Preterm doğum (erken doğum) 37. gebelik haftasından önce meydana gelen doğumlara verilen isimdir. .Preterm doğum yani diğer bir deyişle 36. Haftadan ya da 37. Haftadan önce yaşanan doğumlar, erken doğum olarak tabir edilirken erken doğum riski ise 37. gebelik haftası dolmadan kontraksiyonların başlaması halidir. Bütün doğum eylemlerinin ortalama olarak yüzde 10’luk bir kısmı erken doğum olarak meydana gelir.

Yenidoğan sürecinde yaşanan ölümlerin büyük bir kısmına sebep olan faktör, erken doğumdur.Bundan dolayı da erken doğumların engellenmesi adına tedbirler almak, tedavisi gerçekleştirmek, yeni tedavi yöntemleri bulmak için çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalara, ilaç tedavileri de dahildir. Erken doğumun engellenmesi için yeni ilaç tedavileri geliştirilmiştir. Son yıllarda erken doğumun engellenmesi, doğumun zamanında gerçekleşmesi için önlenmesinde progesteron ilaçlarının etkinliği araştırılmıştır. Bu yazımızda, bu araştırmaların neticeleri özetlenecektir.

Doğum gerçekleşmeden önceki haftalarda anne adayının kanında progesteron düzeyinde çeşitli farklılık meydana gelir. Fakat doğum gerçekleşmeden hemen önce işlevsel progesteron çekilmesi meydana gelir. Bundan dolayı da progesteronun hamilelik haftaları süresince uterin relaksasyondan ve ardında doğumun gerçekleşmesine yol açtığı, teoriler arasındadır.

2001’in Şubat Ayında, FDA, doğum öykülerinde erken doğum eylemi olan kadınlarda erken doğumun engellenmesi için progesteron uygulanması gerektiğini bildirmiştir. FDA, Amerika Birleşik Devletleri’nin Sağlık Bakanlığı’na bağlı; gıda, diyet eklentileri, ilaç, biolojik medikal ürünler, kan ürünleri, medikal araçlar, radyasyon yayan aletler, veteriner aletleri ve kozmetiklerden sorumlu bürodur.

Anne adayına hamilelik dönemi boyunca progesteron uygulanması ile ilgili sunulan en önemli risk ise cinsiyeti erkek olan bebeklerdeki hipospadias riskinin fazlalaşmasıdır.

Hipospadias: Yeni doğan erkek cinsiyetli çocuklarda meydana gelen doğumsal bir sorundur. Normal bir peniste idrar kanalı (üretra) penis başının (glans) ucunda biter. Ve erkek çocukları da buradan idrarını vücuttan dışarı atarlar.

Hipospadias sorunu olan erkek çocuklarında ise idrar kanalı (üretra) penisin alt tarafında ve daha geride biter. Bu sebeple de sonlandığı alan ile penis ucu arasındaki mesafede idrar kanalı oluşmamasına sebep olur.

İdrar kanalının açılma noktası testislerden daha geride dahi görülebilir. Bu gerilik ne kadar fazla ise, sorun da o kadar ciddi olur. Fakat bu hastalığa sahip olan çocukların büyük bir kısmından penis ucuna daha yakın olduğu görülmektedir.

Erken doğumun engellenmesi adına progesteron kullanımı:

Erken doğum yapmamış olan ve rahim ağzı uzunluğu tespit edilmemiş kişilerde erken doğum riskini önlemek adına progesteron kullanımı tavsiye edilmez. Progesteron kullanılmasını gerektiren durumlar için yeterli kanıt mevcut değildir.

Hamilelikte düşük riski bulunan hasta gruplarında standart olarak rahim ağzı uzunluğu ölçülmesi tavsiye edilmez.

Daha önceki doğum eylemlerinde erken doğum hikayesi olmayan ve rahim ağzı uzunluğu 20 mm altında olan kişilerde erken doğumun engellenmesi adına progesteron tedavisine başlanabilmektedir.

Önceki doğumlarında erken doğum eylemi mevcut olan hamileliklerde yeniden erken doğum olması riskini önlemek adına 20. Ve 37. gebelik haftaları içerisinde haftalık olarak bir doz 250 mg hidroksiprogesteron (intramuskuler) tavsiye edilmektedir.

Çoğul gebeliklerde erken doğuma tedbir almak adına progesteron kullanımı tavsiye edilmez. Ancak bu kanıtlanmış bir bilgi değildir.

– PPROM hastası olan kişilere erken doğum için tedbir alınması adına progesteron kullanımı tavsiye edilmez.