\u00e7ine yap\u0131lan ameliyatlar (sezaryen, myomektomi ve k\u00fcrtajlar gibi)
\nBirden fazla \u00f6nceden do\u011fum yapm\u0131\u015f olma (multiparite)
\nMyoma uteri varl\u0131\u011f\u0131
\nAnne aday\u0131n\u0131n ya\u015f\u0131n\u0131n ileri olmas\u0131 (>35) (Bu oran anne ya\u015f\u0131 ile birlikte artmaktad\u0131r)
\n\u00c7o\u011ful gebelik durumu
\n\u00d6nceki gebeliklerde plasenta previa \u00f6yk\u00fcs\u00fc
\n\u00d6nceden d\u00fc\u015f\u00fck yapm\u0131\u015f olma
\nSigara kullan\u0131m\u0131<\/p>\n

Daha \u00f6nceden plasenta previa ge\u00e7irenlerde takip eden hamilelikte ayn\u0131 durumun ortaya \u00e7\u0131kma riski % 4-8’dir.<\/p>\n

PLASENTA PREV\u0130ANIN \u00c7E\u015e\u0130TLER\u0130 ve G\u00d6R\u00dcLME SIKLI\u011eI<\/strong>
\nT\u00fcm gebeliklerin %0.5\u2019inde plasenta previa g\u00f6r\u00fclebilmektedir.<\/p>\n

Plasenta previa, plasenta ile serviks (alt segment) aras\u0131ndaki ili\u015fkiye g\u00f6re \u00fc\u00e7 gruba ayr\u0131l\u0131r:
\nTam (total) plasenta previa (%20-45): Plasenta rahim a\u011fz\u0131n\u0131 tamamen kapatm\u0131\u015ft\u0131r.
\nK\u0131smi (parsiyel) plasenta previa (%30): Plasenta rahim a\u011fz\u0131n\u0131n bir k\u0131sm\u0131n\u0131 kapatm\u0131\u015ft\u0131r.
\nMarjinal plasenta previa (%25-50): Plasenta rahim a\u011fz\u0131na yak\u0131nd\u0131r ama kapatmaz.<\/p>\n

Baz\u0131 gebeliklerde ise plasenta kenar\u0131 rahim alt segmentine yerle\u015fmi\u015ftir, ancak do\u011fum kanal\u0131n\u0131 kapatmaz. Bu t\u00fcr yerle\u015fim g\u00f6steren plasentaya \u201calt segment yerle\u015fimli plasenta\u201d ad\u0131 verilmektedir ve asl\u0131nda bu durumun klinik olarak bir \u00f6nemi bulunmamaktad\u0131r.<\/p>\n

G\u00fcn\u00fcn\u00fc doldurmu\u015f gebeliklerde plasenta previaya binde 3-5 oran\u0131nda rastlan\u0131r.<\/p>\n

Daha \u00f6nceden sezaryen ge\u00e7irmi\u015f olanlarda ise risk 1.5-5 kat artar ve ge\u00e7irilmi\u015f sezaryen say\u0131s\u0131na paralel olarak bu oran %10’a kadar \u00e7\u0131kabilir.<\/p>\n

Gebeli\u011fin erken d\u00f6nemlerinde ultrason incelemelerinde plasenta previaya daha s\u0131k rastlan\u0131r. Hamileliklerin %5-20’sinde ikinci trimesterda rutin yap\u0131lan ikinci d\u00fczey detayl\u0131 ultrason incelemelerinde plasentan\u0131n servikse yak\u0131n oldu\u011fu saptan\u0131r. Ancak hamileli\u011fin ilerlemesi ile birlikte rahim b\u00fcy\u00fcd\u00fck\u00e7e plasenta da yukar\u0131 do\u011fru \u00e7ekilir ve 2. trimesterda saptanan previa olgular\u0131n\u0131n %90’\u0131 do\u011fum an\u0131 geldi\u011finde normal yerle\u015fimlidir.<\/p>\n

Ge\u00e7 d\u00f6nemlerde saptanan tam previa olgular\u0131nda ise normale d\u00f6nme olas\u0131l\u0131\u011f\u0131 \u00e7ok daha d\u00fc\u015f\u00fckt\u00fcr.<\/p>\n

BEL\u0130RT\u0130LER<\/strong>
\nPlasenta previan\u0131n en \u00f6nemli belirtisi gebeli\u011fin 20. haftas\u0131ndan sonra ortaya \u00e7\u0131kan \u201ca\u011fr\u0131s\u0131z vajinal kanamalar\u201dd\u0131r. Kanamayla birlikte a\u011fr\u0131n\u0131n olmamas\u0131 olduk\u00e7a tipiktir.<\/p>\n

Di\u011fer yandan bazen plasenta previa do\u011fum an\u0131na kadar hi\u00e7bir belirti vermeyebilir. Bu durumda rahim kas\u0131lmalar\u0131 ile birlikte plasenta kanamas\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak ani bir kan bo\u015fanmas\u0131 olu\u015fabilecektir.<\/p>\n

TE\u015eH\u0130S<\/strong>
\nKesin te\u015fhis ultrason de\u011ferlendirmeleri ile konabilmektedir. 20. gebelik haftas\u0131ndan sonra a\u011fr\u0131 olmaks\u0131z\u0131n bir kanama durumunda idrara s\u0131k\u0131\u015f\u0131k olarak ultrasonla incelenmesinde pl. previan\u0131n te\u015fhisi \u00e7ok zor olmamaktad\u0131r.<\/p>\n

Burada unutulmamas\u0131 gereken di\u011fer bir nokta ise 20. gebelik haftas\u0131ndan \u00f6nce yap\u0131lan ultrasonlardaki t\u00fcm plasentalar do\u011fum kanal\u0131n\u0131 kaplayabilir. Bu nedenle bu gebelere 20. haftadan \u00f6nce ultrasonla bak\u0131larak plasenta previa te\u015fhisi konulmamal\u0131d\u0131r. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu d\u00f6nemden sonra rahmin b\u00fcy\u00fcmesine ba\u011fl\u0131 olarak plasenta \u00fcst k\u0131sma do\u011fru \u00e7\u0131k\u0131p do\u011fum kanal\u0131n\u0131 a\u00e7abilecektir.<\/p>\n

R\u0130SKLER<\/strong>
\nPlasenta previa anne ve bebek a\u00e7\u0131s\u0131ndan riskli sonu\u00e7lara yol a\u00e7abilir.<\/p>\n

Anne i\u00e7in riskler<\/strong>
\n Ani Kanama<\/strong>
\nPlesenta previa anne aday\u0131nda kanamaya ba\u011fl\u0131 olarak hayati riskler do\u011furabilen bir gebelik durumudur. A\u015f\u0131r\u0131 ve ani kanamalar anne aday\u0131n\u0131 \u015foka sokabilir; bu durumda yo\u011fun \u015fekilde kan ve kan \u00fcr\u00fcnleri transf\u00fczyonu gereksinimi do\u011fabilir. Kan ve kan \u00fcr\u00fcnlerinin transf\u00fczyonu sonras\u0131nda da bir tak\u0131m olumsuz komplikasyonlar g\u00f6r\u00fclebilir.<\/p>\n

Plasenta Accreata (Rahim duvar\u0131na yap\u0131\u015f\u0131k plasenta)<\/strong>
\n%10 oran\u0131nda plasenta previa plasentan\u0131n rahim duvar\u0131 i\u00e7ine kadar ilerlemesine ve yap\u0131\u015fmas\u0131na ba\u011fl\u0131 olan \u201cplasenta accreata\u201d durumuna yol a\u00e7abilir. Bu durumda do\u011fum sonras\u0131nda plasentan\u0131n rahim duvar\u0131ndan ayr\u0131lmamas\u0131 sonucunda rahimin al\u0131nmas\u0131na kadar gidebilen bir tak\u0131m problemler ortaya \u00e7\u0131kabilir.<\/p>\n

Bebek i\u00e7in riskler<\/strong>
\n Kans\u0131zl\u0131k (anemi)<\/strong>
\nBebek hayat\u0131n\u0131 tehdit eden en \u00f6nemli risk de yine kanama ve bebe\u011fin anemik (kans\u0131z) kalmas\u0131d\u0131r. Anemik yenido\u011fanda do\u011fum sonras\u0131 bir tak\u0131m s\u0131k\u0131nt\u0131lar geli\u015febilir.<\/p>\n

Prezentasyon anomalileri (Bebe\u011fin rahim i\u00e7inde duru\u015f problemleri)
\nNormalde bir fetus rahim i\u00e7inde en s\u0131k olarak \u201cba\u015f a\u015fa\u011f\u0131 pozisyonda\u201d durur. Ancak plasenta previada do\u011fum kanal\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc plesenta kapatt\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in bebek; makat a\u015fa\u011f\u0131, transvers (yan), oblik (\u00e7apraz) \u015fekillerde durabilir.<\/p>\n

Plasenta previa olgular\u0131n\u0131n %30’unda makat geli\u015f ya da yan geli\u015f durumu bulunmas\u0131 da bebe\u011fin i\u00e7inde bulundu\u011fu riski artt\u0131r\u0131r.<\/p>\n

Prematurite<\/strong>
\nPlasenta previa nedeni ile do\u011fumun erken olmas\u0131 durumunda ise \u201cpremat\u00fcrite (erken do\u011fuma ba\u011fl\u0131 geli\u015fememe)\u201d \u00f6nemli bir risk fakt\u00f6r\u00fc olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kar.<\/p>\n

Prematur do\u011fan bebeklerde do\u011fum sonras\u0131 solunum s\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131, intrakariel (kafa i\u00e7inde) kanamalar, nekrotizan enterokolit (barsak hasarlar\u0131), emme ve beslenme problemleri, metabolik problemler ve sar\u0131l\u0131k gibi pek \u00e7ok komplikasyonlar geli\u015febilmektedir.<\/p>\n

IUGR (Rahim i\u00e7inde bebe\u011fin geli\u015fememesi)<\/strong>
\nPlasenta previa varl\u0131\u011f\u0131nda \u00f6zellikle belirli aral\u0131klarla kanama ata\u011f\u0131 ge\u00e7irenlerde rahim i\u00e7i geli\u015fme gerili\u011fi (IUGR) ve geli\u015fimsel anomalilere daha s\u0131k rastlanmaktad\u0131r. Geli\u015fememenin nedeni de bebe\u011fi besleyen plasentan\u0131n kanamalar\u0131na ba\u011fl\u0131 olarak bebe\u011fe giden kan ak\u0131m\u0131n\u0131n azalmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n

 <\/p>\n

\u0130ZLEM<\/strong>
\nGebeli\u011fin 20. haftas\u0131ndan sonra yap\u0131lan rutin ultrasonografik izlemlerde plasenta previa te\u015fhisi konulmas\u0131 durumunda \u00f6ncelikle hasta bilgilendirilir ve ani kanamalar konusunda dikkat etmesi i\u00e7in uyar\u0131l\u0131r.<\/p>\n

Plesenta previa te\u015fhisi konulan gebelere mesane hafif dolu iken (yani idrara hafif s\u0131k\u0131\u015f\u0131k \u015fekilde) ayl\u0131k olarak yap\u0131lan ultrason izlemleri ile plesentan\u0131n yukar\u0131ya \u00e7ekilip \u00e7ekilmedi\u011fi kontrol edilir.<\/p>\n

Baz\u0131 durumlarda gebenin hastane ko\u015fullar\u0131nda daha rahat ve g\u00fcvenli bir \u015fekilde takibi a\u00e7\u0131s\u0131ndan hastaneye yat\u0131\u015f yap\u0131labilir. Yat\u0131\u015f s\u00fcreci bazen do\u011fuma kadar uzat\u0131labilir.<\/p>\n

Plasenta previa varl\u0131\u011f\u0131nda kanamay\u0131 ba\u015flatabilece\u011finden alttan vajinal muayene yap\u0131lmas\u0131 \u00f6nerilmemekle birlikte e\u011fer yap\u0131lacak ise mutlaka \u00f6nceden \u201cacil sezaryen haz\u0131rl\u0131\u011f\u0131\u201d yap\u0131lm\u0131\u015f olmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Plesenta previa tan\u0131s\u0131 alan hamileler a\u015f\u0131r\u0131 fiziksel aktivitelerden ve cinsel ili\u015fkiden ka\u00e7\u0131nmal\u0131d\u0131rlar.<\/p>\n

TEDAV\u0130<\/strong>
\nPlasenta previa\u2019da kesin do\u011fum \u015fekli sezeryand\u0131r. Ancak plasentan\u0131n do\u011fum kanal\u0131n\u0131 tam olarak kapatmad\u0131\u011f\u0131 marjinal ve alt segment yerle\u015fimli plasentalarda normal do\u011fum denebilir.<\/p>\n

E\u011fer 34 haftan\u0131n sonunda plasentan\u0131n konumu de\u011fi\u015fmemi\u015fse, bundan sonra da yukar\u0131ya do\u011fru \u00e7ekilmesi pek art\u0131k beklenilen bir durum de\u011fildir. Rahim kas\u0131lmalar\u0131n\u0131n ba\u015flamas\u0131 ile birlikte artacak olan kanama riskinden dolay\u0131 \u00f6nceden sezaryen tarihi planlan\u0131r (Planlanm\u0131\u015f sezeryen).<\/p>\n

\u201cPlanlanm\u0131\u015f sezeryen\u201d de do\u011fum i\u00e7in tarih belirlerken bebe\u011fin akci\u011ferlerinin olgunla\u015fmas\u0131 g\u00f6z \u00f6n\u00fcne al\u0131nmal\u0131d\u0131r. Gerekirse bunu h\u0131zland\u0131rmak i\u00e7in kortikosteroid tedavisi verilebilir. Sezaryen i\u00e7in 37-38. haftadan sonras\u0131n\u0131 beklemek anne ve bebek a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir yarar sa\u011flamayacakt\u0131r.<\/p>\n

Aktif kanama varl\u0131\u011f\u0131nda ise anne aday\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan en uygun yakla\u015f\u0131m, zaman kaybetmeden do\u011fumun ger\u00e7ekle\u015ftirilmesidir. Bunun i\u00e7in \u00f6ncelikle damar yolu a\u00e7\u0131larak s\u0131v\u0131 ve gerekirse kan deste\u011fi yap\u0131larak anne aday\u0131n\u0131n genel durumunu iyile\u015ftirilmelidir.<\/p>\n

Gebelik haftas\u0131n\u0131n k\u00fc\u00e7\u00fck oldu\u011fu durumlarda kanama \u00e7ok \u015fiddetli de\u011filse rahim kas\u0131lmalar\u0131n\u0131 ve buna ba\u011fl\u0131 kanamay\u0131 durdurmak amac\u0131yla ila\u00e7 uygulanabilir. Buradaki ama\u00e7 bebe\u011fin geli\u015fimi i\u00e7in zaman kazanmakt\u0131r. \u0130deal do\u011fum zaman\u0131 i\u00e7in bebe\u011fin 2500 gram\u2019\u0131n \u00fczerinde ve 36. gebelik haftas\u0131n\u0131 doldurmu\u015f olmas\u0131 gereklidir.
\n
\nAcil sezaryen gereken durumlar:<\/strong>
\nAni ve bol vajinal kanama (abondan kanama)
\n\u015eok bulgular\u0131 ve kanama profilinin bozulmaya ba\u015flamas\u0131
\nS\u00fcrekli devam eden ve kesilmeyen kanamalar
\nBebe\u011fin NST tetkikinde kalp at\u0131mlar\u0131n\u0131n k\u00f6t\u00fcle\u015fmesi (fetal distres)
\nRahim kas\u0131lmalar\u0131n\u0131n ba\u015flayarak rahim a\u011fz\u0131n\u0131n a\u00e7\u0131lmaya ba\u015flamas\u0131 ve tedaviye ra\u011fmen durmamas\u0131<\/p>\n

Pl. Previa nedeni ile sezeryen gereklili\u011fi olan hastalar, hastane se\u00e7iminde yenido\u011fan yo\u011fun bak\u0131m\u0131 \u00fcnitesi a\u00e7\u0131s\u0131ndan yeterli donan\u0131ma sahip hastaneleri tercih etmelidirler. \u00c7\u00fcnk\u00fc bu bebekler do\u011fumdan sonra prematurite a\u00e7\u0131s\u0131ndan risk alt\u0131ndad\u0131rlar.<\/p>\n

Sezaryene girerken \u00f6zellikle \u201cplasenta accreta\u201d riskini de g\u00f6z \u00f6n\u00fcne alarak birka\u00e7 \u00fcnite kan haz\u0131rlat\u0131lmas\u0131 son derece \u00f6nemlidir.<\/p>\n

Gebelik haftas\u0131n\u0131n 36 haftadan az oldu\u011fu durumlarda kanama azal\u0131r ya da durursa ve anne aday\u0131n\u0131n durumu stabil hale gelirse do\u011fum geciktirilebilir. Geciktirmenin amac\u0131 bebe\u011fin akci\u011fer olgunla\u015fmas\u0131n\u0131 h\u0131zland\u0131racak tedavileri uygulamak i\u00e7in zaman kazanmakt\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Plasentan\u0131n…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":6612,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1523],"tags":[3725,3730,3729,3726,3728,3727,3731],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6604"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6604"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6604\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/6612"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6604"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6604"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6604"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}