Evde doğum, anne adayının bildiği daha huzurlu olacağı bir alanda doğum yapmasıdır. Evde doğum önceden planlanmış olmalıdır. Buna göre önlemlerin ve yapılacak şeylerin hazırlanmış olması gerekir. Hamilelik kontrolleri ile son aya dek izlenen gebelik için evde doğum yapılıp yapılamayacağına doktor karar verecektir. Bunun dışında evde doğum yapılırken gerekli olması durumunda gebeyi, kısa sürede hastaneye ulaştırabilecek bir aracın da bulunması gerekir. Evin hastaneye olan yakınlığı oldukça önemlidir. Bu tedbirler ve gerekli koşullar yerine getirildiğinde evde doğum yapmak mümkündür. Bu doğuma, ”planlı doğum” denilir. Planlı evde doğum, özellikle Avrupa ülkelerinde olmak üzere birçok gelişmiş ülkede yaygın olarak uygulanan bir doğum yöntemidir. Henüz Türkiye’de uygulanan bir yöntem değildir.

Evde doğum için gerekli 6 şart:

Anne adayının gebelik takipleri, gebelik süresince yapılmış olmalıdır.
Bu kontrol ve takipler sırasında hamilelikte yüksek risk tespit edilmemesi ve evde doğuma engel teşkil edecek bir durumun mevcut olmaması gerekir.
Anne adayında hipertansiyon yani yüksek tansiyon, şeker hastalığı-diyabet, çoğun gebelik ve farklı bir sorunun olmaması gerekir.
Erken doğumlar evde yapılamaz. Doğumun zamanında yapılması gerekir.
Evde doğum aşamasında uzman sağlık personelinin (ebe) evde bulunması gerekir.
Evde doğum yönteminde yaşanabilecek bir acil durumda ya da doğum yapılamadığında anne adayının kısa sürede hastaneye ulaştırılmasını sağlayacak çeşitli önlemlerin alınmış olması gerekir.
Neden Evde Doğum Yapılır?

Evde doğumun yaygın olarak yapıldığı ülkelerde, evde doğum genellikle teşvik edilmeye çalışır. Bunun sebepleri de:

Kadın en özel anını kendi mahremiyetinde yaşamak isteyebilir. Bu şekilde daha korkusuz ve daha kendine güvenli olur.
Kadının doğum anında ailesinden herkesi görebilmesi ve destek olabilmesi ona huzur verecektir. Bu sayede bir nebze de olsa gevşeyecek ve doğumu daha kolay olacaktır.
Kadın evinde yatağa bağlı değildir. Arzu ettiği gibi haraket etme özgürlüğüne sahiptir.
Evde yapılan doğumlar sayesinde maliyet azalır. Aile ekonomik açıdan daha mutlu olur.
Kadın doğum yapar yapmaz, bebeği ile rahat rahat temas edebilecektir. Anne ve bebek teması hastanede olduğundan daha erken olacaktır. Bu sebeplerden dolayı evde doğum yaygınlaştırılmaya çalışılır.

Evde Doğum ve Hastanede Doğum

Bu iki doğum yöntemi de araştırılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçları çoğunlukla evde doğumu destekler nitelikte çıkmıştır. Şayet annenin gebeliği riskli değilse, evde doğum yapması önerilmektedir. Evde doğumun bebek ya da anne için artan bir riski yoktur. Hollanda’da doğumlar %50 oranında evde yapılmaktadır. Hollanda evde doğumun en çok yapıldığı ülkedir ve doğum ardından anne ve bebekte herhangi bir problemin en az yaşandığı ülkedir. Çeşitli çalışmalar, evde doğum ile epizyotomi (doğum kesisi) ve diğer müdahalelerde ve ilaç kullanmada azalma sağladığı ortaya koyulmuştur. Evde yapılan doğumların ortalama %10-20’sinde farklı sebeplerden ötürü hastaneye aktarılmaktadır.

Türkiye’de ise evde doğum yapmak şu an için söz konusu değildir ve önerilmez. Çünkü ülkemizde evde doğum ulusal bir sağlık planı olarak kararlaştırılmamamıştır. Bu sebeple saydığımız şartların oluşturulması oldukça zordur. Özellikle doğu bölgelerimizdeki ulaşım sorunu ve İstanbul’daki trafik şartları ele alınınca evde doğum için ülkemizin hala zamanı olduğu söylemek mümkündür. Evde doğum oldukça kolay gibi düşünülse de, gerektirdiği şartları sağlamak zordur. Bu şartlar sağlanamaz ise evde doğum riske girer.

EVDE ACİL DOĞUM

Doğumlar çoğunlukla hastane ortamında yapılır. Doktor ve hemşireler iş birliği ile gerçekleştirilen tibbi bir süreçtir. Ancak çeşitli sebeplerle evde de doğum yapılabilir. Az önce bahsettiğimiz evde doğum ”planlı doğum” idir. Ancak evde herhangi bir aciley durumunda doğum yapabilme ile bilgiler vereceğiz. Evde acil doğum yapmak zorunda olmak oldukça küçük bir ihtimaldir. Ancak gene de ihtimaller dahilinde olduğu için bilgi edinmekte fayda var. Evde doğum ihtimaline karşı önceden ambulans, acil numaraları, taksi ve yakınlarınızın telefonunu mutlaka ulaşabileceğiniz bir yere koyun.

13 Adımda Evde Acil Doğum

Şayet anne adayı evde yalnızken doğum yapmaya başladıysa, ilk olarak sakin olun, nefes alın ve telefona ulaşmaya çalışın. Evde kimse yoksa ambulans çağırın. Mümkünse hekiminize de bilgi verin. Şayet evde başkası varsa bu işleri sizin için o yapacaktır.
Anne adayı böyle bir durumda solunum egzersizleri yapmaya başlamalıdır. Doğum uzun bir süreçtir, bebeğiniz hemen gelmeceyek.
Şayet bulunduğunuz ortamda tek başınıza iseniz komşularınıza haber veriniz.
Mümkünse önce ellerinizi yıkayınız. Ardından vajinal bölgenizi yıkayınız. Yüzünüze su serpiniz.
Çağırdınız yardım size ulaşana dek, uzanın. Altınıza temiz çarşaf, nevresim tarzı bir örtü koyun.
Şayet yardım gelmediyse ve bebek doğmaya başlıyorsa, ıkınmaya ihtiyacı duyduğunuz her an güçlü bir şekilde ıkının. Ellerinizle bebeği tutmaya çalışın. Yanınızda başka biri varsa o bebeği tutmaya yardım etsin.
Ayaklarınız yere değsin ve dizleriniz bükülü şekilde bacaklarınızı kaldırın. Omuz ve baş altınıza yastık koyun.
Doğumun olacağı alanın olabildiğince temiz olmasına dikkat edin.
Bebeğin başı çıkmaya başladığında derin derin nefes alıp güçlü bir şekilde ıkının. şayet biri mevcutsa yanınızda bebeğin başını yavaşca tutup çıkmasını sağlasın. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bunun oldukça yavaş yapılması. Hızlı bir şekilde kesinlike yapmamaya özen göstersin. Göbek kordunu bebeğin başına dolanmış mı kontrol etmeniz gerekir. Şayet dolanmışsa olduka narin bir biçimde kordonu bebeğin başından geçirip çıkarınız.
Bebeğin başı tamamen çıkttıktan sonra yüzündeki ve ağzındaki ssümük gibi yapıları ellerinizde temizleyiniz. Ardından bebeğin başını iki elinizle oldukça narin bir şekilde alın ve aşağıya doğru bastırın. Ancak bebeği çekmeyin. Anne adayına bir kere daha ıkınması gerektiğini söyleyin. Omuzlar çıktıktan sonra artık işiniz kolay.
Bebek artık dünayay geldikten sonra temiz bir havluya sarın. Bebeği annenin karnına koyabilirsiniz. Kordonu çekiştirmemeye dikkat edin.
Plasentayı çıkarmaya çalışmayın. Şayen kendi kendine geldi ise, havluya koyun. Bebeğin üzerinde tutmaya çalışın. Doktor gelene kadar bu şekilde durun. Göbek kordununu kesmeyiniz. Göbek kordonunun kesilmeden önce bağlanması gereki. Bu sebeple kesilen kordon bağları annede de bebekte de kan kaybına sebep olabilir.
Yardım gelene kadar anne adayı da bebek de sıcak ve sakin kalmalı.