Sezaryen ile doğum yapmış bir annenin daha sonraki hamileliğinde normal doğum ile bebeğini dünyaya getirmesine “sezaryen sonrası normal doğum (VBAC, vaginal birth after cesarean)” ismi verilir. Sezaryen sonrası normal doğum her zaman uygulanabilen bir yöntem değildir. Bazı koşulların sağlanması ile sezaryen ardından normal doğum yapılabilir. Türkiye’de uygulanmayan bir yöntemdir ancak birçok ülkede uygulanmaktadır. Ancak unutulmaması gereken güvenli bir yöntem olmadığıdır. Bundan dolayı da bir defa sezaryen ile doğum yapan kadınlar bundan sonraki hamileliklerinde de sezaryen doğum yapmaları gerektiği konusunda tavsiyeler alır. Bu sebeple sezaryenle başlayan doğumlar sezaryenle devam eder.

Sezaryen sonrası normal doğum hangi durumlarda uygun olmamaktadır?
Şayet anne adayı daha önceden sezaryen olmasını gerektiren bir sorun sebebiyle sezaryen olmuş ise ve bu sorun düzeltilmediyse yine sezaryen olması gerekir.
Daha önce uygulanan sezaryen doğumlarda rahim dikine (vertikal) kesilir. Bu aşamadan sonra normal doğum artık yapılamaz. Bunun sebebi de normal doğumun bu işlem sonrasında yırtılmaya yol açma riskidir. Ancak sezaryen doğumlarda oldukça nadir olarak rahim duvarına dikine kesi atılır. Genellikle transvers adı verilen yan kesiler uygulanır. Bahsettiğimiz kesiler cilde yapılmaz. Rahim duvarına yapılır. Cilt yan olarak kesilmiş olabilir ancak rahim duvarı dik kesilebilir. Bunu doktorunuzdan öğrenmeniz gerekir.

Şayet annenin daha önceki gebeliğinde sezaryen yaptırması çatının elverişli olmamasından kaynaklı ise, annenin bu doğumunu normal yapması mümkün değildir.

Çoğul gebelik taşıyan anneler,
Yüksek tansiyon-hipertansiyon ve diyabetik olan anneler,
Rahimleri ile ilgili sezaryen haricinde bir operasyon geçirmiş olan anneler.
Sezaryen sonrası normal doğum hangi durumlarda uygundur?
Daha önce yalnızca bir defa sezaryen ile doğum yapmış olan kadınlar
Pelvis yapısı (doğum kanalı) normal doğum için uygun yapıda olan kadınlar
Daha önce sezaryen doğum haricinde rahim ile ilgili cerrahi müdahale geçirmemiş kadınlar
Normal doğum için herhangi bir hastalığı olmayan kadınlar
Bebeğinin ağırlığı normal sınırlarda olan ve bebeğinin başının doğum kanalına doğru konumlanmış olan kadınlar

3. Sezaryen Sonrası Normal Doğumun Avantajları Nelerdir?

Sezaryen sonrası doğumun çeşitli avantajları ve riskleri de mevcuttur. Sezaryen sonrası normal doğumun avantajı: Kadın, bir kere daha sezaryen olmaz ve böylece ameliyat risklerinden uzak kalmış olacaktır.

Bu riskler:

ağrı,
enfeksiyon,
kanama gibi yan etkiler.
Ancak sezaryen ardından normal doğumun getirdiği en büyük dezavantaj:

rahmin yırtılması (uterin rüptür) durumudur.Yırtık alan düzeltilebilir ancak kimi zaman rahmin tamamen alınması da gerekebilir. Hatta bazı durumlarda anne adayı çok miktarda kanama ile karşılaşabilir. Bu durumda annenin hayatı riske girebilir. Sezaryen sonrası normal doğum çalışmalarında %60 oranında başarı oranları saptanmıştır.

Mühim riskleri hasebiyle Türkiye’de pek rağbet görmeyen ve çok fazla başvurulmayan bir yöntemdir. Hatta Türkiye’de yapılmaz.

İçinde bulunduğumuz zaman itibariyle sezaryen ile yapılan doğumlar hiç artmadığı kadar artmıştır. Bunun sebebi de Amerika’nın sezaryen doğumu bir nevi ”en iyi doğum yöntemi” olarak pazarlamasıdır.

Amerika’da sezaryenin bu denli patlaması tam olarak 1986 yıllarında olmuştur. Son yıllarda normal ve doğal doğuma olan rağbet ise sezaryene olan ilginin azalmasını sağlamıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), doğum merkezlerinin sezaryen oranlarının %17 olmasını bildirmiştir. Bu orana hem riskli hamileliği olan anneler, hem de riski düşük olan anneler dahildir. Dünya Sağlık Örgütü, bir doğum merkezinin sezaryen oranlarının belirtilen rakamın üstüne çıkması halinde, merkezin ya da hastanenin neden bu kadar çok sezaryen uygulandığı konusunda tartışması gerektiğini salık verir.

Günümüzde sezaryen ile ilgili yapılan araştırmalarda hem sezaryenin daha iyi bir yöntem olduğunu savunan, hem de karşıt görüş olarak normal doğumu savunan araştırma ve çalışmalar mevcuttur. Fakat elbette ki doğum doğal bir süreçtir. Ameliyata gerek duymadan her kadın doğumunu normal yolla yapabilir. Ancak unutulmaması gereken her doğumun ve annenin farklı fiziksel yapıları ve farklı gebelik riskleri olabilir. Bu sebeple doktor, en uygun doğum yöntemine karar verecektir.

Hangi ülkelerde sezaryen sonra normal doğum uygulanmaktadır?
Amerikada: %20,

Norveçte %6,

İsveçte %54 oranlarında SSVD yani sezaryen sonrası normal doğum uygulanmaktadır.

Sezaryen doğumun ardından evine gitmek üzere taburcu olan her aile, ameliyat notunu ve gerekli tahlilleri kaybetmemelidir. Sezaryende atılan dikişler ve ameliyat ilgili raporlar bu notta yazacaktır.
Bunun dışında sezaryen sonrası normal doğumun yapılacağı hastane tercihi oldukça önemlidir.
Sezaryen sonrası doğumu yaptıracak ekibin bütün doğum süresince bebeğin kalp atışları ve rahim kasılmalarını yakından takip etmesi gerekir.
Olası bir durumda acil bir sezaryen için mutlaka bir ekip ve ameliyathane hazır bir şekilde beklemelidir.
Doğumun yapılacağı hastanede anne ve bebek yoğun bakım ünitesi mevcut olmalıdır.
Sezaryen sonrası normal doğum için annenin kan grubundan minimum 2 ünite kan hazırda bekletilmelidir.
5.Sezaryen sonrası normal doğumda başarı oranları yüksek midir?

Sezaryen sonrası normal doğum için en uygun koşullarda doğumun gerçekleşmesi gerekir. Bunun yanında bir diğer önemli faktör, annenin sağlık durumunun bu doğuma elverişli olmasıdır. Bu koşullar sağlandığında başarı oranları %75’tir.

%25’lik kısımda ise anne, farklı sebeplerden ötürü sezaryen sonrası normal doğum anında, sezaryen ile doğuma alınır. Sezaryen sonrası normal doğumun yarıda kesilmesinin en mühim sebepleri içerisinde doğumun yavaş olması bulunur. Ayrıca eski dikiş yerinin açılma ve yırtılma riski mevcut ise, doğum sezaryene çevrilir. Şayet daha önceden yatay kesi ile sezaryen doğum yapmış ise anne, ideal koşullar ile eski kesi yerinin açılma ya da yırtılma riski ortalama olarak binde iki-%1 olmaktadır.