Bulant\u0131 gebeli\u011fin ilk zamanlar\u0131nda olu\u015fan ve anneyi rahats\u0131z eden zaman i\u00e7erisinde de ge\u00e7en bir durumdur. Gebeli\u011fin erken d\u00f6nemlerinde (s\u0131kl\u0131kla 6. gebelik haftas\u0131ndan itibaren) bulant\u0131ya s\u0131kl\u0131kla rastlan\u0131r. Bu bulant\u0131lar kusmayla, i\u015ftahs\u0131zl\u0131kla,kilo verilmesiyle ve belli kokulara kar\u015f\u0131 a\u015f\u0131r\u0131 hassasiyetle beraber olabilir. Bulant\u0131 ve kusmalar genellikle sabah daha \u015fiddetli oldu\u011fu i\u00e7in bu duruma \u0130ngilizce’de “morning sickness” (sabah hastal\u0131\u011f\u0131) ad\u0131 verilmi\u015ftir.
\nGebelikteki bulant\u0131 ve kusman\u0131n g\u00fcn boyunca s\u00fcrmesi, ayaktan ila\u00e7 tedavisine cevap vermemesi, anne aday\u0131n\u0131n normal beslenmesini, g\u00fcnl\u00fck faaliyetlerini engellemesi, genel durumunu bozmas\u0131 ya da kilo kayb\u0131na yol a\u00e7mas\u0131 durumunda Hyperemesis Gravidarum (“gebeli\u011fin \u015fiddetli bulant\u0131s\u0131”) s\u00f6z konusu olur. \u0130leri inceleme ve tedavi gerektiren bir durumdur.<\/p>\n
<\/p>\n
Gebelikte bulant\u0131 ve kusmaya nispeten s\u0131k rastlan\u0131rken bu denli normald\u0131\u015f\u0131 seyir g\u00f6steren bulant\u0131 ve kusmalara gebeliklerin ancak binde 4’\u00fcnde rastlan\u0131r.
\nHyperemesis gravidarum genellikle gen\u00e7 ya\u015fta ilk gebeli\u011fini ya\u015fayanlarda daha s\u0131k g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. “\u015ei\u015fman” olanlarda, \u00e7o\u011ful gebeli\u011fi olanlarda ve sosyok\u00fclt\u00fcrel seviyesi y\u00fcksek olanlarda nispeten daha s\u0131kt\u0131r.<\/p>\n
Gebeli\u011fe ba\u011fl\u0131 olarak ortaya \u00e7\u0131kan fizyolojik estradiol ve HCG hormonlar\u0131 art\u0131\u015f\u0131n\u0131n normalden fazla olmas\u0131 ya da seviyeler normal s\u0131n\u0131rlar i\u00e7inde olmas\u0131na kar\u015f\u0131n bireysel duyarl\u0131l\u0131\u011f\u0131n y\u00fcksek olmas\u0131 bulant\u0131lara ve kokulardan tiksinme gibi di\u011fer baz\u0131 belirtilere neden olmaktad\u0131r.
\nMol gebeli\u011fi ve \u00e7o\u011ful gebelik gibi durumlarda HCG normalden \u00e7ok fazla \u00fcretildi\u011finden hyperemesis’e s\u0131k rastlan\u0131r.<\/p>\n
Her bulant\u0131 ve kusmay\u0131 gebeli\u011fe ba\u011flamak do\u011fru de\u011fildir. \u00d6zellikle \u00e7ok \u015fiddetli olan ve tedaviye zay\u0131f cevap veren bulant\u0131 ve kusmalarda, birinci trimester bitiminde devam eden ya da ikinci trimesterde yeni ba\u015flayan bulant\u0131 kusmalarda ayn\u0131 belirtilere yol a\u00e7abilecek di\u011fer hastal\u0131klar da aran\u0131r. Bunlar aras\u0131nda en \u00f6nemlileri mol gebeli\u011fi, hepatit (karaci\u011fer iltihab\u0131), pankreatit (pankreas iltihab\u0131), kolelityazis (safra kesesi ta\u015f\u0131), kolesistit (safra kesesi iltihab\u0131), peptik \u00fclser (mide ve oniki parmak barsa\u011f\u0131 \u00fclseri), pnomoni (zat\u00fcrre), hipertiroidi (tiroid bezinin a\u015f\u0131r\u0131 \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131), over kisti torsiyonu (over kistinin bo\u011fulmas\u0131), sindirim sistemi t\u0131kanmalar\u0131, IDDM (ins\u00fcline ba\u011f\u0131ml\u0131 diabet hastal\u0131\u011f\u0131) ba\u015flang\u0131c\u0131 ve beyin t\u00fcm\u00f6rleridir. Bu hastal\u0131klar gebe olmayan kad\u0131nlarda bile nadir g\u00f6r\u00fcld\u00fcklerinden anne adaylar\u0131nda \u00e7ok daha ender olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcrler.<\/p>\n
Erken gebelikte a\u015f\u0131r\u0131 bulant\u0131 ve kusmalar\u0131 olan anne adaylar\u0131n\u0131n gebeliklerinin daha sa\u011fl\u0131kl\u0131 ge\u00e7ti\u011fi ve d\u00fc\u015f\u00fck yapma oranlar\u0131n\u0131n da azald\u0131\u011f\u0131 s\u0131kl\u0131kla g\u00f6zlenen ancak bilimsel olarak nedeni ayd\u0131nlat\u0131lamayan bir durumdur. Ancak hyperemesis geli\u015fen ve yetersiz tedavi g\u00f6ren ya da tedaviye cevap vermeyen anne adaylar\u0131nda bu durum tersine d\u00f6nebilir. Kilo kayb\u0131, elektrolit dengesizlikleri, besin ve vitaminlerin yetersiz al\u0131nmas\u0131 durumunda bebekte geli\u015fme gerili\u011fi geli\u015febilmektedir.<\/p>\n
Hyperemesis geli\u015fen anne aday\u0131n\u0131n s\u0131k s\u0131k hastaneye yatmak ve tedavi g\u00f6rmek zorunda kalmas\u0131 uygun tedavi g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc s\u00fcrece gebeli\u011finin ileri d\u00f6nemlerini olumsuz etkilemesi s\u00f6z konusu de\u011fildir.<\/p>\n
\u015eiddetli bulant\u0131 kusmayla ba\u015fvuran her anne aday\u0131n\u0131n genel sistem muayenesi yap\u0131ld\u0131ktan sonra ultrason incelemesiyle gebelik haftas\u0131 belirlenir. Ultrasonda \u00e7o\u011ful gebelik ya da mol gebeli\u011fi gibi etkenler kolayl\u0131kla ortaya konabilir.
\nMol gebeli\u011fi saptanmas\u0131 durumunda tedavi daha farkl\u0131 bir y\u00f6n kazan\u0131r.<\/p>\n
Tam idrar tetkikinde a\u00e7 kal\u0131nan s\u00fcre dolayl\u0131 olarak ortaya konabilir. A\u00e7l\u0131k s\u00fcresi artt\u0131k\u00e7a idrarda ba\u015fta aseton olmak \u00fczere keton maddeleri art\u0131\u015f g\u00f6sterir. Keton idrarda ne kadar y\u00fcksekse hyperemesis o kadar a\u011f\u0131r demektir. Tam idrar tetkikinde \u00f6l\u00e7\u00fclen idrar yo\u011funlu\u011fu ve idrar\u0131n g\u00f6zlenen rengi de v\u00fccudun genel s\u0131v\u0131 durumu hakk\u0131nda bilgi verir. Normal idrar yo\u011funlu\u011fu 1020, normal idrar rengi a\u00e7\u0131k sar\u0131d\u0131r. V\u00fccut susuz kald\u0131\u011f\u0131nda b\u00f6breklerin idrar \u00fcretimi de azald\u0131\u011f\u0131ndan idrar\u0131n rengi daha koyu ve yo\u011funlu\u011fu da daha y\u00fcksek olur. Tam idrar tetkikinde idrar yolu enfeksiyonu da saptanabilir.
\nKan elektrolitleri de v\u00fccudun su durumu hakk\u0131nda detayl\u0131 bilgi verir. V\u00fccut susuz kald\u0131\u011f\u0131nda kan yo\u011funla\u015ft\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in kandaki sodyum ve potasyum miktar\u0131 artar. Elektrolitlerin artm\u0131\u015f bulunmas\u0131 hyperemesisin \u00e7ok \u015fiddetli oldu\u011funu g\u00f6sterir ve acil tedavi gerektiren bir durumdur. Elektrolit dengesizli\u011fi yaratacak kadar a\u011f\u0131r seyreden hyperemesis olgular\u0131 \u00e7ok nadirdir.<\/p>\n
Hyperemesis Gravidarum tedavisinde \u00fc\u00e7 ayr\u0131 tedavi yakla\u015f\u0131m \u015feklinden biri uygulan\u0131r:<\/p>\n
1-Ayaktan ila\u00e7s\u0131z tedavi
\n2-Ayaktan ila\u00e7l\u0131 tedavi
\n3-Yatarak serum ve ila\u00e7 tedavisi
\nAnne aday\u0131n\u0131n \u015fikayetleri hafifse ayaktan ila\u00e7s\u0131z tedavi denenebilir: Ayaktan ila\u00e7s\u0131z tedavide ama\u00e7 anne aday\u0131n\u0131n bulant\u0131larla kendisi ba\u015fa \u00e7\u0131kmas\u0131n\u0131 sa\u011flamakt\u0131r.<\/p>\n
“Yata\u011f\u0131n\u0131z\u0131n kenar\u0131nda kraker ya da bisk\u00fcvi benzeri g\u0131da maddelerini haz\u0131r bulundurun. Sabah bunlar\u0131 yedikten sonra yataktan kalk\u0131n.
\nG\u00fcnl\u00fck \u00f6\u011f\u00fcn\u00fcn\u00fcz\u00fc \u00fc\u00e7 \u00f6\u011f\u00fcnde de\u011fil be\u015f ya da alt\u0131ya b\u00f6lerek al\u0131n.
\nS\u0131v\u0131lar\u0131 yemekler aras\u0131nda al\u0131n. Yemekler esnas\u0131nda fazla s\u0131v\u0131 almay\u0131n.
\nMidenize ve barsaklar\u0131n\u0131za dokunan yiyeceklerden uzak durun
\nBu \u00f6nlemlerle \u015fikayetleriniz ge\u00e7mezse doktorunuza tekrar ba\u015fvurun.”<\/p>\n
Anne aday\u0131n\u0131n \u015fikayetleri g\u00fcnl\u00fck faaliyetlerini engelliyorsa, ila\u00e7s\u0131z tedaviye cevap vermiyorsa ayaktan ila\u00e7 tedavisi denenir. Bulant\u0131 giderici olarak anne aday\u0131na verilen tablet ya da fitil \u015feklindeki ila\u00e7lar y\u0131llard\u0131r kullan\u0131lan ve bebek \u00fczerinde hi\u00e7bir olumsuz etki yapmad\u0131\u011f\u0131 bilinen ila\u00e7lard\u0131r. Ek olarak B vitaminlerinin \u00f6n planda oldu\u011fu bir vitamin tedavisine ba\u015flan\u0131r. Ayaktan ila\u00e7 tedavisine karar verildi\u011finde anne aday\u0131 ila\u00e7lar\u0131n\u0131 kullan\u0131rken yukar\u0131da bahsedilen \u00f6nlemlere de uymal\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Anne aday\u0131n\u0131n \u015fikayetleri ayaktan ila\u00e7 tedavisine cevap vermiyorsa, genel durumu bozuksa, kilo kayb\u0131 varsa, tetkikler v\u00fccuda uzun s\u00fcredir besin maddelerinin al\u0131nmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steriyorsa (idrarda keton cisimleri y\u00fcksek bulunursa) ya da v\u00fccudun susuz kald\u0131\u011f\u0131 y\u00f6n\u00fcnde bulgular varsa (idrar\u0131n yo\u011funlu\u011fu artm\u0131\u015f, rengi koyu bulunursa, kan elektrolitleri dengesizse) anne aday\u0131 hastaneye yat\u0131r\u0131l\u0131r ve serum tedavisine ba\u015flan\u0131r. Serum tedavisinin amac\u0131 anne aday\u0131na kaybetti\u011fi s\u0131v\u0131, elektrolit ve besin maddelerini intraven\u00f6z yolla (damar yoluyla) geri vermektir. Bulant\u0131 giderici ila\u00e7lar ve vitaminler de kal\u00e7adan ya da serumun i\u00e7ine kat\u0131larak verilir.<\/p>\n
“Serum tedavisiyle” anne aday\u0131 genellikle bir hafta i\u00e7inde kendini toparlar. Nadir durumlarda bir haftadan daha uzun s\u00fcre hastanede yatmas\u0131 gerekebilir. Taburcu edilirken anne aday\u0131na evde kullanmak \u00fczere ila\u00e7lar verilir.
\nHyperemesis genellikle gebelik haftas\u0131n\u0131n b\u00fcy\u00fcmesine paralel olarak hafifler ve birinci trimester sonunda veya ikinci trimesterin ba\u015flar\u0131nda (14. haftada) biter. Hi\u00e7 bir tedaviye cevap vermeyen ve gebeli\u011fin sonland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131 gerektirecek kadar \u015fiddetli olan hyperemesise \u00e7ok ender rastlan\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Bulant\u0131…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":6168,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1523],"tags":[3187,3188,3189],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6163"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6163"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6163\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/6168"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6163"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6163"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6163"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}