Gebelik d\u00f6neminde kad\u0131nlar\u0131n en \u00e7ok korktu\u011fu konulardan bir tanesi ila\u00e7 kullanmak zorunda kal\u0131nmas\u0131 durumunda kullan\u0131lacak ila\u00e7lar\u0131n bebe\u011fe zararl\u0131 etkileridir. Kad\u0131n-Do\u011fum hekimlerinin en s\u0131k kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 sorulardan bir tanesi de gebe oldu\u011funu hen\u00fcz anlamad\u0131\u011f\u0131 d\u00f6nemde kullan\u0131lan veya gebelik s\u00fcresi i\u00e7erisinde zorunlu olarak al\u0131nmas\u0131 gereken ila\u00e7lar\u0131n bebek \u00fczerindeki etkileri ile ilgilidir. Gebelik d\u00f6neminde ila\u00e7lar\u0131n zararl\u0131 etkileri konusunda bir \u00e7al\u0131\u015fma yapmak olas\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in, bu konudaki bilgilerimiz daha \u00e7ok vaka bildirimleri ve daha \u00f6nceki kay\u0131tlar\u0131n incelenmesine dayanmaktad\u0131r. Bu nedenle bir\u00e7ok ilac\u0131n bebek \u00fczerindeki olumsuz etkileri konusunda kesin bir\u015fey s\u00f6ylemek olduk\u00e7a zordur. \u0130la\u00e7 firmalar\u0131 da bu konuda sorumluluk almak istemedi\u011fi i\u00e7in prospekt\u00fcste \u201cgebelikte kullan\u0131m\u0131 sak\u0131ncal\u0131d\u0131r\u201d veya \u201chekiminize dan\u0131\u015fmadan almay\u0131n\u0131z\u201d \u015feklinde ibareler koyarak sorumlulu\u011fu hekime y\u00fcklemektedir. Hekimler de yine ayn\u0131 kayg\u0131dan dolay\u0131 bazen gereksiz gebelik sonland\u0131rmas\u0131 karar\u0131 verebilmektedir.<\/p>\n

Gebelik d\u00f6neminde ila\u00e7 kullan\u0131m\u0131na karar verirken g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurulmas\u0131 gereken en \u00f6nemli konu kar\/zarar oran\u0131 ve ilac\u0131n g\u00fcvenilirli\u011fidir. \u0130lac\u0131n potansiyel olarak bebe\u011fe zararl\u0131 oldu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclse bile, beklenen yarar daha y\u00fcksek ise ila\u00e7 kullan\u0131m\u0131na izin verilebilir. B\u00fct\u00fcn ila\u00e7lar plasenta yoluyla bebe\u011fe ge\u00e7mekle birlikte, ge\u00e7i\u015f miktar\u0131 ilac\u0131n dozu, molek\u00fcler a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131, gebelik d\u00f6nemi ve farmakogenetik \u00f6zelliklere g\u00f6re de\u011fi\u015fmektedir. Gebeli\u011fin ilk 10 g\u00fcn\u00fcnde embryo d\u0131\u015f uyaranlara duyars\u0131z oldu\u011fu i\u00e7in bu d\u00f6nemde al\u0131nan ila\u00e7lar ya d\u00fc\u015f\u00fc\u011fe neden olmakta, yada anomali yapmamaktad\u0131r. Yani \u201cya hep ya hi\u00e7\u201d yasas\u0131 ge\u00e7erlidir. Gebelikte ila\u00e7 kullan\u0131m\u0131na karar verirken Amerikan G\u0131da ve \u0130la\u00e7 Kullan\u0131m\u0131 (FDA) kriterleri g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurulmaktad\u0131r. Bu kriterlere g\u00f6re ila\u00e7lar a\u015fa\u011f\u0131daki kategorilere ayr\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n

A Kontroll\u00fc \u00e7al\u0131\u015fmalarda risk g\u00f6sterilememi\u015f<\/p>\n

B \u0130nsanda risk g\u00f6sterilememi\u015f: Hayvan deneylerinde risk olabilece\u011fi g\u00f6sterilmi\u015f veya hayvanlarda risk g\u00f6r\u00fclmemi\u015f ve insanlarda yeterli \u00e7al\u0131\u015fma yok<\/p>\n

C Riskin olmad\u0131\u011f\u0131 kan\u0131tlanmam\u0131\u015f: \u0130nsanlarda \u00e7al\u0131\u015fma yok ve hayvan \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 ya yok yada yap\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmalarda pozitif bulgular g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f. Bu gruptaki ila\u00e7lar kar\/zarar oran\u0131 g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurularak kullan\u0131labilir<\/p>\n

D Riskle ilgili pozitif bulgular var: Bu konuda yap\u0131lan \u00e7al\u0131\u015fmalarda risk oldu\u011fu g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015f olmas\u0131na kar\u015f\u0131n hastaya yarar\u0131 g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurularak kullan\u0131labilir<\/p>\n

X Gebelik s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131m\u0131 yasak olan ila\u00e7lar: Hayvan veya insan deneylerinde bebekte riskin g\u00f6sterildi\u011fi ila\u00e7 grubu olup gebelikte ancak anne ya\u015fam\u0131n\u0131n s\u00f6zkonusu oldu\u011fu durumlarda kullan\u0131labilir ve gebelik sonland\u0131r\u0131lmas\u0131na karar verilebilir.<\/p>\n

Gebelik d\u00f6neminde en s\u0131k kullan\u0131lan ila\u00e7lar\u0131 g\u00f6zden ge\u00e7irmeye \u00e7al\u0131\u015fal\u0131m:<\/p>\n

Analjezikler (A\u011fr\u0131 Kesiciler)<\/strong><\/p>\n

En \u00e7ok kullan\u0131lan a\u011fr\u0131 kesiciler aspirin ve asetaaminofen (Minoset, Parol, Tamol….). Aspirin ve non-steroid antiinflammatuvar ila\u00e7lar (Apranax, Aprol, Endol…) gibi a\u011fr\u0131 kesiciler amnion s\u0131v\u0131s\u0131nda azalma ve gebeli\u011fin 34. haftas\u0131ndan sonra kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda aorta-pulmoner arter aras\u0131ndaki duktus arteriozis\u2019in erken kapanmas\u0131na ve dolay\u0131s\u0131 ile bebekte kalp yetmezli\u011fi gibi ciddi sa\u011fl\u0131k sorunlara yol a\u00e7abilen pulmoner hipertansiyona neden olabilirler. Bu nedenle 34. haftadan \u00f6nce kullan\u0131lmas\u0131 gerekiyorsa 48 saaten fazla devam edilmemeli ve tedavi sonras\u0131 kalp doppleri yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Asetaminofen gebeli\u011fin b\u00fct\u00fcn d\u00f6nemlerinde g\u00fcvenle kullan\u0131labilir.<\/p>\n

Morfin ve t\u00fcrevleri bebekte anomaliye neden olmamakla birlikte, gebeli\u011fin son d\u00f6nemlerinde kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda do\u011fumdan sonra bebekte yoksunluk belirtilerine neden olabilirler.<\/p>\n

Antihistaminikler<\/strong><\/p>\n

Allerji tedavisinde kullan\u0131lan bu ila\u00e7lar, so\u011fuk alg\u0131nl\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in kullan\u0131lan bir\u00e7ok ilac\u0131n i\u00e7eri\u011finde bulunurlar ve bu gruptan baz\u0131 ila\u00e7lar uyku ilac\u0131 olarak kullan\u0131lmaktad\u0131r. Genel olarak bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda bu grup ila\u00e7lar\u0131n bebekte bir anomaliye neden oldu\u011fu g\u00f6sterilememi\u015ftir ve g\u00fcvenle kullan\u0131labilir.<\/p>\n

Antasitler<\/strong><\/p>\n

Bu ila\u00e7lar alim\u00fcnyum hidroxide, kalsiyum veya magnezyum i\u00e7ermektedir. Genel olarak gebelikte g\u00fcvenle kullan\u0131lan bir ila\u00e7 grubudur, ancak y\u00fcksek dozlarda kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda kalsiyum ve magnesium d\u00fczeyindeki y\u00fckselmeler anne i\u00e7in zararl\u0131 olabilir.<\/p>\n

Proton Pompas\u0131 \u0130nhibit\u00f6rleri (Omeprazol, Esomeprazol v.b)<\/p>\n

Bu grup ila\u00e7lar\u0131n gebelik s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131m\u0131n\u0131n bebekte zararl\u0131 bir etkisi g\u00f6sterilememi\u015ftir.<\/p>\n

Bulant\u0131-Kusma i\u00e7in kullan\u0131lan ila\u00e7lar<\/strong><\/p>\n

Gebelerin %80\u2019ninde bulant\u0131-kusma yak\u0131nmalar\u0131 g\u00f6r\u00fcl\u00fcr ve bunlar\u0131n \u00f6nemli bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcnde ila\u00e7 kullan\u0131m\u0131na gereksinim duyulur. Bulant\u0131-kusma tedavisinde kullan\u0131lan H1-resept\u00f6r blok\u00f6rleri, fenotiyazinler, metokoloropamid ve ondensatron gibi ila\u00e7lar\u0131n \u00e7o\u011fu B veya C grubundad\u0131r ve bu nedenle gebelik s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131m\u0131 bebek i\u00e7in \u00f6nemli bir risk olu\u015fturmamaktad\u0131r. Dramamine, Postadoxin ve Emedur gibi ila\u00e7lar rahatl\u0131kla kullan\u0131labilmektedir. Metpamid ve Zofran gibi ila\u00e7lar konusunda daha az veri olmakla birlikte B grubunda incelenmekte ve kullan\u0131n\u0131m\u0131nda \u00f6nemli bir sak\u0131nca bulunmamaktad\u0131r.<\/p>\n

Metformin<\/strong><\/p>\n

Metformin son d\u00f6nemlerde polikistik over sendromu olan hastalarda s\u0131kl\u0131kla kullan\u0131lan bir ila\u00e7 olup, gebelik s\u0131ras\u0131nda bebek \u00fczerinde olumsuz bir etkisi bildirilmemi\u015f ve baz\u0131 \u00e7a\u0131\u015fmalarda d\u00fc\u015f\u00fck olas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 azaltt\u0131\u011f\u0131na dair bulgulara rastlanm\u0131\u015ft\u0131r. Ayr\u0131ca dietle d\u00fczenlenemeyen gebelik diabetinde de ins\u00fcline alternatif olarak kullan\u0131m\u0131 konusunda da \u00e7al\u0131\u015fmalar devam etmektedir. Gebelik d\u00f6neminde kullan\u0131m\u0131 konusunda hen\u00fcz bir g\u00f6r\u00fc\u015f birli\u011fi bulunmamakla birlikte, gebe oldu\u011funu bilmeden kullananlarda gebeli\u011fin devam etmesinde bir sak\u0131nca yoktur.<\/p>\n

Statinler<\/strong><\/p>\n

Statinlerde kolesterol d\u00fczeyi y\u00fcksek hastalarda son y\u0131llarda yayg\u0131n bir \u015fekilde kullan\u0131lan bir ila\u00e7 grubudur. Ayr\u0131ca kolesterol d\u00fczeyi normal olsa bile koroner kalp hastalar\u0131nda ve diabetiklerde kullan\u0131lmaktad\u0131r. Kolesterol h\u00fccre yap\u0131s\u0131n\u0131 olu\u015fturan temel maddelerden biri olup, statinlerin kolesterol yap\u0131m\u0131n engelleyerek ciddi anomalilerde yol a\u00e7abilece\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclmekte ve bu nedenle de gebelik s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131m\u0131 kesin olarak yasaklanmaktad\u0131r. \u0130nsanlarda bu konuda bir \u00e7al\u0131\u015fma bulunmamakla birlikte, beyin geli\u015fim bozukluklar\u0131, n\u00f6ral t\u00fcp defektleri, kemik ve kalp anomalileri olan bir\u00e7ok vaka bildirilmi\u015ftir. Bu nedenle gebelikte X kategorisinde incelenmektedir.<\/p>\n

Epilepsi Tedavisinde Kullan\u0131lan \u0130la\u00e7lar<\/strong><\/p>\n

Epilepsi tedavisinde kullan\u0131lan fenitoin, trimethadione, karbomezapin ve valproat gibi ila\u00e7lar D grubunda olup; geli\u015fme gerili\u011f, kalp ve idrar yollar\u0131 anomalileri, yar\u0131k damak-dudak, y\u00fczde \u015fekil bozukluklar\u0131 ve omurilikte a\u00e7\u0131kl\u0131k gibi n\u00f6ral t\u00fcp defektlerine neden olabilmektedir. Bu hastalarda y\u00fcksek doz (5 mg\/g\u00fcn) folik asit kullan\u0131m\u0131n\u0131n n\u00f6ral t\u00fcp defekti riskini azaltmadaki etkisi de tam olarak ortaya konamam\u0131\u015ft\u0131r. Ayr\u0131ca bu ila\u00e7lara maruz kalan bebeklerde yenido\u011fan d\u00f6neminde beyin i\u00e7i kanama riski de artmaktad\u0131r.<\/p>\n

Son zamanlarda epilepsi tedavisinde lamotrigine, oxycarbazepine, gabapentin ve topiramat gibi yeni ila\u00e7larda kullan\u0131lmaktad\u0131r. \u00d6zellikle lamotrigine daha \u00e7ok incelenmi\u015f ve bebekte anomali riski %1.8-3 olarak bildirilmi\u015ftir (fenitoin ve fenobarbital\u2019de bu risk %7-12 olarak bildirilmi\u015ftir).<\/p>\n

Epilepsi tedavisinde anomali riskinin azalt\u0131lmas\u0131 i\u00e7in: 1) Gebe kalmadan \u00f6nce ila\u00e7 dozu azalt\u0131lmal\u0131 veya stoplanmal\u0131d\u0131r 2) Kombine ila\u00e7 kullan\u0131m\u0131 yerine sadece tek bir ila\u00e7 kullan\u0131lmal\u0131d\u0131r 3) Gebe kalmadan 1-2 ay \u00f6nce g\u00fcnde 4-5 mg folik asit kullan\u0131lmal\u0131d\u0131r 4) Anomali riski en y\u00fcksek ila\u00e7 Valproat oldu\u011fu i\u00e7in m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011fu kadar kullan\u0131lmamal\u0131, e\u011fer kullan\u0131m\u0131 zorunlu ise m\u00fcm\u00fck\u00fcn olan en d\u00fc\u015f\u00fck dozda kullan\u0131lmal\u0131d\u0131r 5) Di\u011fer ila\u00e7 kesilip Lamotrigine kullan\u0131m\u0131na ge\u00e7ilebilir ve n\u00f6betler kontrol edilebiliyorsa gebelikte devam edilir. 6) Gebeli\u011fin son 4 haftas\u0131nda anneye K vitamini verilebilir<\/p>\n

Antidepressanlar<\/strong><\/p>\n

Gebelik d\u00f6neminde a\u011fr\u0131 kesici ve antibiyotiklerden sonra belki de en s\u0131k kullan\u0131lan ila\u00e7 grubu antidepressanlard\u0131r. Antidepressanlar sadece psikiyatristler taraf\u0131ndan de\u011fil, di\u011fer hekimler taraf\u0131ndan da re\u00e7ete edilebildi\u011fi i\u00e7in olduk\u00e7a yayg\u0131n olarak kullan\u0131lmaktad\u0131r. \u00d6zellikle SSRI ad\u0131 verilen seratonin reuptake inhibit\u00f6rlerinin yan etkileri de az oldu\u011fu i\u00e7in bir\u00e7ok hekim rahat\u00e7a hastas\u0131na verebilmektedir. Benim kendi prati\u011fimde de g\u00f6zledi\u011fim kadar\u0131yla stressle ba\u015fedebilmek, g\u00fcnl\u00fck kayg\u0131lardan uzakla\u015fma veya g\u00fcnl\u00fck basit reaktif ruhsal \u00e7\u00f6kk\u00fcnl\u00fcklerden kurtulmak i\u00e7in bile bir\u00e7ok kad\u0131n antidepressant kullanmaktad\u0131r. Bu konuda en \u00e7ok kullan\u0131lan Prozac iile ilgili olarak bebekte \u00f6nemli bir yan etkiye yol a\u00e7mad\u0131\u011f\u0131 y\u00f6n\u00fcnde bir\u00e7ok yay\u0131n bildirilmi\u015ftir. Ancak son zamanlarda Paroxetine ile ilgili olarak kalp anomalisi riskini 2 kat artt\u0131rd\u0131\u011f\u0131 ve pulmoner hipertansiyona yol a\u00e7t\u0131\u011f\u0131na rastlanmas\u0131 sonucunda daha \u00f6nce C kategorsinde kabul edilirken D kategorisine sokulmu\u015ftur.<\/p>\n

Gebelikte SSRI\u2019lar \u00f6nemli bir anomaliye yol a\u00e7mamakla birlikte, yenido\u011fan d\u00f6neminde davran\u0131\u015f bozukluklar\u0131na yol a\u00e7abilirler. Gebeli\u011fin son d\u00f6neminde Prozac\u2019a maruz kalan bebeklerde huzursuzluk, devaml\u0131 a\u011flama, korku ve \u00fcrperme, beslenme zorlu\u011fu, morarma ve n\u00f6bet ge\u00e7irme gibi belirtilere rastlanabilmektedir.<\/p>\n

\u00d6neriler: 1) Paroxetine kullanan hastalarda ila\u00e7 de\u011fi\u015ftirilmelidir 2) Do\u011fuma yakla\u015f\u0131nca doz a\u015famal\u0131 olarak d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmelidir 3) \u0130lac\u0131n tamamen kesilmesinin potansiyel olarak daha zararl\u0131 olabilece\u011fi g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde bulundurulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n

Angiotensin converting enzim inhibit\u00f6rleri ve resept\u00f6r blok\u00f6rleri<\/strong><\/p>\n

Bu ila\u00e7 grubu hipertansiyonu olan s\u0131kl\u0131kla kullan\u0131lan bir ila\u00e7 grubudur (Enalapril, captopril, lisinopril). Bu ila\u00e7lar\u0131n gebelik s\u0131ras\u0131nda kullan\u0131m\u0131 bebekte b\u00f6brekte geli\u015fim bozuklu\u011fu, b\u00f6brek yetmezli\u011fi ve kafatas\u0131 geli\u015fiminde bozukluklara neden olabilir. Gebe izleminde amnion s\u0131v\u0131s\u0131nda azalma, bebekte geli\u015fme gerili\u011fi, kafatas\u0131nda \u015fekil bozukluklar\u0131, do\u011fumdan sonra ise bebekte b\u00f6brek yetmezli\u011fi ve akci\u011fer geli\u015fiminde bozulma izlenebilir.<\/p>\n

Bu ila\u00e7lar gebeli\u011fin ilk 3 ay\u0131nda kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda bebekte bir anomaliye yol a\u00e7mad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in gebeli\u011fin sonland\u0131r\u0131lmas\u0131na gerek yoktur, ancak bu d\u00f6nemde ila\u00e7 kesilmeli ve ba\u015fka bir tansiyon ilac\u0131na ge\u00e7ilmelidir.<\/p>\n

Son olarak gebe kalmak isteyen hastalarda ila\u00e7 de\u011fi\u015ftirilmeli veya gebelik d\u00f6neminde bilmeden kullanan hastalarda ila\u00e7lar \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc ay\u0131n sonuna kadar de\u011fi\u015ftirilmelidir.<\/p>\n

Sigara, Kokain, Esrar v.b Maddeler<\/strong><\/p>\n

Sigara:<\/strong> D\u00fc\u015f\u00fck, bebekte geli\u015fme gerili\u011fi, erken do\u011fum, plasentan\u0131n yerinden ayr\u0131lmas\u0131, ani bebek \u00f6l\u00fcm\u00fc ve do\u011fum sonras\u0131nda solunum yolu hastal\u0131klar\u0131na yol a\u00e7abilir. Gebeli\u011fin hangi d\u00f6neminde b\u0131rak\u0131l\u0131rsa b\u0131rak\u0131ls\u0131n zararl\u0131 etkileri \u00f6nemli \u00f6l\u00e7\u00fcde azalmaktad\u0131r. \u00d6zellikle 16. haftaya kadar b\u0131rak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda zararl\u0131 etkileri g\u00f6r\u00fclmemektedir.<\/p>\n

Kokain:<\/strong> D\u00fc\u015f\u00fck, geli\u015fme gerili\u011f, plasentan\u0131n yerinden erken ayr\u0131lmas\u0131 ve ani bebek \u00f6l\u00fcm\u00fcne neden olabilir.Do\u011fum sonras\u0131nda da bebekte \u00f6\u011frenme ve baz\u0131 becerilerde bozulmaya neden olabilir.<\/p>\n

Metamfetamine:<\/strong> Uyar\u0131c\u0131 ama\u00e7larla kullan\u0131lan bu grup ila\u00e7lar\u0131n bir\u00e7ok anomaliye neden oldu\u011fu bildirilmekle birlikte, en \u00f6nemli yan etkisi geli\u015fme gerili\u011fidir.<\/p>\n

Do\u00e7. Dr. Ramazan MERCAN<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Gebelik…<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":5690,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1523],"tags":[2876,2879,2877,2878],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5689"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5689"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5689\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/5690"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5689"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=5689"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=5689"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}