Amerika’da ilk kez  bilim adamları, bebeklerin kalıtsal hastalıklara yakalanmalarını önlemeye doğru tartışmalı bir adım atarak, insan embriyosunun genlerini düzenlediler.

Deney yalnızca bir bilim alıştırmasıydı — haberi ilk yayımlayan MIT Teknoloji Dergisine göre, embriyoların bir kaç günden daha fazla gelişmesine izin yoktu ve asla bir rahime yerleştirilme niyetinde değillerdi.

Perşembe günü Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesinde ki yetkililer, deneyin orada gerçekleştiğini doğruladılar ve  sonuçların yakında bir dergide yayımlanacağını söylediler. Amerika’da bu gibi deneylerin ilki olduğu düşünülüyor. Daha önce buna benzer deneyler Çin’den duyurulmuştu. Deneylerde kaç embriyonun yaratıldığı ve düzenlendiği henüz açıklanmadı.

Söylentilere bakılırsa Oregon bilim adamları, DNA’nın belirli bölümlerinin bozulmasına ve değiştirilmesine imkan tanıyan CRISPR adı verilen bir teknik kullanmış. DNA’yı kesip yapıştırmak için moleküler makaslardan yardım almaya benziyor ve istenilen değişikliklerin tam olarak nerede yer alacağını ve istenildiği gibi olup olmayacağını garanti etmeyen bazı gen terapilerinden çok daha kesin sonuçlar doğuruyor. Gen düzenleme ile, “germ-hattı” olarak adlandırılan değişiklikler kalıcı ve yavrulara aktarılabiliyor.

Yaklaşım, bir çok genetik hastalıktan kaçınabilmek için büyük bir potansiyel barındırıyor, ancak arzu edilen özellikler üretmek gibi doğru olmayan amaçlar için kullanılırsa “tasarımcı bebekleri” yaratabileceği korkusuna yol açtı.

Geçtiğimiz yıl Britanya, ülkenin bazı bilim adamlarının insan gelişimini daha iyi anlayabilmek için embriyoları düzenleyebileğini söyledi.

Bu yılın başlarında ise Amerika’da, Ulusal Bilim Akademisi ve Ulusal Tıp Akademisi, bir raporda embriyoların genlerini değiştirmenin katı kriterler altında ve hastalıkları önleme amacıyla yapılırsa iyi olabileceğini belirtti.

Wisconsin-Madison Üniversitesi bioetik uzmanı R. Alto Charo, Oregon’un çalışmasıyla ilgili “Bu, raporda tartışılan çeşitte bir araştırma,” dedi. R. Alto Charo, Ulusal Akademiler Panelinin yardımcı lideriydi ancak bu perşembe araştırmanın lehine yorumda bulunmadı.

“Bu bizlere, gemn-hattı değişimlerinin nasıl kesin ve güvenli olarak yapılabileceğini anlamamızda yardımcı olacak, tamamen laboratuvar esaslı inanılmaz derecede değerli bir çalışmaydı.Fakat yalnızca bir ilk adım,” dedi.

Gerçekleşip gerçekleşmemesi gerektiği adına, “Bunu deneyerek hamile kalma konusunda Amerika’da düzenleyici bariyerlerimiz var. Halkın bir hayli zamanı var,”diye yorum yaptı. Kurultay tarafından koyulan sınırlar sebebiyle “Hamilelik amaçlanan herhangi bir deney FDA onayına ihtiyaç duyar ve kuruluş şu anda böyle bir isteği değerlendirmeye bile izinli değil,” dedi.

Öne çıkan bir genetik uzamanı ve La Jolla, Kaliforniya’da bulunan Scripps Dönüşümsel Bilim Enstitüsü yöneticisi Dr. Erick Topol embriyo gen düzenlemesini,”durdurulamaz, kaçınılmaz bilim ve bu yapılabilir olduğunun kanıtı” olarak tanımladı.

Şuan Amerika’da çeşitli hastalıklara sahip insanları tedavi edebilmek için genleri düzenlenmiş hücreler kullanılarak yapılan deneyler hazırlık safhasında, ama “gerçekten bir tedavi bulabilmek için embriyo halinde yapılmalı,”dedi”Eğer bu ülkede yapılmazsa, başka bir ülkede yapılacaktır.”

Problemli bir geni taşıdığını bilen ailelerin, onu çocuklarına aktarmaktan kaçınabilecekleri başka yollar da var, diye ekliyor. Cam içinde aşılama ile embriyolar yaratabilirler. Onları laboratuvarda tarayarak yalnızca hastalıktan arınmış birini yerleştirmeleri mümkün.

Harvard Tıp Okulundan bir genetik bilimci olan Dr. Robert C. Green, hastalıklardan kaçınmak için embriyoların düzenlenmesinin ” kaçınılmaz ve heyecanlı” olduğunu söyledi. “yerinde yapılan doğru kontroller ile insan sağlığında büyük gelişmelere yol açacak,” diye ekledi.

Bu yöndeki ihtiyaç açık,diye ekledi: “Araştırmamız, halkta, daha önceden belirlenenden çok daha fazla hastalıkla ilişkili mutasyon olduğunu gösteriyor.”

Stanford Üniversitesi Hukuk ve Biobilimler Merkezi Yöneticisi Hank Greely, CRISPR’i ” takip ettiği 25 yılda biyolojide gördüğü en heyecan verici olay” olarak tanımlıyor.

“Herkes sakin olmalı,” çünkü,bu bilimi ilerleten bir çok adımdan biri ve hali hazırda koruyucu faktörler mevcut. “Bunu gerçekleştirmek için zamanımız var.” dedi.

ACMG yöneticisi Michael Watson, üniversitenin, hamilelikte planlananlar için henüz erken olduğunu düşündüğünü ama laboratuvarın gerekli bir ilk adım olduğunu söyledi.

“Güvenli mi yoksa makul mü olduğunu öğrenmemizin tek yolu” dedi.