Halsizlik ve unutkanl\u0131k varsa karaci\u011fer yetmezli\u011fini i\u015faret edebilir<\/b>
\nGaziosmanpa\u015fa Hastanesi Genel Cerrahi ve Organ Nakli Uzman\u0131 Prof. Dr. Ayhan Din\u00e7kan, \u201cKaraci\u011ferde hastal\u0131k ilerledik\u00e7e halsizlik, i\u015ftahs\u0131zl\u0131k, sar\u0131l\u0131k, g\u00fc\u00e7s\u00fczl\u00fck, kilo kayb\u0131, bacaklarda ve kar\u0131nda s\u0131v\u0131 birikimi g\u00f6r\u00fclebilir. Hastal\u0131k ilerledi\u011finde karaci\u011fer kan\u0131 temizleyememeye ba\u015flar ve ki\u015filik- davran\u0131\u015f de\u011fi\u015fiklikleri, unutkanl\u0131k geli\u015febilir\u201d diyor.<\/p>\n

Karaci\u011fer v\u00fccudun en b\u00fcy\u00fck i\u00e7 organ\u0131 olup, en \u00f6nemli organlardan biridir. \u00c7\u00fcnk\u00fc pek \u00e7o\u011fu hayati fonksiyona sahip 400’den fazla g\u00f6revi vard\u0131r ve metabolizman\u0131n beynidir. G\u00f6revleri aras\u0131nda:<\/p>\n

– Besinlerle ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z g\u0131dalardan proteinler ba\u015fta olmak \u00fczere kolesterol, ya\u011flar ve p\u0131ht\u0131la\u015fma fakt\u00f6rleri gibi \u00f6nemli yap\u0131ta\u015flar\u0131n\u0131 sentezlemek<\/p>\n

– Ya\u011flar\u0131n emilimi i\u00e7in gerekli olan safran\u0131n yap\u0131larak, sindirim sistemine salg\u0131lanmas\u0131<\/p>\n

– Ortaya \u00e7\u0131kan bir\u00e7ok kimyasal madde ve ila\u00e7tan v\u00fccudu temizlemek<\/p>\n

– \u0130nfeksiyonlara kar\u015f\u0131 sava\u015fta ba\u011f\u0131\u015f\u0131kl\u0131k sistemini d\u00fczenlemek<\/p>\n

– Kan \u015fekeri d\u00fczeyini ayarlamakt\u0131r.<\/p>\n

Karaci\u011fer yetmezli\u011fi nedir?<\/strong><\/p>\n

Akut ve kronik pek \u00e7ok hastal\u0131k karaci\u011ferin ya\u015famsal fonksiyonlar\u0131n\u0131 geri d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcms\u00fcz olarak etkileyerek karaci\u011fer yetmezli\u011fine sokabilir. AKUT karaci\u011fer yetmezli\u011finde, \u00f6ncelikle karaci\u011fer hastal\u0131\u011f\u0131 olmayan sa\u011fl\u0131kl\u0131 bireylerde aniden g\u00f6r\u00fclen bir durumdur. Hepatitler, ila\u00e7lar ve mantar zehirlenmesi ba\u015fta olmak \u00fczere pek \u00e7ok sebebi olan bu durumda dola\u015f\u0131mda bulunan toksinler karaci\u011fer h\u00fccrelerine zarar verir.<\/p>\n

Tedavide ila\u00e7 veya b\u00f6brek yetmezli\u011findeki diyaliz gibi bir y\u00f6ntemi olmay\u0131p, h\u0131zl\u0131 bir \u015fekilde karaci\u011fer nakli ile tedavi edilmedi\u011fi takdir de hastalar hayat\u0131n\u0131 kaybetmektedir. Kronik karaci\u011fer yetmezli\u011fi olan sirozda (siroza yol a\u00e7an hastal\u0131klar\u0131n ba\u015f\u0131nda hepatitler ve Alkol kullan\u0131m\u0131 gelir) ise normal karaci\u011fer h\u00fccrelerinin yerini nedbe dokusu almaktad\u0131r. Bu durumda karaci\u011fer hayati fonksiyonlar\u0131n\u0131 yerine getiremez. Yetmezlik belli d\u00fczeye eri\u015fti\u011finde hasar o kadar ilerler ki, o zaman tek \u00e7\u00f6z\u00fcm yolu karaci\u011fer nakli olmaktad\u0131r. Hem akut, hem de kronik karaci\u011fer yetmezliklerinde nakil zamanlamas\u0131 \u00e7ok \u00f6nemli olup ge\u00e7 kal\u0131nmamas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n

Karaci\u011fer yetmezli\u011fi belirtileri nelerdir?<\/strong><\/p>\n

Erken d\u00f6nemlerde genelde herhangi bir belirti vermezken hastal\u0131k ilerledik\u00e7e halsizlik, i\u015ftahs\u0131zl\u0131k, bulant\u0131- kusma, sar\u0131l\u0131k (deride ve g\u00f6zlerde sararma), g\u00fc\u00e7s\u00fczl\u00fck, kilo kayb\u0131, bacaklarda ve kar\u0131nda s\u0131v\u0131 birikimi, artm\u0131\u015f kanama e\u011filimi ve ka\u015f\u0131nt\u0131 g\u00f6r\u00fclebilir.<\/p>\n

Hastal\u0131k ilerleyip hasar artt\u0131k\u00e7a, karaci\u011fer kan\u0131 temizleyememeye ba\u015flar ve v\u00fccut at\u0131klar\u0131 ile bir\u00e7ok ila\u00e7 v\u00fccutta birikir. Artan bu zehirli maddeler \u00f6zellikle beyinde birikir ve ki\u015filik- davran\u0131\u015f de\u011fi\u015fiklikleri, bilin\u00e7 bulan\u0131kl\u0131\u011f\u0131, unutkanl\u0131k ve uyku d\u00fczensizlikleri, son a\u015famada ise \u015fuur kayb\u0131 ve koma hali geli\u015febilir.<\/p>\n

Karaci\u011fer yetmezli\u011finin tedavisi nedir?<\/strong><\/p>\n

Kronik karaci\u011fer yetmezli\u011fi olan siroz ilerleyici bir hastal\u0131kt\u0131r. Hastal\u0131k tedavi edilemezken meydana gelen hasar baz\u0131 tedavilerle durdurulabilir veya yava\u015flat\u0131labilir. Karaci\u011ferin i\u015flevlerini de\u011ferlendirmek amac\u0131 ile \u00e7e\u015fitli biyokimyasal testler yap\u0131l\u0131r. Ayr\u0131ca ultrasonografi, bilgisayarl\u0131 tomografi veya MR gibi g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleme y\u00f6ntemleri ile karaci\u011ferin yap\u0131s\u0131 ve damarlar\u0131 incelenir.<\/p>\n

Siroz tan\u0131s\u0131n\u0131 kesinle\u015ftirmek i\u00e7in bazen biyopsi dahi yap\u0131labilir. Modern t\u0131bb\u0131n imkanlar\u0131 ile tedavi edilemeyen durumlarda karaci\u011fer nakli ile g\u00f6revini yapamayan organ\u0131n yeni bir karaci\u011fer ile de\u011fi\u015ftirilmesi zorunludur. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde medikal ve cerrahi tedavilerin ilerlemesi ile karaci\u011fer nakli zaman\u0131nda yap\u0131l\u0131rsa y\u00fczde 80-90 ba\u015far\u0131 oran\u0131 ile yap\u0131lmaktad\u0131r.<\/p>\n

Hangi a\u015famada karaci\u011fer nakli gerekir?<\/strong><\/p>\n

\u00d6ncelikle karaci\u011fer sirozu olan t\u00fcm hastalar nakil i\u00e7in de\u011ferlendirilmelidir. Hastay\u0131 takip veya nakil etmenin uygun olup olmad\u0131\u011f\u0131 baz\u0131 testler ve muayeneler sonucunda elde edilen s\u0131n\u0131flamalar sonucu karaci\u011ferle ilgilenen uzman hekimlerce belirlenir. Kronik karaci\u011fer yetmezli\u011finin \u015fiddeti A ile C aras\u0131nda s\u0131n\u0131fland\u0131r\u0131l\u0131r ve bunun sonucunda B ve C evreleri nakil i\u00e7in uygun g\u00f6r\u00fcl\u00fcrler. A evresinde olup da nakil i\u00e7in uygun bulunan hastalarda vard\u0131r. Ancak \u015fu unutulmamal\u0131d\u0131r; hastan\u0131n nakil s\u0131ras\u0131nda durumu ne kadar iyiyse, nakil ameliyat\u0131 o kadar iyi sonu\u00e7 verir.<\/p>\n

Karaci\u011fer nakli ile hangi hastal\u0131klar tedavi edilir?<\/strong><\/p>\n

Karaci\u011fer nakli ile ba\u015fl\u0131ca a\u015fa\u011f\u0131daki hastal\u0131klar tedavi edilmekle birlikte daha nadir g\u00f6r\u00fclen endikasyonlar\u0131 da vard\u0131r.<\/p>\n

– Kronik karaci\u011fer hastal\u0131\u011f\u0131 (B ve C hepatit, alkol ve biliyer siroz gibi hastal\u0131klara ba\u011fl\u0131)<\/p>\n

– Akut karaci\u011fer yetmezli\u011fi (mantar ve ila\u00e7 zehirlenmeleri neticesinde)<\/p>\n

– Rezeke edilemeyen karaci\u011fer t\u00fcm\u00f6r\u00fc (hepatosel\u00fcler karsinom) ile baz\u0131 benign t\u00fcm\u00f6rlerde<\/p>\n

– Baz\u0131 metabolik hastal\u0131klar (\u00f6zellikle \u00e7ocukluk \u00e7a\u011f\u0131nda)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Halsizlik…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[1],"tags":[33,103,104],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/38"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=38"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/38\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=38"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=38"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.coolkadin.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=38"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}