Özellikle son 20 yılda çoğul gebelikler arttı. Mevcut gebeliklerin ortalama olarak %1-2’lik bir oranını ikiz gebelikler oluşturmaktadır. İkiz gebeliklerde günümüzde bir artış gözlemlenmektedir. Bu gebeliklerin artışındaki en önemli sebep tüp bebek tedavi yöntemidir. Bunun dışında bütün çoğul gebeliklerin ortalama olarak dörtte biri kendi kendine artış göstermektedir. Bir bölümü tüp bebek tedavi yöntemlerine göre artış gösteren, geri kalan kısmı da aşılama ve diğer yöntemler sebebiyle artış gösteren çoğul gebeliklerde, doğum yöntemini belirlerken çeşitli unsurlar göz önüne alınır.

İkiz gebeliklerde normal doğum mu yoksa sezeryan doğum mu?

İkiz gebeliklerde doğum yöntemini belirleyen en mühim nokta bebeklerin nasıl durduğudur. İkiz bebekler doğum kanalına sıra sıra girmektedir. İlk olarak doğum kanalına girecek olan bebeğin kanala baş (verteks) ile girmesi durumunda normal doğum ihtimali artış gösterir.
Normal doğum için en çok istenilen durum iki bebeğin de başı önde bir pozisyonda durmasıdır. İlk sıradaki bebeğin makat ile kanala girmesi yani toplum arasında bilinen adıyla ters olarak durması halinde normal doğum oldukça güçleşir. Bu durumda sezaryen kesinlikle yapılamaz şeklinde bir kural yoktur ancak bebeği ve anneyi riske atamamak adına sezaryen doğum uygulanır.
Kimi zaman ilk gelecek olan bebek normal yani vajinal yoldan dünyaya gelebilir. Ancak ikinci bebeğin normal doğması söz konusu olmayabilir. Bu sebeple ikinci bebek için sezaryen uygulanabilir.
Bunun dışında bebeklerin normal ya da sezaryen doğmasını belirleyen bir diğer etken ise doğumun başladığı zaman kaçıncı gebelik haftasının tamamlandığıdır.
Bebeklerin ağırlığı da doğum yöntemini etkileyen bir başka faktördür. Bebeklerin ağırlığı fazla ise sezaryen doğum önerilirken, bu konuda henüz bir görüş birliğine varılamamıştır.
Bebeklerde gelişme geriliği ya da ikiz gebeliklerde gelişebilen farklı diğer komplikasyonlar olması durumunda bebekler normal doğum ile dünyaya gelmez. Sezaryen yapılır.
Anne adayında yüksek tansiyon, şeker hastalığı ya da farklı sistemik hastalıklar mevcut ise normal doğum söz konusu değildir.

1980 senesinin başlarında ülkemizde ve dünya çapında çoğul gebeliklerin ortalama olarak %65’i normal doğum ile dünyaya gelmekte idi. Ancak günümüzde tekil gebeliklerde de artış gösteren sezaryen yöntemi, ikiz gebelikler için de geçerli olmuştur. İkiz gebeliklerin yarısından fazlası sezaryen doğum ile dünyaya gelmektedir. Kimi hastanelerde ikiz gebeliklerde normal doğum söz konusu olmaksızın standart olarak sezaryen doğum yapılır.

İkiz gebeliklerin ortalama olarak %40’lık bir oranında her iki bebek de verteks adı verilen bir pozisyonda durmaktadır. Her iki bebek de başları önde olacak bir şekilde pozisyon alırlar ve o şekilde doğum kanalına girerler. Bu şekilde normal doğum yapılabilmektedir. İkiz gebeliklerle duruş pozisyonu bu şekilde ise normal doğumlar oldukça başarılı şekilde geçmektedir. İkiz gebeliklerin %40’ında ise birinci bebek başla doğum kanalına girer ancak ikinci bebek makat ya da transvers pozisyonda bulunmaktadır. Bu sebeple bu gebeliklerle ilk bebek normal doğumla dünyaya gelirken, ikinci bebek sezaryen ile dünyaya gelebilir. Geriye kalan %20’lik oranda ise her iki bebek de baş önde olmayacak pozisyonda olabilirler. Bu grup gebeliklerde ise sezaryen doğum gereklidir.

İkiz bebeklerde doğum ne zaman gerçekleşir?

Şayet anne adayı tek bir bebeğe gebe ise normal olarak doğum süresi 40 hafta olarak kabul edilir. Genellikle de doğum 38 ve 40. Gebelik haftaları arasında gerçekleşir. Fakat ikiz gebeliklerde durum biraz daha farklıdır. Doğumlar daha erken yaşanır. İkiz gebeliklerde doğumlar genellikle 35 ve 38. Gebelik haftasında olur.

İkiz gebeliklerin doğumu için uygun olan haftalar 37 ve 38. Haftalardır. Ancak çeşitli durumlardan ve gerekliliklerden bu süre daha erkene çekilebilir.

Son yıllarda tüp bebek tedavilerindeki rağbet ve artış kaynaklı olarak aşılama gibi farklı kısırlık tedavileri ile çoğul gebelik oranlarında artış görülmektedir. Günümüzdeki ikiz gebeliklerin %50’si tüp bebek ve aşılama kaynaklı iken, geriye kalan %50’si normal olarak ikiz olan gebeliklerdir.

Kısacası ikiz gebeliklerde doğum yöntemini etkileyen faktörler:

Bebeklerin doğum kanalına hangi pozisyonda girdikleri,
Gebeliğin kaçıncı haftasında olunduğu,
Erken doğum riskinin olup olmadığı,
Gebeliğe ait sorunların görülüp görülmediği,
Bebeklerin ağırlıkları,
Bebeklerin ağırlıkları çok düşük ise de sezaryen doğuma başvurulur.
Bebeklerde gelişebilen gelişim bozuklukları gibi durumlarda sezaryen doğuma başvurulur.
Anne adayında şeker hastalığı varsa,
Anne adayında hipertansiyon varsa,
Anne adayının yaşı ileri ise,
Anne adayının kalp hastalıkları mevcut ise sezaryen doğum tercih edilir.
Amniyon suyu gelmiş ise sezaryen yapılır. Bu sıvı, bebeklerin içerisinde yüzdüğü sıvıdır. Bu sıvı delinebilir ve olması gerekenden erken dökülebilir. Bu sebeple de anne adayı sezaryene alınır.