Kadınların doğum sonrasında ve yaşla birlikte yaşadıkları bir sorundur kemik erimesi. Osteoporoz, “kemik erimesi” demektir. Kemikte mineralin azalması sebebiyle kemiğin kalitesi azalır. Bu sebeple de kemikler güçsüzleşir ve daha kolay kırılır.

İnsan vücudunda iki kemik bulunmaktadır. Bunlara kortikal kemik ve trabeküler kemik denilir. Kortikal şeklinde tabir edilen kemik bütün vücut kemiklerinin %80’ini oluşturmaktadır. Trabeküler kemik ise yüzey olarak daha geniş olan bir kemiktir.

Trabeküler kemikler ise, omurgalarda ve uzun kemiklerin uç bölümlerinde bulunan bir kemiktir. Kemik erimesi kaynaklı olarak meydana gelen kırılmaların çoğu bu kemiklerde oluşur.

Esasında kemikler, devamlı olarak kendilerini yenileyen ve yapım- yıkım sürecinde olan yapılardır. Yapım-yıkım süreci trabeküler kemiklerde daha fazladır. Bu sebeple bu kemiklerin kırılma oranı daha fazladır.

Yapım- yıkım süreci kadınlarda 40 yaşından sonra bozulur. Kadınların bu yaşından itibaren kemiklerinde %0.5’lik geri dönüşümsüz bir kayıp meydana gelir.

Başlayan bu kayıp, menopoz döneminden sonra hızlanır. Menopoz döneminden sonra kaybedilen kemik dokusu %1.5’e çıkar. Meydana gelen bu kemik kayıpları menopoz döneminden 10-15 sonra azalır. Bu süreçte kaybedilen kemik dokusu daha ileri dönemlerde kemiklerin kırılma yoğunluklarını ve sıklarını belirleyecek önemli bir dönemdir.

Kemik erimesi kimlerde görülen bir sorundur?

Kemik erimesi riski kadının yaş alması ile beraber artar. Erkeklerde de görülebilen bu sorun çoğunlukla kadınlarda görülmektedir.

Kemik yapısının ince olduğu kişilerde,
Kan bağı olan kişilerde kemik kırığı öyküsü olan kişilerde,
Menopozdan sonra boyunda kısalma olan kadınlarda,
Genç yaşta yumurtalıkları alınan ve cerrahi girişim sebebiyle 45 yaşından önce menopoza giren kadınlarda,
Adet görmeme sorunu yaşayan kadınlarda,
İhtiyacı olan kalsiyumu almayan kadınlarda,
Egzersiz yapmayan kadınlarda,
Aşırı alkol kullanan kadınlarda,
Aşırı sigara ve kafein tüketen kadınlarda,
Kortizon ve diğer bazı ilaçları uzun vadede kullanan hastalarda, kemik erimesi riski daha fazladır.
Kadınlarda ve erkeklerde kemik erimesi sorunu için risk faktörleri bulunur. Kemik erimesine sebep olacak doğal süreçler dışında, dış faktörler de mevcuttur. Bu dış faktörlerden korunmak, tamamen kişinin elinde olan bir durumdur. Bu faktörlerden uzak durulduğu sürece, toplumsal olarak ya da kişisel olarak kemik erimesi ile ilgili çeşitli sorunların en az düzeyde yaşanmasını sağlayacaktır.

Kemik erimesine sebep olan bazı faktörler:

Yaşam tarzının çok hareketsiz olması,
Spordan uzak bir yaşam,
Kalsiyumu yeterince karşılamama,
Alkol ve sigara kullanımı, gibi faktörler sayılabilir.
Bu dış faktörler arasında en tehlikeli olan ise sigaradır. Aşırı sigara kullanımı, kemik erimesini tetikler ve hızlandırır.

Yapılan araştırmalar, sigara kullanan kişilerde kemik kaybının daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Sigara kullanan kişilerde kemik yoğunluğu daha azdır.Kırık riski ise artış göstermiştir.

kemik erimesi

Sigara Kullanımının Kemik Riskini Arttırma Sebepleri

Sigara, kemik üretimi yapan osteoblast hücreleri üzerinde toksik etkiye sebep olmaktadır.
Sigara alışkanlığına sahip olan kişilerin barsaklarında kalsiyum emilimin daha az olduğu bilinmektedir.
Sigara alışkanlığı olan kişilerin daha zayıf olduğu gözlemlenebilir. Bu kişilerin yağ dokularının daha az olduğu görülmektedir. Zayıflık, kemik erimesini tetikleyen bir sebeptir.
Sigara alışkanlığı olan kadınların menopoz yaşı bir iki yıl erkene çekilir. Erken menopoz da kemik erimesi riskini arttırır. Daha erken kemik erimesi sorunu yaşandığı için buna bağlı risklerde de artış olur.
Sigara kullanımı sebebiyle östrojen hormonunda azalma meydana gelir. Karaciğerde östrojen yıkımını indükler.
Vücutta aktif olan D vitaminin üretiminin azalmasına yol açar.
Menopoz dönemi ardından başlanan hormon tedavilerinin etkinliğinin azalmasına yol açar.
Sigara kullanımı sebebiyle kemik yıkımına yol açan toksik maddeleri, serbest radikalleri arttırmaya yol açar.
Sigara kullanımı yalnızca kadınlarda değil, erkekler de kemik erimesine yol açmaktadır. Sigara kullanımı özellikle kadınlarda, menopoza erken girmeyi tetikler ve menopoz sonrası dönemde yaşanan kemik kaybını hızlandırır.
Aynı şekilde pasif içici konumunda olanlar yani sigaranın yalnızca dumanına maruz kalanlar dahi bu risk altındadır.
Sigara kullanan kişilerde kalça ve omurga (vertabra) kırığı riskinde artış meydana gelir. Sigara kullanma süresi ne kadar uzun ise, bu risklerde de o kadar artış meydana gelir.